Quảng Nam nỗ lực gìn giữ làng cổ Lộc Yên

Gìn giữ giá trị văn hóa độc đáo

Lộc Yên (xã Tiên Cảnh, huyện Tiên Phước) nổi tiếng với các ngôi nhà cổ, ngõ đá, bờ chè tàu và những vườn cây trái xanh mát. Làng hiện còn lưu giữ 8 ngôi nhà cổ có niên đại từ 80 - 150 năm tuổi với kết cấu là nhà lá mái và nhà rường, kiến trúc độc đáo, tinh xảo. Một trong số đó là ngôi nhà của ông Nguyễn Đình Hoan, có độ tuổi hơn 150 năm, bên trong căn nhà cổ là cột, kèo, bàn ghế và những nét chạm trổ độc đáo vẫn được 4 đời gia đình giữ nguyên vẹn. Ông Hoan cho biết: “Nhà tôi là ngôi nhà cổ lớn của làng, đặc trưng ở những nét chạm trổ. Tôi sẽ gắng phát triển, gìn giữ những nét đẹp của ông bà để lại và lưu truyền lại cho con cháu đời sau”. Được biết, thời chiến tranh, Tổng thống Ngô Đình Diệm đã 2 lần tới mua lại nhưng đều bị từ chối.

Bà Hoàng Thị Bích Hòe - một du khách đến tham quan Làng cổ Lộc Yên - chia sẻ: “Tôi rất vui khi thấy ngôi làng giữ được những nét cổ kính mà không bị phá hay bán đi. Cảm ơn những người đi trước đã để lại những hiện vật quý báu cũng như những người kế thừa đã gìn giữ cho tới hôm nay...”.

Một du khách khác, ông Hoàng Mai nêu cảm nghĩ: “Đây là lần đầu tiên đến đây, tôi thấy làng rất đẹp, bình yên. Người dân giữ được nét cổ ngày xưa là điều đáng quý, ghi lại việc con cháu nhớ ơn ông bà, ghi lại truyền thông người dân quê Việt Nam chúng ta”.

Vùng đất Lộc Yên có quá trình hình thành gắn với công cuộc khai hoang lập làng vào thế kỷ XV - XVI. Đến thời Tây Sơn (1771-1802), làng Lộc Yên mới chính thức được khai sinh với tên gọi ban đầu là Lộc An thôn, do ông Nguyễn Công Tuyết người làng Tân Phước (Tam Kỳ) khai phá.

Phát triển kinh tế gắn với du lịch sinh thái

Làng cổ Lộc Yên được công nhận là Di tích Quốc gia, chính thức định vị thương hiệu trong bản đồ du lịch Việt Nam. Đây là một cơ hội lớn để bảo tồn và phát huy giá trị vốn có của ngôi làng cổ và cũng là điều kiện thuận lợi để Quảng Nam mở rộng quy mô phát triển du lịch góp phần tạo việc làm, cải thiện đời sống người dân và thúc đẩy kinh tế - xã hội miền núi phát triển…

Ông Phùng Văn Huy - Phó Chủ tịch UBND huyện Tiên Phước cho biết, năm 2017 UBND tỉnh đã đồng ý cho huyện Tiên Phước thực hiện Đề án “Phát triển kinh tế vườn, kinh tế trang trại, du lịch sinh thái mang đặc trưng của vùng trung du xứ Quảng giai đoạn 2017 - 2025”. Làng cổ Lộc Yên được chọn là vùng lõi để làm điểm triển khai đề án này. Dù hiện nay chưa tổ chức các tour du lịch bài bản nhưng hằng năm lượng khách đến Lộc Yên khoảng 10.000 lượt.

“Huyện Tiên Phước đã đưa Làng cổ Lộc Yên vào danh sách những địa chỉ đặc biệt cần được bảo tồn, phát huy giá trị độc đáo. Địa phương đã lồng ghép các nguồn vốn đầu tư giúp người dân chống xuống cấp ở các ngôi nhà cổ, tu bổ và cải tạo không gian đồng thời hỗ trợ thêm người dân về nghiệp vụ, kiến thức để bắt đầu với mô hình du lịch sinh thái cộng đồng, gìn giữ và phát huy giá trị của làng cổ này” - ông Huy nói.

Ông Lê Trí Thanh - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam - cho hay, để phát triển được du lịch của Tiên Phước nói chung và của Làng cổ Lộc Yên nói riêng thì có nhiều việc phải làm. Theo đó, phải khẩn trương lập quy hoạch phát triển ở Lộc Yên. Chính quyền phải động viên nhân dân tích cực hưởng ứng, vấn đề là phải làm sao để cho mỗi người dân phải ý thức và tự thấy được trách nhiệm của từng người trong cộng đồng chung. Thứ hai, phải bố trí kinh phí để hỗ trợ cho những nhà mà đang có nguy cơ xuống cấp để họ trùng tu theo đúng quy định về quản lý quy hoạch kiến trúc đã được ban hành theo cơ chế đồng quản lý. Vấn đề thứ ba là bảo vệ môi trường cảnh quan… Huyện cần nghiên cứu đề xuất Quy hoạch chi tiết không gian làng cổ một cách khoa học, phù hợp với Luật Di sản văn hóa, đồng thời xây dựng các nội quy, quy chế bảo vệ và phát huy giá trị di tích, tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân thực hiện công tác bảo vệ, gìn giữ và phát huy di tích gắn với nâng cao đời sống văn hóa, kinh tế.