Giá bán, năng suất đều giảm
Những ngày qua, nông dân các địa phương vùng ĐBSCL đang bước vào giai đoạn thu hoạch rộ mía với nỗi lo chồng chất. Mía thu hoạch đầu vụ năng suất giảm, trong khi giá nhân công thu hoạch tăng cao, giá thu mua mía tại ruộng thấp hơn so với giá thành công bố bao tiêu của các nhà máy đường. Hiện mía giống ROC 16 thương lái thu mua tại rẫy giá từ 950 - 1.000 đồng/kg (tùy chất lượng mía), có nơi chỉ 850 đồng/kg (giảm từ 100 - 250 đồng/kg so đầu vụ năm trước).
Ông Huỳnh Văn Minh - ngụ ấp Mỹ Quới B (thị trấn Cây Dương, huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang) - cho biết: “Sau 2 năm liên tiếp bán được giá, vụ này tui thuê đất, mở rộng diện tích trồng mía ở xã Hòa An. Nhưng hiện mía chỉ bán được giá 970 đồng/kg, năng suất chỉ đạt khoảng 15 tấn/công, sau khi trừ chi phí gần như không có lời...".
Vụ mía này, nông dân ở Hậu Giang xuống giống hơn 10.700ha. Đến nay, toàn tỉnh đã thu hoạch hơn 2.000ha, chủ yếu ở vùng nguyên liệu huyện Phụng Hiệp và thị xã Ngã Bảy. Khi chuẩn bị vào vụ thu hoạch mía, các nhà máy đường trong tỉnh công bố giá sàn bao tiêu 900 đồng/kg. Song, giá mía thương lái thu mua trong dân hiện thấp hơn từ 100 - 200 đồng/kg so đầu vụ năm ngoái. Ngoài ra, những tháng qua thời tiết không thuận lợi (mưa lớn kéo dài liên tục) làm cho cây mía phát triển chậm và sâu, bệnh xuất hiện tương đối nhiều. Những ngày qua, giá thuê nhân công thu hoạch mía cũng liên tục tăng cao (160.000 - 170.000 đồng/tấn) và có khả năng còn tiếp tục tăng vào cao điểm thu hoạch rộ.
Chờ mỏi mòn không thấy thương lái đến thu mua mía, ông Lý Văn Suôl - ngụ ấp 8 (xã Hòa An, huyện Phụng Hiệp) - kể: “Vào thời điểm này mọi năm, khoảng 20ha mía của tụi tui đã bán gần xong. Thế nhưng, năm nay mới có vài hộ đốn mía vì chẳng có ai tới mua, dù mía đã hơn 10 tháng tuổi. Do vùng đất nơi đây thấp, lại không có đê bao nên bà con thường chọn trồng giống mía chín sớm ROC 16 để bán sớm "chạy lũ". Tuy nhiên, với tình hình đang diễn ra, mong nhà máy đường sớm có giải pháp thu mua mía cho dân để giảm bớt thiệt hại do lũ”.
“Khóc ròng” với đường tồn kho
Tính đến giữa tháng 8, lượng đường tồn kho tại các nhà máy đường trên cả nước lên đến 554.456 tấn, cao hơn cùng kỳ năm trước hơn 350.000 tấn. Lượng đường tồn kho số lượng lớn là một trong những nguyên nhân kéo theo giá thu mua mía giảm dần (đầu vụ giá đường trắng loại I (đã có thuế VAT) dao động từ 16.500 - 17.000 đồng/kg, giữa vụ giảm còn 15.500 - 17.000 đồng/kg, cuối vụ 15.000 - 16.000 đồng/kg). Nguyên nhân giá đường giảm chủ yếu do tình trạng buôn lậu đường và gian lận thương mại năm nay diễn biến phức tạp hơn so mọi năm. Hơn nữa, đường tạm nhập tái xuất và nhập không chính thức cũng chiếm một lượng khá lớn.
Theo báo cáo của 41 nhà máy đường trên cả nước, vụ mía đường 2017 - 2018, tổng diện tích các nhà máy đường ký hợp đồng đầu tư và bao tiêu sản phẩm là 248.930ha, tăng hơn 30.000ha so niên vụ trước. Theo kế hoạch sản xuất của các nhà máy đường, sản lượng mía ép niên vụ 2017 - 2018 khoảng 15 triệu tấn, sản lượng đường đạt 1,42 triệu tấn; trong đó đường tinh luyện 600.000 tấn.
Trước đó, tại vùng ĐBSCL, Cty TNHH Mía đường Cồn Long Mỹ Phát (Losuco) và Cty Cổ phần Mía đường Cần Thơ (Casuco) đã công bố giá thu mua đầu vụ đang thấp hơn cùng kỳ gần 200 đồng/kg. Cụ thể, sau khi họp tiểu vùng các nhà máy đường vùng ĐBSCL, Casuco đưa ra mức giá thu mua mía nguyên liệu 10 CCS khi vào vụ ép tại cầu cảng Nhà máy đường Phụng Hiệp 930 đồng/kg, còn tại Xí nghiệp đường Vị Thanh 960 đồng/kg. Mức giá thu mua Losuco công bố: 940 đồng/kg. Với mức giá thu mua này, giá mía thương lái mua mía tại rẫy của nông dân cao nhất cũng chỉ dao động từ 850 - 860 đồng/kg, trong khi cùng kỳ từ 1.100 - 1.200 đồng/kg.
Ông Nguyễn Hoàng Ngoan - Phó Tổng Giám đốc Casuco - cho biết, giá mía nguyên liệu lệ thuộc hoàn toàn vào giá đường trên thị trường. Năm nay, thị trường đường trước khi vào vụ ép đang gặp nhiều khó khăn, giá đường hiện giảm 2.500 đồng/kg so cùng kỳ và đang ở mức 13.500 đồng/kg. Ngoài việc giá đường giảm, hiện lượng đường tồn kho tại các nhà máy của Cty khoảng 15.000 tấn, trong khi cùng kỳ không có sản phẩm tồn kho. Vì vậy, Casuco rất mong nhận được sự chia sẻ cùng người trồng mía.
Còn theo lãnh đạo Losuco, tình hình thị trường đường gặp nhiều khó khăn khi giá giảm, lượng đường tồn kho nhiều ở thời điểm đầu vụ ép là nỗi trăn trở lớn của Cty. Giải pháp của Cty là vào vụ trễ hơn nửa tháng so cùng kỳ niên vụ trước để chờ xem tình hình giá đường có cải thiện gì không nhằm đưa ra mức giá thu mua có lợi cho nông dân. Tuy nhiên, mía đã đến ngày thu hoạch, nhưng thị trường đường vẫn không có diễn biến thuận lợi hơn, buộc lòng Cty phải vào vụ ép vì không thể kéo dài được nữa…
