Tài chính xanh là xu hướng toàn cầu
“Tài chính xanh đang là một xu hướng lớn trên toàn thế giới với sự tham gia vào cuộc của các tổ chức tài chính quốc tế, Chính phủ của các nước cũng như hệ thống tài chính của từng quốc gia, khu vực. Việt Nam không nằm ngoài xu hướng đó khi đang thực hiện chiến lược tăng trưởng xanh và chứng kiến thị trường tài chính xanh phát triển nhanh hơn trong thời gian gần đây”, phát biểu tại buổi công bố Báo cáo thị trường tài chính Việt Nam 2022 và triển vọng 2023 vào ngày 20.4, TS Cấn Văn Lực – Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV cho biết.
Tại COP26, Việt Nam đã cam kết đưa mức phát thải ròng về "0" vào năm 2050. Phát triển tài chính xanh ở Việt Nam là xu hướng tất yếu.
Theo đánh giá của các chuyên gia BIDV và ADB, thị trường tài chính xanh tại Việt Nam đã có nhiều chuyển biến tích cực. Một số doanh nghiệp Việt Nam đã bước đầu thu hút được nguồn vốn trái phiếu xanh trên thị trường quốc tế, thị trường Carbon hứa hẹn sẽ mang lại nguồn thu mới, bền vững cho nông và lâm nghiệp Việt Nam trong tương lai, hay như việc các tổ chức tín dụng Việt Nam đã chủ động để tiếp cận các nguồn vốn quốc tế cho tín dụng xanh, ban hành các quy định nội bộ về khung tín dụng xanh…
“Bàn về chiến lược tăng trưởng xanh, chiến lược tuần hoàn, Ngân hàng Nhà nước có quy định về quản trị rủi ro môi trường, rủi ro môi trường cũng là một loại rủi ro tín dụng. Nhận thức của hệ thống ngân hàng thời gian qua đã có thay đổi rất nhiều. Gần 50% ngân hàng có xây dựng tiêu chí quản lý rủi ro môi trường, xã hội, khoảng 30% thành lập bộ phận chuyên trách trong việc quản lý môi trường xã hội trong hoạt động ngân hàng. Nhận thức của hệ thống tín dụng đã có thay đổi”, ông Phạm Minh Tú - Phó Viện trưởng Viện Chiến lược ngân hàng nhận định.
Theo chuyên gia, các cơ chế, chính sách cho thị trường tài chính xanh tại Việt Nam đang được dần hoàn thiện với từng loại công cụ như trái phiếu xanh-xã hội-bền vững (GSS), cổ phiếu xanh, thị trường Carbon cũng như tín dụng xanh. Môi trường pháp lý hiện nay đang tương đối mở với các sản phẩm tài chính xanh tại Việt Nam và tạo điều kiện cho các doanh nghiệp huy động nguồn vốn xanh trong nước và quốc tế. Tuy nhiên, việc triển khai tín dụng xanh, trái phiếu xanh theo quy định mới của Luật Bảo vệ môi trường 2020 vẫn đang chờ hướng dẫn chi tiết hơn.
“Trong tương lai, Việt Nam hứa hẹn sẽ là điểm đến hấp dẫn cho nguồn vốn xanh quốc tế với môi trường pháp lý đang được hoàn thiện, các tổ chức tài chính và doanh nghiệp cũng đang nỗ lực để kinh doanh tuần hoàn, phát triển tài chính xanh nhiều hơn, hiệu quả hơn nhằm huy động nguồn lực đầu tư phát triển và hội nhập quốc tế về phát triển bền vững”, TS Cấn Văn Lực – Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV nhận định.
4 nhóm giải pháp để phát triển tài chính xanh tại Việt Nam
Các chuyên gia chỉ ra 4 giải pháp chính. Thứ nhất, đẩy nhanh hoàn thiện cơ chế, chính sách, kể cả cơ chế thử nghiệm (sandbox) cho các mô hình kinh doanh mới, thúc đẩy phát triển thị trường trái phiếu xanh, cổ phiếu xanh và tín dụng xanh.
Thứ hai, xây dựng tiêu chí, tiêu chuẩn chứng khoán xanh, tín dụng xanh để các chủ thể nhất quán áp dụng.
Thứ ba, với thị trường tín chỉ carbon, cần phát triển, hoàn thiện Sàn giao dịch tín chỉ carbon, các sản phẩm giao dịch (tín chỉ carbon bắt buộc/tự nguyện quốc tế, tín chỉ carbon nội địa tuân thủ các tiêu chuẩn của Việt Nam), thành viên thị trường và môi giới giao dịch, đối tượng giao dịch…
Thứ tư, phát triển hạ tầng công nghệ, dữ liệu, thị trường thứ cấp và kể cả phái sinh cho những sản phẩm xanh này về lâu dài.
Thứ năm, tăng cường truyền thông, phổ cập, hướng dẫn bằng nhiều hình thức khác nhau, qua đó góp phần nâng cao nhận thức và hành động.
