Đặc sắc phong tục cưới hỏi của đồng bào Cơ Tu

ĐỖ VẠN |

Như mọi dân tộc khác, với người Cơ Tu, hôn nhân không chỉ là sự kiện quan trọng cả đời cô dâu, chú rể mà còn là của cả buôn làng. Nghi thức cưới hỏi của người Cơ Tu là một tập tục thể hiện sự tinh tế và độc đáo của những người con của đại ngàn Trường Sơn.

Việc cưới xin được bắt đầu bằng lễ dạm hỏi (Ganoo) và thường hay do “bà mối” thực hiện. Sau lễ chạm ngõ là đến lễ cưới (lễ Bhrớ Bhiếc). 

Lễ cưới thường được tổ chức vào ngày trăng tròn, thường là mùa trồng cây sắn. Đây là loại cây cho nhiều củ, với ước nguyện đôi vợ chồng sống hòa thuận, gắn bó và sinh con khỏe mạnh.

Khác với người Kinh, sau lễ Bhrớ Bhiếc, khoảng 2 – 3 năm sau, gia đình hai bên tổ chức lễ Pa Zùm (lễ trưởng thành) cho cô dâu, chú rể. Chỉ khi tổ chức lễ này, đôi vợ chồng có thể sinh con đẻ cái và cô dâu mới được về ở hẳn bên nhà chồng.

Khi định được ngày cưới, hai bên gia đình cùng nhau chọn ra những người lớn tuổi, có kiến thức, nhất là biết đối đáp đến nhà trai để giao lưu. Với lối “nói lý, hát lý”, họ sẽ thương lượng để đi tới sự thống nhất về tổ chức lễ cưới và cuộc sống của đôi vợ chồng trẻ. Sau bữa tiệc linh đình, trước sự chứng kiến của người dân hai thôn bản, cô dâu và chú rể sẽ nói “lời hứa hẹn” để trọn đời gắn bó.

Những người lớn tuổi và có kiến thức được chọn để “nói lý, hát lý“. Ảnh: Đỗ Vạn
Những người lớn tuổi và có kiến thức được chọn để “nói lý, hát lý“. Ảnh: Đỗ Vạn

Cũng trong ngày cưới. Bên nhà gái sẽ mang sang nhà trai những lễ vật đã chuẩn bị như cơm lam, bánh sừng trâu, cơm gạo nếp, rượu Trơ’đin,… Ngược lại, bên nhà trai sẽ chuẩn bị thịt heo, ché, chiếu...

Việc chuẩn bị lễ vật cho ngày cưới được cả làng góp lại. Kết thúc buổi lễ, ngoài những thứ được dọn lên đãi tiệc, nhà trai sẽ chuyển giao tất cả lễ vật đã chuẩn bị cho nhà gái. Bên nhà gái cũng như vậy. Sau chuyển giao, toàn bộ lễ vật sẽ được chia đều cho bà con thôn bản.

Bánh Sừng Trâu được nhà gái làm lễ vật mang sang nhà trai. Ảnh: Đỗ Vạn.
Bánh sừng trâu được nhà gái làm lễ vật mang sang nhà trai. Ảnh: Đỗ Vạn.
Rượu Trơ'đin - một loại rượu hoàn toàn từ cây rừng, dùng vỏ cây để lên men - đặc sản của huyện Tây Giang. Ảnh: Đỗ Vạn
Rượu Trơ'đin - đặc sản của huyện Tây Giang. Ảnh: Đỗ Vạn

Ba năm sau ngày cưới, “lễ Pa Zùm” sẽ được tổ chức tại nhà gái. Mâm cỗ được chuẩn bị gồm “một đĩa xôi; một con gà; hai chén rượu Trơ’đin” được đặt trước bàn thờ. Với nghi lễ này, họ mong cầu cho đôi vợ chồng trẻ khỏe mạnh, tự làm ra được cái ăn, sanh nhiều con cái. Từ đây, người con gái chính thức về nhà chồng và được phép sinh nở.

Cô dâu và chú rể cùng nhau uống chén rượu Trơ'đin để nên duyên vợ chồng. Ảnh: Đỗ Vạn
Cô dâu và chú rể cùng uống rượu Trơ'đin để nên duyên vợ chồng. Ảnh: Đỗ Vạn

Ông Bhling Bríu – già làng thôn Z’Rượt, xã Ch’Ơm – chia sẻ: “Ngày trước, trong đám cưới của người Cơ-tu có tổ chức lễ hội đâm trâu. Từ năm 2010, tục này được bỏ hẳn vì theo quy định của Nhà nước. Ngoài ra, cách đây khoảng 50 năm, các gia đình giàu có thường tổ chức tục “cướp vợ”. Ngày nay, tập tục ấy đã mất hẳn”.

ĐỖ VẠN
TIN LIÊN QUAN

Danh tính nạn nhân trong cabin xe tải dưới cầu Phong Châu

Tô Công |

Phú Thọ - Cơ quan Công an đã xác định được danh tính nạn nhân được phát hiện trong cabin xe tải gần khu vực cầu Phong Châu bị sập.

Thông báo Hội nghị lần thứ mười Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII

. |

Thực hiện Chương trình làm việc toàn khóa, Hội nghị lần thứ mười Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII họp từ ngày 18.9 đến ngày 20.9.2024 tại Thủ đô Hà Nội.

Quan hệ với Tổng Công hội Trung Quốc đặc biệt được coi trọng

Kiều Vũ - Hải Nguyễn |

Hà Nội - Ngày 20.9, diễn ra Hội đàm giữa Tổng LĐLĐVN và Tổng Công hội Trung Quốc (ACFTU).

Thông xe cao tốc Nội Bài - Lào Cai sau 8 ngày sạt lở

Đinh Đại |

Sự cố về sạt lở đã khiến nút giao cao tốc Nội Bài – Lào Cai (IC18) không thể hoạt động và mất nhiều ngày để khắc phục.

Cựu lãnh đạo SCB khai mẹ và dì cũng là bị hại của mình

Tâm Tú |

TPHCM - Cựu Tổng Giám đốc Ngân hàng SCB - Trương Khánh Hoàng cho biết, bản thân ân hận, xót xa vì có nhiều bị hại trong vụ án, trong đó có mẹ và dì của bị cáo.

Đánh người đấu giá đất ngay trụ sở UBND thị trấn ở Bình Định

Hoài Phương |

Công an huyện Phù Cát (Bình Định) đang vào cuộc làm rõ vụ đánh người tham gia đấu giá đất xảy ra tại trụ sở UBND thị trấn Cát Tiến.

Quảng Nam sẽ xây nhà mới cho cả làng bị họa sạt lở đe dọa

Hoàng Bin |

Quảng Nam sẽ bố trí tái định cư trước Tết cho cả ngôi làng phải di dời khẩn cấp do vết nứt lớn trên đồi cao đe dọa.

Công an xuất hiện tại công ty trúng nhiều gói thầu

HOÀI THANH |

Lực lượng Công an huyện Bảo Lâm (Lâm Đồng) đã có mặt tại trụ sở Công ty TNHH xây dựng và thương mại Tập đoàn Việt Anh.