Tết cổ truyền của người Việt mang đậm tính chất cầu tài lộc, cầu bình an và sự may mắn. Trong những dịp lễ đó, công lao sinh thành của cha mẹ, tâm sức dưỡng dục của thầy cô luôn được các thế hệ sau khắc ghi, phát huy và gìn giữ.
Từ xưa ông cha ta đã có quan niệm rằng, ngày mùng 1 là ngày thiêng liêng nhất trong 1 năm, nên “Mùng 1 Tết cha” - đó là ngày vợ chồng con cái, anh em ruột thịt sẽ tập trung bên nội để cúng bái gia tiên và chúc Tết ông bà, cha mẹ để bày tỏ hiếu đạo.
Và sau đó “Mùng 3 tết Thầy”, là ngày để người Việt bày tỏ sự biết ơn đến thầy cô, những người đã dạy dỗ, truyền thụ kiến thức, là những người đã lái đò đưa mình đến bến bờ của tri thức và sự thành công.
Vào ngày này không phân biệt già hay trẻ, địa vị cao hay thấp, chức vụ như thế nào, các thế hệ học trò thường cố gắng tập trung cùng nhau đến chúc Tết thầy cô giáo của mình.
Đây là dịp để thầy và trò ngồi quây quần bên nhau cùng tâm sự, cùng nhau chia sẻ những chuyện trong cuộc sống và những học trò sẽ kể cho thầy cô về công việc, gia đình mình trong năm qua cũng như những dự định sắp tới…
Cứ như vậy, mùng 3 Tết thầy trôi qua trong bầu không khí đầm ấm, thấm đượm tình thầy trò và nó đã trở thành một nét đẹp truyền thống không thay đổi trong tâm thức của những người học trò.
Đây vừa là dịp thăm hỏi, tỏ lòng biết ơn thầy cô vừa là thời điểm để bạn bè có cơ hội gặp gỡ, giao lưu và chúc tụng nhau gặp nhiều điều may trong những ngày Tết đến, xuân về.
Chúc Tết thầy, đó là lúc điều kiện tương đối rảnh rang, khi việc thờ cúng tổ tiên, chúc tụng những người trong gia đình mình đã vãn đã trở nên quen thuộc đối với mỗi người dân Việt Nam mỗi khi Tết đến, xuân về.
Nó gợi nhắc đến truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”, "Tôn sư trọng đạo" tốt đẹp của dân tộc ta.
