Rừng phòng hộ cảnh quan bị phá nát
Theo Sở Nông nghiệp Phát triển Nông thôn tỉnh Đắk Nông, có khoảng 9.400 cây thông (với trữ lượng khoảng 3.547m3 gỗ) dọc tuyến đường Hồ Chí Minh và Quốc lộ 14 đã chết, khô mục. Diện tích thông chết do UBND huyện Đắk Song, UBND huyện Đắk Glong và Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Quảng Sơn quản lý.
Cánh rừng thông ở khu vực trên nằm trên quốc lộ huyết mạch nối Đắk Nông với Đắk Lắk, cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ. Ngoài giá trị cốt lõi mà cánh rừng mang lại cho địa phương, nơi đây thường xuyên được khách đi đường chọn làm điểm dừng chân chiêm ngưỡng, chụp ảnh lưu niệm. Tuy nhiên, thời gian qua, chứng kiến cảnh rừng thông ngày càng suy giảm, tàn phá nặng nề người dân lẫn du khách qua đường đều cảm thấy tiếc nuối.
Báo cáo của đoàn kiểm tra 1593 (Tỉnh uỷ Đắk Nông), rừng thông dọc đường Hồ Chí Minh, đoạn qua huyện Đắk Song, là rừng phòng hộ cảnh quan hình thành từ những năm 1984-1986. Đến cuối năm 2018, diện tích rừng thông này là 416,29ha, trong đó diện tích do UBND huyện Đắk Song quản lý lên đến hơn 380ha.
Giai đoạn 2010-2014, rừng thông khu vực trên được giao cho người dân, hộ gia đình và ban tự quản thôn có trách nhiệm quản lý, bảo vệ. Từ năm 2015 trở lại đây, rừng được giao cho địa phương quản lý thì số vụ phá rừng trái pháp luật, khai thác rừng trái pháp luật gia tăng đáng kể, với tổng số hơn 80 vụ, thiệt hại hơn hàng chục hecta rừng.
Trong đó, khoảng 2.735 cây thông nằm trong các vụ án hình sự, đang chờ cơ quan chức năng điều tra, xử lý. Còn lại hơn 6.700 cây nằm ngoài hiện trường các vụ án đang điều tra được cắt hạ để bảo đảm an toàn, chuẩn bị mặt bằng trồng lại rừng theo quy định.
Trước đó, hồi tháng 10.2019, Công an huyện Đắk Song đã ra quyết định tạm giữ hình sự 5 đối tượng để điều tra về hành vi hủy hoại rừng. Nhóm đối tượng này đã hủy hoại 1.159 cây thông có tuổi đời trên 30 năm để chiếm đất mặt tiền. Nhóm này phá rừng bằng cách dùng khoan tạo các lỗ nhỏ trên thân cây rồi đổ thuốc diệt cỏ vào. Sau khi bơm thuốc, 1 đến 2 tháng sau cây mới có biểu hiện héo lá và chết. Bên cạnh đó, các đối tượng thực hiện hành vi hủy hoại rừng thông chủ yếu vào đêm khuya, có cảnh giới nên khó phát hiện, xử lý.
Khó phục hồi nguyên trạng
Đầu tháng 5.2021, căn cứ theo chủ trương của UBND tỉnh, Sở Nông nghiệp Phát triển Nông thôn đã yêu cầu các cơ quan, đơn vị thực hiện phục hồi các diện tích rừng thông bị tàn phá (khoảng hơn 6.000 cây); phân loại, lập phương án xử lý lâm sản thu được và trình cấp có thẩm quyền thẩm định, phê duyệt theo quy định.
Các chủ rừng tính toán xây dựng phương án quản lý, sử dụng đất đúng quy hoạch, kế hoạch, tuyệt đối không để người dân lấn chiếm đất. Nếu để đất bị lấn chiếm, Chủ tịch UBND huyện Đắk Song, UBND huyện Đắk Glong, Chủ tịch Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Quảng Sơn phải chịu trách nhiệm. Riêng số cây thông nằm trong khu vực hiện trường các vụ án hình sự, UBND tỉnh Đắk Nông giao các cơ quan, đơn vị liên quan làm việc với cơ quan công an để thống nhất phương án xử lý.
Ông Nguyễn Văn Phò - Chủ tịch UBND huyện Đắk Song - cho biết: "Từ năm 2020 đến đầu tháng 2 vừa qua, đơn vị đã trồng mới hơn 1.600 cây thông tại lâm phần quản lý. Chỉ trong ngày 19.5, huyện UBND huyện đã trồng 2.000 cây thông với giá trị khoảng 20 triệu đồng. Trên diện tích trồng mới có một số cây bị người dân nhổ ra, phá hoại để lấn chiếm đất nhưng cơ quan chức năng đã chỉ đạo trồng khắc phục. Bên cạnh đó, rừng thông này nằm trên quốc lộ khi đến mùa nắng nóng phải chủ động phòng, chống vì người dân đốt phá làm chết các cây non, mới trồng. Công tác phòng, bảo vệ rừng thông nói chung còn gặp khó khăn. Riêng tại khu vực rừng thông bị phá, nơi cơ quan chức năng đã khởi tố 2 vụ án hình sự thì huyện đang chờ Chi cục Thi hành án thụ lý, giải quyết và cũng sẽ có phương án sớm trồng mới, phục hồi".
Theo ông Phạm Tuấn Anh - Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Đắk Nông - việc chặt hạ hơn 6.700 cây thông chết, khô mục đang được các chủ rừng triển khai khá tốt và việc phục hồi trồng mới cũng được các đơn vị làm nhanh. Riêng đối với công tác bảo vệ cánh rừng này thì sở đã chỉ đạo Chi cục Kiểm lâm tiến hành tham mưu, phối hợp chặt chẽ với các địa phương triển khai để hạn chế tối đa việc kẻ gian phá rừng lại tái diễn.
