Chỉ 15% nhân lực đáp ứng yêu cầu
UBND TP.Đà Nẵng ước tính đến cuối năm 2021, trên địa bàn thành phố có khoảng 44.000 nhân lực ngành công nghệ thông tin (CNTT), trong đó phần lớn nhân lực tập trung trong lĩnh vực phần mềm và nội dung số.
Dự báo của Đề án Quy hoạch chung thành phố cho biết, trong giai đoạn 2022 - 2025, thành phố cần bổ sung tối thiểu 7.500 nhân lực/năm và trong giai đoạn 2026 - 2030, con số này là 8.000 nhân lực/năm.
Trong khi đó, Viện Chiến lược Công nghệ thông tin, Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết, chỉ có khoảng 15% sinh viên ngành công nghệ thông tin mới tốt nghiệp đáp ứng được yêu cầu của doanh nghiệp, 72% sinh viên không có kinh nghiệm, thực hành và 42% thiếu kỹ năng làm việc nhóm và kỹ năng mềm.
Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ Công nghệ thông tin Việt Nam thống kê chỉ có khoảng 30% trong tổng số 55.000 sinh viên chuyên ngành CNTT đào tạo ra đáp ứng được những kỹ năng và yêu cầu của doanh nghiệp cần.
PGS-TS Lê Thành Bắc - Phó Giám đốc Đại học Đà Nẵng nêu rõ, nguyên nhân nguồn nhân lực ngành CNTT đào tạo từ các trường đại học trong nước về cả số lượng và chất lượng đều chưa đáp ứng kịp nhu cầu phát triển của xã hội (đặc biệt là kỹ sư chất lượng cao).
Nguyên nhân là do sự phát triển nóng của lĩnh vực chuyển số, đòi hỏi tức thời nguồn nhân lực CNTT lớn, trong khi việc tăng chỉ tiêu, quy mô đào tạo từ các trường đại học cần có thời gian chuẩn bị về đội ngũ, điều kiện cơ sở vật chất, thời gian đào tạo trình độ đại học tối thiểu 4 năm.
Các trường đại học không thể tăng mạnh chỉ tiêu tuyển sinh lĩnh vực CNTT để đáp ứng nhu cầu xã hội do phải tuân thủ theo các quy định của Bộ GDĐT trong xác định chỉ tiêu tuyển sinh nhằm đảm bảo chất lượng đào tạo.
Đặc biệt, những người có đủ về trình độ, chuyên môn về CNTT, đủ điều kiện để tuyển dụng vào đội ngũ giảng viên, được các doanh nghiệp trả lương cao, môi trường làm việc thuận lợi nên thường không chọn trường đại học để giảng dạy.
Doanh nghiệp, nhà trường và chính quyền cùng đào tạo nhân lực
Với tình hình đó, nhiệm vụ đặt ra là làm thế nào để giải quyết cung cầu về nhân lực công nghệ thông tin giữa cơ sở giáo dục đào tạo và thị trường, đảm bảo sự đồng bộ giữa chất lượng và số lượng.
Ông Vy Văn Việt - Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp phần mềm Đà Nẵng cho biết: “Nhân lực về CNTT Đà Nẵng được quan tâm và xây dựng trong nhiều năm nay. Đầu vào của các trường đại học khoảng 5.000 sinh viên/năm, những sinh viên này có chất lượng cao về khả năng tiếp thu và ghi nhận kiến thức. Đây là những nguồn lực chất lượng nếu các trường cũng như TP.Đà Nẵng có các chiến lược phù hợp thì sẽ phát huy rất tốt nguồn nhân lực này. Tuy nhiên trong 10 năm qua, phần lớn Đà Nẵng đều đặt hàng gia công các mặt hàng có giá trị thấp nên nguồn nhân lực của chúng ta chưa phát huy được hết lợi thế”.
UBND TP.Đà Nẵng thời gian qua cũng cam kết tạo điều kiện thuận lợi để thúc đẩy hợp tác giữa doanh nghiệp, nhà đầu tư, các hiệp hội và cơ sở đào tạo; xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch, thông thoáng cho các doanh nghiệp, nhà đầu tư trong lĩnh vực công nghệ thông tin.
Theo ông Trần Ngọc Thạch, Phó Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông Đà Nẵng, Đại học Đà Nẵng sớm hoàn thiện đề án phát triển trở thành Đại học Quốc gia Đà Nẵng cũng như triển khai Đề án Giáo dục đại học số (bao gồm kiến trúc, mô hình, bộ chỉ số đánh giá) thí điểm tại Trường Đại học Công nghệ thông tin - Truyền thông Việt Hàn.
Các cơ sở đào tạo đổi mới chương trình đào tạo, mở rộng quy mô, bổ sung ngành nghề đào tạo về chuyển đổi số như: Điện toán đám mây, Trí tuệ Nhân tạo, khoa học dữ liệu, dữ liệu lớn, Blockchain… Mở rộng đào tạo văn bằng 2 và đào tạo song ngành trình độ đại học về CNTT; tăng cường các khóa đào tạo ngắn hạn CNTT để bổ sung thêm nhân lực CNTT (Đông Á, Duy Tân, FPT...).
Về phía doanh nghiệp cần phải hợp tác với các cơ sở đào tạo để tài trợ hoặc cấp học bổng, tham gia chặt chẽ cùng với nhà trường trong đào tạo, đặt hàng, đưa các yêu cầu chất lượng đào tạo, nghiên cứu phát triển, rút ngắn khoảng cách giữa đào tạo trong nhà trường và yêu cầu thực tế của doanh nghiệp. Tổ chức các khóa đào tạo lập trình ngắn hạn (như FPT đang triển khai)…
Bà Ngô Thị Kim Yến - Phó Chủ tịch UBND TP.Đà Nẵng khẳng định, UBND thành phố cam kết tạo điều kiện thuận lợi để thúc đẩy hợp tác giữa doanh nghiệp, nhà đầu tư, các hiệp hội và cơ sở đào tạo; xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch, thông thoáng cho các doanh nghiệp, nhà đầu tư trong lĩnh vực công nghệ thông tin.
Hy vọng rằng mối quan hệ gắn bó chặt chẽ giữa các bên liên quan - cơ quan quản lý nhà nước, hiệp hội, doanh nghiệp, nhà đầu tư sẽ đẩy nhanh quá trình xây dựng và phát triển Đà Nẵng trở thành “thung lũng Silicon của khu vực Đông Nam Á”.
