Bài toán kinh tế thể thao nhìn từ chuyện xuất khẩu vận động viên

Thất bại để trưởng thành hơn

Mới nhất, tiền vệ Nguyễn Quang Hải chia tay đội bóng Pau FC tại giải hạng nhì nước Pháp để trở về Việt Nam. Quang Hải đã thành danh từ bóng đá Việt Nam và quyết định bước ra sân chơi châu Âu với điểm lựa chọn là giải hạng nhì Pháp. Tuy nhiên, xét toàn cục, nước đi của Quang Hải chưa thành công từ chuyên môn cho đến kinh tế. Giá trị bản hợp đồng của Quang Hải cũng như mức lương khi kí với đội Pau FC được giữ kín không tiết lộ nhưng qua hơn một năm, từ là cầu thủ có sức ảnh hưởng cho chuyên môn tốt nhưng do ít cơ hội ra sân tại Pháp, tuyển thủ này không còn là tâm điểm quan tâm của người hâm mộ cũng như giới truyền thông cả nước.

Để trở về Việt Nam, Quang Hải đã phải thương thảo với đội bóng Pau FC chấm dứt hợp đồng thi đấu trước thời hạn một năm. Trước trường hợp của Quang Hải, năm 2020, bóng đá Việt Nam có hậu vệ Đoàn Văn Hậu đến Hà Lan chơi bóng cho đội SC Heerenveen. Đây cũng được xem là chuyến thi đấu không thành công vì cầu thủ này không được ra sân trong đội hình tuyến một của SC Heerenveen. Văn Hậu chỉ được vào sân trong bốn phút ở đội hình một của SC Heerenveen tại Cúp quốc gia Hà Lan, còn lại phần lớn thời gian tập và đá với đội tuyển trẻ. Bây giờ, Hậu đã chơi bóng tại Việt Nam và được ra sân đều đặn ở V.League trong màu áo CLB Công an Hà Nội.

Hiện tại, tiền đạo Công Phượng thuộc biên chế đội Yokohama tại giải bóng đá nhà nghề Nhật Bản (J-League 1), tuy nhiên, tỉ lệ số lần được ra sân thi đấu của tuyển thủ này là rất ít. Dù vậy, Công Phượng vẫn đang nỗ lực để có được sự tin tưởng của ban huấn luyện đội bóng nhằm thêm cơ hội ra sân thi đấu nhiều hơn. Trước đó, Công Phượng từng có thời gian tới Hàn Quốc thi đấu cho đội Incheon United ở giải K-League 1 rồi tới Bỉ khoác áo đội Sint-Truidense. Tuy vậy, những lần thi đấu trên chưa để lại đấu ấn nhiều.

Tạo nhiều cơ hội cho vận động viên ra nước ngoài thi đấu

Chúng ta đã có những sức hút đáng kể về truyền thông khi có vận động viên ra nước ngoài thi đấu. Bởi vì, họ thi đấu là mang tới niềm tự hào dân tộc. Mỗi khi đội bóng hay câu lạc bộ mà có tuyển thủ Việt Nam góp mặt, khán giả tại Việt Nam rất chịu khó theo dõi.

Không phải ngẫu nhiên, ngay khi Quang Hải sang Pháp thi đấu giải hạng 2 cho Pau FC, VTVCab đã mua gói bản quyền truyền hình giải đấu trên để phát trực tiếp tại Việt Nam. Đó là một sức hút về kinh tế cho truyền thông. Một trong những người thành công nhất định lúc này là tiền đạo Huỳnh Như. Cô chơi bóng cho đội Lank FC tại Bồ Đào Nha và gần như tất cả hình ảnh của tiền đạo này đều được người hâm mộ Việt Nam dõi theo hàng tuần.

Ngoài Huỳnh Như, một cầu thủ khác cũng đang tạo được hiệu ứng cho người hâm mộ và cho các đơn vị truyền hình là chủ công bóng chuyền Trần Thị Thanh Thúy. Dù giải bóng chuyền nữ vô địch Nhật Bản không được phát trực tiếp ở Việt Nam nhưng bất kể trận đấu nào Thanh Thúy ra sân cùng đội PFU Blue Cats là lượng người xem trên hệ thống Youtube tăng đáng kể.

Tại Diễn đàn Kinh tế thể thao Việt Nam năm 2023, Phó vụ trưởng Vụ Xã hội, Ban Kinh tế Trung ương - ông Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng: “Kinh tế thể thao là một bộ phận của nền kinh tế quốc dân, cung cấp hàng hóa, dịch vụ thể thao cho nhu cầu xã hội để thu hoặc không thu lợi nhuận. Kinh tế thể thao theo nghĩa rộng bao gồm các hoạt động kinh tế liên quan trực tiếp đến hoạt động tập luyện, thi đấu, gián tiếp phục vụ cho các hoạt động thể thao như sản xuất, cung cấp các dịch vụ hàng hóa, dịch vụ liên quan đến thể thao.

Kinh tế thể thao là lĩnh vực phát triển mạnh mẽ, mang lại giá trị kinh tế ở nhiều quốc gia lớn trên thế giới. Các loại hình kinh doanh dịch vụ rất phát triển như du lịch thể thao, hàng hóa thể thao, trang thiết bị, dụng cụ, hoạt động thể thao nghiệp dư, hoạt động thể thao nhà nghề, thể thao giải trí, học đường, ngoài trời, quảng cáo thể thao và tài trợ thể thao...

Các quốc gia tận dụng cơ hội đăng cai các giải thể thao quốc tế lớn để tạo dựng hình ảnh đất nước, phát triển các dịch vụ hàng hóa thể thao, quản lí thể thao chuyên ngành, củng cố, cải thiện kết cấu hạ tầng cho thể thao, bản quyền truyền thông, du lịch”.

Rõ ràng, trên hết, con người vẫn là trung tâm của các hoạt động. Thể thao Việt Nam đang tiếp cận với sự phát triển chung của thể thao quốc tế. Chúng ta muốn thêm sự thành công thì việc đào tạo con người phải thật hiệu quả, từ đấy tạo điều kiện cho họ ra nước ngoài thi đấu, chuyển nhượng để tìm được nguồn lợi phù hợp.