Việt Nam và Đức thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 23.9.1975. Từ đó đến nay, quan hệ hữu nghị và hợp tác giữa hai nước phát triển tích cực, ngày càng sâu rộng, hiệu quả và toàn diện. Trong chuyến thăm Việt Nam của Thủ tướng Đức Angela Merkel vào tháng 10.2011, hai nước đã thiết lập quan hệ Đối tác Chiến lược.
Đức là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam ở châu Âu (chiếm gần 20% xuất khẩu của Việt Nam sang EU) và cũng là cửa ngõ trung chuyển quan trọng của hàng hóa Việt Nam sang các thị trường khác ở châu Âu. Kim ngạch thương mại hai chiều năm 2023 đạt hơn 11 tỉ USD
Về đầu tư, hiện có trên 350 doanh nghiệp Đức hoạt động tại Việt Nam, trong đó có một số tập đoàn đa quốc gia trong các lĩnh vực thiết bị, y tế, khí hóa lỏng phục vụ luyện kim, ôtô, tư vấn, thiết kế, chế tạo máy, ngân hàng, bảo hiểm... Tính đến tháng 5.2023, Đức có 444 dự án còn hiệu lực với tổng vốn đầu tư đăng ký là trên 2,36 tỉ USD, đứng thứ 4/24 trong EU và thứ 18/143 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư tại Việt Nam.
Tính đến nay, các doanh nghiệp Việt Nam có 11 dự án đầu tư còn hiệu lực tại Đức với tổng vốn đầu tư và qua điều chỉnh đạt trên 30,95 triệu USD.
Về hợp tác phát triển, Đức là một trong những nước viện trợ nhiều và thường xuyên ODA cho Việt Nam. Từ năm 1990 đến nay, Đức đã cung cấp trên 2 tỉ USD cho các dự án ODA tại Việt Nam thông qua hợp tác kỹ thuật (viện trợ không hoàn lại) và hợp tác tài chính (bao gồm viện trợ không hoàn lại, khoảng 40% và tín dụng ưu đãi, khoảng 60%). Từ năm 2020, Việt Nam được xếp là “Đối tác toàn cầu” trong Chiến lược hợp tác phát triển đến năm 2030 (BMZ 2030) của Đức.
Hợp tác trong các lĩnh vực khác cũng được liên tục củng cố. Về giáo dục và đào tạo, hiện có khoảng 300 nghiên cứu sinh Việt Nam nhận học bổng nghiên cứu tại Đức và khoảng 7.500 sinh viên Việt Nam đang theo học tại các trường đại học của Đức.
Về y tế, hai bên đã hợp tác, hỗ trợ lẫn nhau trong phòng chống COVID-19. Sau khi dịch bệnh bùng phát, tháng 4.2020, Chính phủ Việt Nam đã trao tặng Chính phủ Đức 100.000 khẩu trang kháng khuẩn. Năm 2021, Chính phủ Đức viện trợ cho Việt Nam hơn 10 triệu liều vaccine phòng COVID-19 qua cơ chế song phương và COVAX cùng 75 máy thở. Nhiều địa phương của Đức như Hamburg, Bremen, Sachsen-Anhalt, Mecklenburg-Vorpommern, Hessen... đã trao tặng hàng trăm nghìn kít xét nghiệm và trang thiết bị y tế cho Việt Nam.
Về văn hóa, năm 1990, Việt Nam và Đức ký Hiệp định Hợp tác văn hoá tạo tiền đề cho việc thúc đẩy hợp tác và trao đổi văn hóa giữa hai nước. Năm 1997, Đức thành lập Trung tâm Văn hóa Đức (Viện Goethe) tại Hà Nội nhằm giới thiệu văn hóa Đức và giảng dạy tiếng Đức tại Việt Nam. Đức hỗ trợ Việt Nam thực hiện một số dự án về bảo tồn, phục chế các di sản văn hóa tại cố đô Huế.
Về du lịch, từ tháng 7.2015, Việt Nam đã đơn phương miễn thị thực 15 ngày cho du khách Đức và từ ngày 15.8.2023, Việt Nam đã miễn thị thực cho công dân Đức đi du lịch Việt Nam trong thời gian 45 ngày. Đức nằm trong nhóm 10 thị trường có mức chi tiêu lớn nhất của du lịch Việt Nam.
Cộng đồng Việt Nam ở Đức hiện có gần 200.000 người, sinh sống rộng khắp trên toàn lãnh thổ Đức.
Chỉ hơn 1 năm sau khi Thủ tướng Đức Olaf Scholz thăm chính thức Việt Nam vào tháng 11.2022, Tổng thống Đức Frank-Walter Steinmeier và Phu nhân thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam ngay những ngày đầu năm mới 2024, cho thấy sự coi trọng của hai bên với quan hệ song phương và nỗ lực đưa quan hệ tiếp tục đi vào chiều sâu thực chất trên nhiều lĩnh vực.
