Chờ hơn 5 giờ để vào khu neo đậu tránh trú bão
Dự án Khu neo đậu tránh trú bão tàu thuyền nghề cá tại xã Tiến Tới (nay là xã Đường Hoa) được UBND tỉnh Quảng Ninh phê duyệt đầu tư vào tháng 10.2018, giao Sở NNPTNT làm chủ đầu tư, tổng kinh phí gần 60 tỉ đồng từ nguồn ngân sách tỉnh.
Đến tháng 7.2020, dự án hoàn thành, đáp ứng mong mỏi về một nơi tránh trú bão an toàn cho tàu thuyền của nhiều ngư dân đã bám biển nhiều đời.
Công trình được xây dựng trên diện tích 12ha, gồm các hạng mục: Bến cập tàu, đê quai chắn sóng, hệ thống phao neo, nạo vét luồng lạch. Theo thiết kế, công trình không chỉ là nơi neo đậu, tránh trú bão thường xuyên cho khoảng 150 tàu cá có công suất đến 200CV, mà còn là nơi cung cấp hậu cần nghề cá, nhu yếu phẩm giúp ngư dân vươn khơi bám biển dài ngày và là một trong những bến cung cấp lượng lớn thủy sản cho khu vực.
Tuy nhiên, sau hơn 2 năm đi vào hoạt động, khu tránh trú này đã bộc lộ nhiều hạn chế khiến tàu thuyền ngư dân ra vào nhiều phen bị mắc cạn.
Theo phản ánh của ngư dân Hoàng Văn Đắc (xã Đường Hoa), luồng lạch ra vào âu tàu rất chật hẹp nên việc lưu thông của các phương tiện gặp nhiều khó khăn. Đặc điểm của bến này lại phụ thuộc vào thủy triều. Khi thủy triều xuống, tàu thuyền không thể ra vào, rất bất tiện. Nhất là khi có áp thấp nhiệt đới hay bão, bà con muốn vào bến để tránh trú nhưng khi cách bến 6 - 7km là đã phải neo đậu bên ngoài chờ 5 - 6 tiếng, chen chúc nhau đợi đến khi nước biển lưng sóng mới vào được. Trong khi đó, trung bình các tàu ở đây thường có kích thước từ 16 - 18m, công suất máy tàu to nhất là 750CV, tàu nhỏ cũng phải 90CV.
Ông Lê Quý Trọng, Chủ tịch Nghiệp đoàn nghề cá Tiến Tới, xã Đường Hoa, thông tin thêm, không chỉ khó ra vào, các hoạt động dịch vụ hậu cần nghề cá tại bến cũng khó khăn bởi con đường ra vào âu còn nhỏ, hiện chỉ dành cho xe từ 5 tấn trở xuống, trong khi xe chuyên chở thủy sản thường từ 7 - 10 tấn. Vậy nên sau mỗi chuyến ra khơi, bà con có hàng mang về bán cũng rất chật vật.
Ở đây giờ đã có nhà đá lạnh nhưng việc vận chuyển gặp khó, thường phải chở làm nhiều lượt. Vào thời điểm ra khơi đánh bắt thủy hải sản thuận lợi - hàng chục tàu thuyền lưới chụp phải tranh nhau cập bến để lấy đá xay. Việc lấy xăng, dầu cũng khá vất vả.
Bài học trong việc xây dựng các quy hoạch
Theo đánh giá của chính quyền địa phương, âu tàu hiện tại công suất chỉ có thể chứa 150 tàu, nhưng hiện số lượng tàu thuyền thường xuyên hoạt động quanh khu vực là khoảng gần 500. Do cung không đủ cầu nên âu tàu vừa đi vào hoạt động chưa bao lâu đã trở nên quá tải.
Chưa kể, nếu tính trên toàn địa bàn huyện Hải Hà, tính đến thời điểm này có hơn 800 tàu thuyền, tổng sản lượng khai thác trên 10 vạn tấn thủy sản/năm. Song hiện chỉ có 2 khu neo đậu là ở thị trấn Quảng Hà và xã Đường Hoa, đáp ứng được nhu cầu neo đậu cho trên 350 phương tiện.
Như vậy, nhu cầu bến neo đậu cho các phương tiện nghề cá ở địa phương còn rất lớn, chưa kể của các huyện lân cận. Chính vì vậy, đi vào hoạt động chưa lâu, người dân đã nhiều lần có kiến nghị gửi chính quyền và các cơ quan chức năng.
Để hoàn thiện khu neo đậu, đáp ứng nhu cầu tránh, trú bão của tàu thuyền nghề cá trên địa bàn, ngày 18.5.2022, UBND huyện Hải Hà có báo cáo gửi Sở NNPTNT Quảng Ninh đề xuất cấp có thẩm quyền tiếp tục đầu tư dự án giai đoạn 2 với quy mô hoàn thiện là đảm bảo cho 500 tàu công suất đến 500CV.
Các hạng mục được đề xuất gồm: Nạo vét tuyến luồng dài 12km đáp ứng cho tàu, thuyền ra vào thường xuyên; xây dựng khu tránh, trú bão rộng 11ha, đáp ứng cho 350 phương tiện; xây dựng tuyến đường từ QL18A đến cảng dài 3km để đáp ứng nhu cầu phương tiện vận tải ra, vào cảng. Tổng mức đầu tư khoảng 200 tỉ đồng từ ngân sách nhà nước.
Ông Phạm Quốc Hương - Phó Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Hải Hà (Quảng Ninh) - cho biết, ngày 5.11.2022, UBND tỉnh Quảng Ninh cũng đã có công văn 5746/UBND-TH giải quyết kiến nghị cử tri. Đối với việc đầu tư tuyến đường từ Quốc lộ 18 đến khu neo đậu tránh trú bão giao huyện Hải Hà làm chủ đầu tư.
Mới đây nhất, đoàn công tác liên ngành của Quảng Ninh do Sở NNPTNT chủ trì cũng đã đi kiểm tra, khảo sát và thống nhất sẽ tiếp tục đầu tư giai đoạn 2. Huyện đang tích cực làm các thủ tục chuyển đổi 12ha đất rừng phòng hộ, trong đó có hơn 3ha rừng ngập mặn trong khu vực nạo vét của dự án.
Trong khi đợi các quyết định được thực thi thì ngư dân nơi đây vẫn đang chật vật tìm chỗ neo đậu mỗi ngày. Thực trạng này cũng đặt ra bài học trong việc xây dựng quy hoạch phải dựa trên nhu cầu thực tế làm sao để phù hợp hơn và có tầm nhìn dài hạn hơn, tránh sự lãng phí không cần thiết về một công trình mang giá trị hàng chục tỉ đồng.
