Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Phó Chủ tịch Hội Luật gia TPHCM, cho biết: "Trong tố tụng hình sự, lời khai thể hiện ý kiến, suy nghĩ của bị can, bị cáo, bị hại, người làm chứng hay những người có liên quan về nội dung, tình tiết, diễn biến của vụ án, là một trong những cơ sở để đi tới kết luận điều tra, ra bản cáo trạng của các cơ quan tiến hành tố tụng. Lẽ thường, chỉ cần xét riêng hai cá nhân bất kỳ (không phải là Phương Nga và Cao Toàn Mỹ) thì họ luôn là hai cá thể độc lập, có suy nghĩ khác nhau, nhận thức, tình cảm khác nhau và không thể nào có những ý kiến, suy nghĩ giống nhau hoàn toàn được.
Nhưng trong trường hợp này, biên bản ghi lời khai của hai người “đứng hai đầu chiến tuyến” lại có những sự trùng khớp đáng ngờ đến cả dấu chấm, dấu phẩy, do đó, chúng ta không thể không đặt ra nghi vấn có sự mớm cung, ép cung, bức cung, sao chép lời khai như Phương Nga đã khai tại Tòa án. Nếu Tòa án không làm rõ nghi vấn này thì không thể xác định được tính hợp pháp của chứng cứ, từ đó xem xét một cách đầy đủ, toàn diện, đánh giá vụ án một cách khách quan để ra một bản án, quyết định đúng pháp luật.
 |
| Bản khai của Trương Hồ Phương Nga ngày 29.9.2014. Ảnh S.T |
Việc Điều tra viên tham gia phiên Tòa hiện mới chỉ được quy định tại Điều 43, Thông tư số 28/2014/TT-BCA ngày 07/7/2014 quy định về công tác điều tra hình sự trong công an nhân dân. Theo đó, khi vụ án được đưa ra xét xử, trường hợp xét thấy cần thiết thì Thủ trưởng hoặc Phó thủ trưởng Cơ quan điều tra trao đổi với Tòa án để gửi giấy mời dự phiên tòa cho Điều tra viên (thụ lý chính). Điều tra viên (thụ lý chính) có trách nhiệm theo dõi diễn biến và kết quả xét xử của Tòa án và báo cáo kịp thời với Thủ trưởng hoặc Phó thủ trưởng Cơ quan điều tra để chỉ đạo phối hợp giải quyết các vấn đề mới phát sinh trong quá trình xét xử.
Nghĩa là, Điều tra viên tham gia phiên Tòa để nắm bắt tình hình, theo dõi diễn biến và kết quả xét xử chứ không phải tham gia để làm rõ các vấn đề liên quan đến quá trình tiến hành tố tụng của mình mà Hội đồng xét xử đặt ra (do Bộ luật Tố tụng Hình sự 2003 không có quy định). Chỉ đến khi nào Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 có hiệu lực thi hành thì mới có căn cứ pháp lý rõ ràng cho việc “Trong quá trình xét xử, khi xét thấy cần thiết, Hội đồng xét xử có thể triệu tập Điều tra viên, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng đã thụ lý, giải quyết vụ án và những người khác đến phiên tòa để trình bày các vấn đề liên quan đến vụ án” được quy định tại Điều 296 Bộ luật này.
Do đó, tôi cho rằng cần phải trả hồ sơ để điều tra lại/điều tra bổ sung, làm rõ nghi vấn “bản khai sinh đôi” cũng như phải thay đổi điều tra viên khác nhằm đảm bảo tính khách quan, minh bạch trong quá trình điều tra vụ án".
