Bên lề Quốc hội Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình đã có cuộc trao đổi với báo chí về những nội dung dự kiến sẽ được các đại biểu Quốc hội chất vấn, cũng như những biện pháp nhằm nâng cao trách nhiệm và chất lượng xét xử của ngành Tòa án.
Là Tư lệnh ngành sẽ đăng đàn trả lời chất vấn tại Kỳ họp này, theo ông áp lực lớn nhất với người đăng đàn trả lời chất vấn là gì?
- Tôi không biết các bộ trưởng, trưởng ngành khác áp lực thế nào nhưng đối với tôi, tôi sẽ cố gắng làm sao thoả mãn yêu cầu của ĐB, ngoài đáp ứng yêu cầu trong các câu hỏi của ĐB, tôi cũng muốn truyền tải đến toàn hệ thống về đòi hỏi của Quốc hội, của nhân dân với việc nâng cao trách nhiệm và chất lượng xét xử.
Theo ông, chiến lược cải cách tư pháp vừa qua đã đáp ứng được bao nhiêu phần trăm so với yêu cầu thực tế đặt ra?
- Thực ra không có một quốc gia nào đánh giá là mình có nền tư pháp hoàn hảo, cuộc sống luôn luôn vận động và các đòi hỏi của người dân thì ngày càng cao. Thực tế diễn ra luôn phong phú hơn các quy định của Luật, nên cải cách tư pháp là nhu cầu tất yếu nhưng lại là thường xuyên, bao giờ cũng mong muốn tiến đến sự hoàn thiện nhất phục vụ dân. Còn nói đạt bao nhiêu phần trăm thì không thể đánh giá được, chỉ có điều chúng ta phục vụ tốt nhất cho dân thôi.
Từ giờ đến 2020 kết thúc chiến lược cải cách tư pháp theo Nghị quyết 49 của Đảng. Tôi nghĩ là sau 2020 thì cần tiếp tục có đổi mới, vì nền tư pháp thế giới tiến mạnh về cả cơ sở hạ tầng pháp lý và việc xây dựng đội ngũ, ứng dụng khoa học kỹ thuật công nghệ trong hoạt động của ngành.
Vậy theo ông, thực hiện chiến lược cải cách tư pháp theo Nghị quyết 49 của Đảng chúng ta thu được những kết quả như thế nào?
- Trước hết về mặt xây dựng hạ tầng pháp lý, với chiến lược cải cách tư pháp theo Nghị quyết 49, chúng ta đã có bước tiến dài trong cải cách pháp lý. Sau Hiến pháp 2013 là một loạt các đạo luật về cải cách tư pháp. Cái mới có nhiều, nhưng riêng về tư pháp có thể khái quát trên mấy khía cạnh: Đề cao quyền con người - đây là yếu tố nhân văn, quan trọng. Những chế định về bảo đảm quyền con người được cụ thể trong Hiến pháp và các đạo luật.
Một tiến bộ tư pháp nữa là xây dựng được lại đội ngũ các chức danh tư pháp, đã lớn mạnh hơn trước rất nhiều, kể cả điều tra viên, kiểm sát viên, thẩm phán và các đội ngũ khác như giám định viên, rồi các chức danh thi hành án.
Lớn về mặt số lượng, nâng cao về mặt chất lượng, đào tạo bài bản hơn, rất nhiều người có học vị cao hơn. Riêng đội ngũ thẩm phán và điều tra viên 100% có trình độ đại học và cao hơn. Trách nhiệm cũng được nâng cao.
Việc nữa của cải cách tư pháp là trong điều kiện kinh tế còn khó khăn thì Đảng, Nhà nước đã tăng cường đầu tư nguồn lực nhất định trong hoạt động cải cách tư pháp. Dù thực tiễn còn khó khăn, nhu cầu còn rất lớn nhưng nói gì thì nói, có điều kiện đảm bảo vẫn khá hơn.
Thành tựu nữa là chúng ta hình thành được tổ chức, cơ chế tuân thủ nguyên tắc Hiến định là quyền lực có phân công, phối hợp, kiểm soát lẫn nhau.
Xin cảm ơn ông!
