Vaccine COVID-19 được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) phê duyệt có thể được tiêm trộn hoặc kết hợp cho hai liều đầu tiên hoặc tiêm nhắc lại.
Theo khuyến nghị sơ bộ của WHO, các quốc gia sử dụng vaccine bất hoạt được WHO phê duyệt để sử dụng khẩn cấp cho liều ban đầu có thể sử dụng vaccine mRNA hoặc vaccine vector cho các liều tiếp theo.
Các quốc gia ban đầu sử dụng vaccine vector có thể sử dụng vaccine mRNA cho các liều tiếp theo hoặc ngược lại.
WHO cho biết trong khuyến nghị tạm thời: “Việc tiêm trộn vaccine dị chủng chỉ nên được thực hiện khi xem xét cẩn thận nguồn cung cấp vaccine hiện tại, dự kiến nguồn cung cấp vaccine và các cân nhắc tiếp cận khác, bên cạnh những lợi ích và rủi ro tiềm tàng của các vaccine cụ thể đang được sử dụng".
WHO khẳng định ủng hộ “cách tiếp cận linh hoạt” để sử dụng vaccine có cùng công nghệ hoặc trộn vaccine.
Theo WHO, hầu hết các nghiên cứu hiện có đều cho thấy sự pha trộn và kết hợp vaccine vector hoặc mRNA giúp tăng mức độ kháng thể so với chỉ sử dụng vaccine bất hoạt.
WHO cũng nói rằng, việc trộn vaccine mRNA với vaccine vector, bất kể thứ tự liều lượng, luôn cho thấy khả năng sinh miễn dịch gia tăng so với việc sử dụng vaccine của cùng một công nghệ.
Một số nghiên cứu đã báo cáo tần suất tác dụng phụ cao hơn sau khi trộn vaccine vector với vaccine mRNA, mặc dù hầu hết các tác dụng phụ là nhẹ hoặc trung bình và thường được giải quyết trong vòng ba ngày.
WHO đã phê duyệt ba loại vaccine bất hoạt để đưa vào danh sách sử dụng khẩn cấp: BIBP của Sinopharm, CoronaVac của Sinovac, cả hai đều từ Trung Quốc và Covaxin của Bharat Biotech International từ Ấn Độ.
Vaccine bất hoạt sử dụng công nghệ thông thường để tiêu diệt hoặc “bất hoạt” virus SARS-CoV-2, vì vậy nó không gây bệnh khi được đưa vào cơ thể người để tạo miễn dịch.
Những tiến bộ công nghệ cho phép vaccine vector sử dụng một loại virus khác, chẳng hạn như virus gây cảm lạnh thông thường hoặc được tìm thấy ở tinh tinh. Virus đó đã được biến đổi để không gây bệnh nhưng sẽ cung cấp các hướng dẫn di truyền để cơ thể người phát triển các kháng thể chống lại SARS-CoV-2. Vaccine COVID-19 của AstraZeneca và Johnson & Johnson đều sử dụng công nghệ này.
Trong khi đó, vaccine Pfizer-BioNTech và Moderna sử dụng nền tảng công nghệ mRNA có chứa vật liệu di truyền của SARS-CoV-2. Các tế bào của con người được hướng dẫn cách tạo ra một loại protein vô hại dành riêng cho virus để huấn luyện cơ thể con người đạt được phản ứng miễn dịch.
WHO cho biết việc tiêm chủng sử dụng vaccine của cùng một công nghệ được coi là thực hành tiêu chuẩn, nhưng trộn và kết hợp vaccine đã được thực hiện ở nhiều quốc gia. Lý do là bởi nguồn cung vaccine không đầy đủ hoặc nhất quán.
Theo khuyến nghị tạm thời của WHO, hai liều vaccine COVID-19 hỗn hợp sẽ được coi là hoàn tất quá trình tiêm chủng cơ bản.
