Những thông tin thú vị về "vụ nổ tia gamma" có thể bạn chưa biết

Nguyễn Hạnh |

Nếu là một người đam mê khám phá vũ trụ thì chắc hẳn bạn đã biết đến "vụ nổ tia gamma". Những thông tin thú vị sau đây có thể sẽ giúp bạn hiểu hơn về sự kiện vũ trụ kỳ thú này.

Theo Science Times, vụ nổ tia gamma được biết đến là vụ nổ mạnh nhất và sáng nhất trong vũ trụ. Các nhà khoa học tin rằng những tia chớp siêu sáng này được tạo ra trong quá trình hình thành hố đen và chúng phát ra lượng năng lượng ngang với lượng mà Mặt trời phát ra trong 10 tỉ năm.

Vụ nổ tia gamma đầu tiên được phát hiện vào tháng 7.1967 trong thời kỳ đỉnh điểm của Chiến tranh Lạnh. Mỹ đã phóng các vệ tinh lên không gian để xác định vị trí vũ khí hạt nhân của Liên Xô, 2 vệ tinh có tên là Vela 3 và Vela 4 đã quan sát thấy các tia sáng chớp nhoáng của các photon năng lượng cao, còn được gọi là tia gamma.

Một bài báo có tiêu đề "Quan sát các vụ nổ tia gamma có nguồn gốc vũ trụ" được xuất bản trên Tạp chí Vật lý Thiên văn năm 1973, đã tổng hợp về hơn 10 vụ nổ tia gamma. Kể từ đó, các nhà khoa học đã cố gắng tìm hiểu về những vụ nổ trong không gian này.

Giới thiên văn học lúc bấy giờ đã tranh luận về nơi phát ra các chùm sáng và đồng thời cung cấp năng lượng cho chúng. Cho đến năm 1997, vệ tinh BeppoSAX của Italy và Hà Lan xác nhận rằng nguồn các vụ nổ tia gamma là từ các thiên hà khác, một số cách Dải Ngân hà hàng tỉ năm ánh sáng.

Các tia X từ vụ nổ tia gamma được vệ tinh Swift của NASA phát hiện trên quỹ đạo Trái đất. Ảnh minh hoạ: DESY, Science Communication Lab
Các tia X từ vụ nổ tia gamma được vệ tinh Swift của NASA phát hiện trên quỹ đạo Trái đất. Ảnh minh hoạ: DESY, Science Communication Lab

Một vụ nổ tia gamma có thể phát ra một lượng năng lượng tương đương với năng lượng được tạo ra trong một siêu tân tinh, nhưng trong vài giây hoặc vài phút chứ không phải vài tuần. Độ sáng cực đại của chúng có thể gấp 100 tỉ lần so với Mặt trời và gấp 1 tỉ lần so với các siêu tân tinh sáng nhất.

Theo NASA, có 2 loại vụ nổ tia gamma: Vụ nổ tia gamma trong thời gian dài và vụ nổ tia gamma trong thời gian ngắn.

Các vụ nổ trong thời gian dài có thể kéo dài từ 2 giây đến vài phút, trung bình là 30 giây. Loại này có liên quan đến sự sụp đổ hàng loạt của các ngôi sao, mặc dù không phải tất cả các siêu tân tinh đều tạo ra các vụ nổ tia gamma.

Các vụ nổ trong thời gian ngắn kéo dài từ vài mili giây đến 2 giây, trung bình là 0,3 giây. Chúng có liên quan đến sự hợp nhất của một ngôi sao neutron với một hố đen hoàn toàn mới hoặc với một hố đen từ một hố đen lớn hơn.

Nguyễn Hạnh
TIN LIÊN QUAN

Tiểu hành tinh lớn gấp đôi tháp Big Ben sắp sượt qua Trái đất

Nguyễn Hạnh |

Trung tâm Nghiên cứu Vật thể Gần Trái đất (CNEOS) của NASA cho biết, tiểu hành tinh 2008 GO20 sẽ tiếp cận Trái đất vào ngày 24.7.

Giải mã hình dạng kỳ lạ của các tiểu hành tinh và sao chổi

Nguyễn Hạnh |

Các thiên thể trong Hệ Mặt trời có nhiều hình dạng và kích thước khác nhau. Phần lớn các thiên thể quen thuộc với chúng ta có dạng hình cầu, nhưng một số khác như tiểu hành tinh lại có hình dạng kỳ lạ.

NASA hồi sinh thành công kính thiên văn Hubble

Nguyễn Hạnh |

NASA đã khởi động được phần cứng máy tính dự phòng và hồi sinh thành công kính thiên văn Hubble vào hôm 16.7.

Kỷ luật cảnh cáo Chủ tịch huyện Cao Phong

Đặng Tình |

Hòa Bình - Ủy ban Kiểm tra (UBKT) Tỉnh ủy vừa quyết định thi hành kỷ luật đối với ông Quách Văn Ngoan - Phó Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện Cao Phong.

Kê biên khối bất động sản khủng của bà chủ Xuyên Việt Oil

Việt Dũng |

Mai Thị Hồng Hạnh - bà chủ Công ty Xuyên Việt Oil - bị cáo buộc gây thiệt hại hơn 1.400 tỉ đồng nên cơ quan chức năng đã kê biên hàng chục bất động sản.

Cấp dưới Trương Mỹ Lan khai: Không ngờ hậu quả quá lớn

Tú Tâm |

TPHCM - Tại phiên xử Trương Mỹ Lan giai đoạn 2, trong phần thẩm vấn, nhiều cấp dưới thừa nhận hành vi như cáo trạng truy tố.

Sắp triển khai một tuyến đường sắt qua Bình Dương

Xuyên Đông |

Ngày 20.9, Bộ Giao thông Vận tải cho biết, sẽ triển khai một tuyến đường sắt qua Bình Dương trong năm 2025.

Lào Cai phạt quán ăn tăng giá bất thường mùa mưa lũ

Đinh Đại |

Lực lượng chức năng tỉnh Lào Cai đã tiến hành lập biên bản và xử phạt cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống tại huyện Bảo Thắng.