Theo Bộ Tư pháp, Luật tương trợ tư pháp được ban hành ngày 21.11.2007 và có hiệu lực từ 1.7.2008.
Sau hơn 10 năm thực hiện, Luật tương trợ tư pháp đã tạo cơ sở pháp lý cho hoạt động hợp tác với nước ngoài trong lĩnh vực tương trợ tư pháp.
Việc thực hiện hoạt động tương trợ tư pháp có nhiều chuyển biến, đạt kết quả đã hỗ trợ tích cực cho hoạt động tố tụng của cơ quan có thẩm quyền Việt Nam giải quyết các vụ việc có yếu tố nước ngoài cũng như hỗ trợ các cơ quan tư pháp nước ngoài giải quyết các vụ việc có liên quan đến cá nhân, tổ chức tại Việt Nam.
Tuy vậy, thực tiễn thực hiện Luật tương trợ tư pháp trong những năm qua cũng cho thấy, nhiều quy định của Luật chưa hoàn thiện, còn khoảng trống so với yêu cầu thực tế cần được khắc phục, bổ sung, đặc biệt trong bối cảnh hội nhập quốc tế, các quan hệ hợp tác ngày càng đa dạng và hệ thống pháp luật tố tụng dân sự đã có nhiều thay đổi.
Bên cạnh đó, Luật tương trợ tư pháp điều chỉnh cả 4 lĩnh vực là tương trợ tư pháp về dân sự, hình sự, dẫn độ và chuyển giao người đang chấp hành hình phạt tù chưa thực sự phù hợp, làm cho Luật cồng kềnh, không có điểm trọng tâm, nhất là khi nội dung của các lĩnh vực không có nhiều gắn kết, tính chất và trình tự, thủ tục thực hiện ở mỗi lĩnh vực rất khác nhau.
Bộ Tư pháp cho hay, riêng trong lĩnh vực dân sự, các tranh chấp về dân sự, thương mại, lao động, hôn nhân, gia đình ... phát sinh không ngừng tăng nhanh về số lượng, đa dạng về hình thức và phức tạp về nội dung.
Số lượng yêu cầu về tương trợ tư pháp trong lĩnh vực dân sự sau 10 năm tăng gấp hơn 4 lần. Điều này, đòi hỏi quy trình thủ tục thực hiện phải được cải cách, rút ngắn và cắt giảm hồ sơ, các khâu trung gian để giảm tải gánh nặng cho các cơ quan thực thi ở trung ương cũng như ở địa phương.
Do vậy, Bộ Tư pháp cho rằng, việc xây dựng Luật tương trợ tư pháp trong lĩnh vực dân sự là yêu cầu cấp thiết khách quan, nhằm khắc phục những hạn chế, bất cập hiện nay trong hoạt động tương trợ tư pháp nhằm đáp ứng yêu cầu của công tác này trong tình hình mới.
