RT đưa tin, Bộ Quốc phòng Nga hôm 9.3 cáo buộc "các lực lượng dân tộc chủ nghĩa Ukraina" đã thực hiện một "hành động khiêu khích cực kỳ nguy hiểm" bằng cách tấn công một trạm biến áp và đường dây cung cấp điện cho nhà máy điện hạt nhân Chernobyl. Trước đó, các nhà chức trách Ukraina tuyên bố rằng việc cắt điện là lỗi của Nga và có thể khiến "Châu Âu gặp nguy hiểm".
“Hiện phía Ukraina đang làm mọi cách để tránh việc tổ chức sửa chữa, trùng tu. Theo chúng tôi, điều này một lần nữa khẳng định tính chất cố ý và khiêu khích trong các hành động của những người theo chủ nghĩa dân tộc” - Thứ trưởng Quốc phòng Nga Nikolai Pankov nói trong cuộc họp giao ban đặc biệt.
Ông Pankov cho biết, các chuyên gia Nga đã đảm bảo rằng nhà máy sẽ được cung cấp điện bởi các máy phát điện diesel dự phòng, trong khi Thứ trưởng Bộ Năng lượng Nga Pavel Sorokin chỉ ra nhà máy có thể được kết nối với lưới điện của Belarus để đảm bảo nguồn điện thường xuyên.
“Chúng tôi muốn nhấn mạnh và cảnh báo rằng bất kỳ sự gián đoạn hoạt động của các trạm nén khí, hoặc các hành động khiêu khích chống lại họ, là trách nhiệm của các nhà chức trách Ukraina. Đây là nghĩa vụ theo hợp đồng của họ, đó là trách nhiệm của phía Ukraina” - ông Sorokin nói.
Quân đội Nga đã giành quyền kiểm soát nhà máy Chernobyl trong vòng vài giờ sau khi tiến vào Ukraina hôm 24.2, mặc dù các cuộc giao tranh lẻ tẻ đã được báo cáo kể từ đó.
Hôm 9.3, Công ty năng lượng hạt nhân Ukraina, Energoatom, cảnh báo mất liên lạc với Chernobyl và cơ sở này “hoàn toàn bị ngắt kết nối với lưới điện”. Với quân đội Nga hoạt động trong khu vực, Energoatom tuyên bố rằng các nhân viên sửa chữa của Ukraina không thể đến nhà máy để khôi phục điện.
Trước đó, AFP dẫn thông tin của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử quốc tế (IAEA) ngày 8.3 cho biết, nhà máy điện hạt nhân Chernobyl mất kết nối dữ liệu tới cơ quan giám sát nguyên tử của Liên Hợp Quốc. IAEA cũng bày tỏ lo ngại đối với các nhân viên làm việc dưới sự kiểm soát của Nga tại cơ sở hạt nhân này.
Bộ trưởng Ngoại giao Ukraina Dmytro Kuleba tuyên bố rằng một khi máy phát điện diesel dự phòng của nhà máy hết điện, “hệ thống làm mát của cơ sở lưu trữ nhiên liệu hạt nhân đã qua sử dụng sẽ ngừng hoạt động, dẫn đến rò rỉ phóng xạ”. Ông nói, điều này sẽ khiến "toàn bộ Châu Âu gặp nguy hiểm".
Tuy nhiên, IAEA cho biết ngay sau đó rằng “không có tác động nghiêm trọng đến an toàn” tại nhà máy.
“Do thời gian trôi qua kể từ vụ tai nạn Chernobyl năm 1986, tải nhiệt của bể chứa nhiên liệu đã qua sử dụng và khối lượng nước làm mát chứa trong bể đủ để duy trì hiệu quả loại bỏ nhiệt mà không cần cung cấp điện” - IAEA cho biết trong một bản cập nhật trước đó.
Nằm cách Kiev khoảng 100km về phía bắc và cách biên giới Belarus 10km, Chernobyl là nơi xảy ra một trong những thảm họa hạt nhân tồi tệ nhất thế giới. Thảm họa tan chảy một trong những lò phản ứng của nó vào năm 1986 đã gây ra một đám cháy lớn và khiến hàng nghìn người sống gần đó phải chịu mức độ phóng xạ nguy hiểm. Các khu vực rộng lớn xung quanh nhà máy vẫn không thể ở được cho đến ngày nay, và mặc dù nhà máy không còn phát điện nữa, nhưng nó cần được bảo trì liên tục để tránh xảy ra tai nạn khác.
