Xã Măng Ri nằm ở độ cao trên 1.500m so với mực nước biển, dưới chân ngọn núi Ngọc Linh hùng vĩ được xem là nóc nhà miền Trung. Ông A Sỹ - Bí thư Đảng ủy xã Măng Ri cho biết: “Vào mùa này, sâm Ngọc Linh đang lớn dần trong vườn ươm nên người dân địa phương liên kết trồng dược liệu với Công ty Cổ phần sâm Ngọc Linh Kon Tum rất lo ngại chuột vào quấy phá, gây thiệt hại”.
Tại vườn sâm, người dân tìm cách đặt hàng chục bẫy chuột, vót nhọn các thanh tre để ngăn chặn loài vật này đột nhập. Một số người dân khác còn làm ná bắn dây thun, súng hơi để “săn diệt” chuột khi màn đêm buông xuống. Bẫy chuột được làm thủ công đơn giản, có cái lẫy bằng lò xo sắt, khi chuột chạy qua và chạm trúng thì bị bẫy kẹp lại.
Chuột ở vùng núi Ngọc Linh chỉ chuyên ăn hạt sâm và củ sâm nên có bộ lông bóng mượt, thịt thơm ngon. Khi bắt được chuột, người dân sẽ mang về làm thịt, phơi khô gác trên bếp.
Đến khi nào thịt chuột săn lại, bị khói lửa bếp làm chín thịt thì người Xơ Đăng sẽ mang ra chế biến. Thịt chuột núi Ngọc Linh được kho với măng rừng hoặc nấu với lá sâm thành món ngon và bổ dưỡng.
Hiện nay, giá một kg sâm Ngọc Linh thật có tuổi đời trên 10 năm được bán trên thị trường từ 120-150 triệu đồng. Do tính chất quý hiếm của sâm nên khi gặp các loài chuột này thì người dân cũng xem đó là một một loài vật đặc biệt. Có tuần, một người dân săn diệt được 5-7 con chuột.
Ở xã Măng Ri, người dân địa phương đang tổ chức liên kết trồng sâm dưới tán rừng với Công ty Cổ phần sâm Ngọc Linh Kon Tum, để phát triển kinh tế vùng dược liệu. Hàng năm, người dân được nhận giống sâm và hạt sâm để tiếp tục mở rộng diện tích gieo trồng.
Hiện hạt giống sâm Ngọc Linh có giá 100 ngàn đồng/hạt, khi ươm thành cây giống thì có giá 300 ngàn đồng/cây, phải mất ít nhất 7-10 năm, cây sâm sinh trưởng tốt và có hoạt chất Saponin có lợi cho sức khỏe. Vì thế, việc bảo vệ vườn sâm Ngọc Linh trước chuột núi cũng như các loài vật khác phá hoại được hàng chục người dân thực hiện, canh phòng chặt chẽ 24/24h.
