Lá phiếu đầu tiên của… già làng
2 lần mặt trời lặn nữa, là đến ngày cả bản “xâm cư” ở thôn A Dơi Đớ (xã A Dơi, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị) đi bầu cử. Từ sáng sớm, ông Hồ Văn Kia - già làng bản “xâm cư” đã dậy ngó nghiêng đường làng, ngõ xóm. Thấy lá cờ Tổ quốc ở bên đường treo chưa đạt, ông gọi chủ hộ ra sửa sang; thấy cỏ rác bò ra con đường bêtông chằng chịt, ông vẫy mấy thanh niên đến làm sạch. Đi quanh một vòng, ông về dọn nhà, lau rồi chỉnh lại tấm ảnh Bác Hồ đang treo ở vị trí trang trọng ở gian chính ngôi nhà sàn bằng gỗ…
Ông Kia nay đã 62 tuổi, sống hơn nửa cuộc đời, ông nói có 2 lần vui và đáng chờ đợi nhất: là ngày được nhập Quốc tịch Việt Nam cách đây 3 năm, và lần đi bầu cử tới đây.
21 năm trước, ông Kia dẫn người dân trở về Việt Nam, xin bà con một diện tích đất để lập xóm. Dần dà, xóm có mấy chục nóc nhà, gọi tạm là xóm “xâm cư”. Những ngày sống trên đất Việt Nam nhưng chưa được nhập quốc tịch, trẻ con đến trường trắc trở, đất đai làm ăn ít, đau ốm không có thẻ bảo hiểm, hộ nghèo không được nghèo… khiến không chỉ người dân, mà địa phương cũng đau đáu. Đến cuối năm 2018 và năm 2019, sau nhiều nỗ lực của cả phía bạn Lào và Việt Nam, người dân ở xóm “xâm cư” được nhập quốc tịch Việt Nam.
“Khi có quốc tịch Việt Nam thì được hưởng nhiều chế độ, được Nhà nước quan tâm nhiều hơn. Đặc biệt, bây giờ chuẩn bị được cầm phiếu đi bầu cử, bầu người cán bộ giỏi, quan tâm người dân, nên mình rất mong chờ” - ông Hồ Văn Kia, chia sẻ.
Cũng lần đầu tiên được đi bầu cử, anh Hồ A Luôi (40 tuổi, trú tại thôn A Dơi Đớ) không giấu được tâm trạng “vui và phấn khởi”. “Bữa Tết có sắm bộ áo quần đẹp lắm, chỉ mang đi đám cưới, nay chuẩn bị mang đi bầu cử” - anh Luôi kể với gương mặt hồ hởi. 40 tuổi, nhưng anh Luôi đã có cháu nội, nhà 7 người, trong đó có 4 người đủ tuổi đi bầu cử. “Sáng 23.5, cả nhà dừng lên rẫy để đến điểm bầu cử số 6 để bỏ phiếu. Ai đủ tuổi thì bỏ phiếu, chưa đủ tuổi cũng muốn đến xem cho biết” - anh Luôi, cho hay.
Từ đầu đến cuối xóm “xâm cư”, nếu trước kia là con đường đất lầy nhầy vào mùa mưa và mù mịt bụi vào mùa nắng, thì nay đã thay thế bằng con đường bêtông thẳng thắn. 2 bên đường, một đoạn lại có cờ Tổ quốc treo cạnh những mái nhà sàn mới được dựng lên.
Chăm lo cho từng cử tri
Chưa đến giờ trưa, nhưng ở vùng biên giới Việt - Lào nắng như đổ lửa. Thiếu úy Nguyễn Tuấn Anh - nhân viên quân y của Đồn Biên phòng Ba Tầng điều khiển chiếc môtô chậm rãi, trên xe có loa phát tiếng tuyên truyền về ngày bầu cử. Ở các bản làng khác thuộc xã biên giới A Dơi và xã Ba Tầng, thiếu úy Nguyễn Tuấn Anh chỉ cần lái xe chầm chậm để tuyên truyền, còn ở thôn A Dơi Đớ, đặc biệt là đến xóm “xâm cư” thì phải chạy thật chậm, rồi dừng xe để vào phát tờ rơi, hướng dẫn từng nhà một.
Thiếu úy Nguyễn Tuấn Anh kể, có nhiều hộ chỉ biết tiếng người đồng bào thiểu số, tiếng Kinh chỉ biết bập bẹ, nên anh phải nhờ già làng, trưởng thôn đến phiên dịch. Lần đầu được đi bầu cử, nhiều người thắc mắc cử tri là gì?, bầu cử là gì? Lúc đó, thiếu úy phải cặn kẽ giải thích, nói qua chưa hiểu, thì nói lại. Ngày này giải thích chưa thông, ngày mai lại đến. “Tôi và mấy anh em ở đồn buộc phải ưu tiên cho xóm “xâm cư”, vì ở đây lần đầu biết đến bầu cử. Dù chưa hiểu biết nhiều, nhưng khi được giải thích việc được đi bầu cử là quyền lợi, nghĩa vụ, trách nhiệm thì ai cũng phấn khởi” - thiếu úy Nguyễn Tuấn Anh, nói.
Ông Hồ Xa Cách - Chủ tịch UBND xã A Dơi cho biết, ở xã có gần 1.800 cử tri, trong đó có gần 170 cử tri mới được nhập Quốc tịch Việt Nam, phần lớn những cử tri này tham gia bầu cử ở khu vực bỏ phiếu số 6 tại thôn A Dơi Đớ. Xác định những người mới được nhập quốc tịch sẽ bở ngỡ, nên chính quyền địa phương phối hợp với lực lượng biên phòng dành nhiều thời gian đến tận từng nhà tuyên truyền, giải thích cho người dân về trách nhiệm của mỗi người khi cầm trên tay lá phiếu. Đến thời điểm này, người dân đã nắm được các quy định, vì vậy việc bầu cử sắp tới cũng sẽ thuận lợi. Cũng theo ông Hồ Xa Cách, 240 người dân sau khi nhập Quốc tịch đã nhận được nhiều sự quan tâm của Nhà nước. Ngoài việc được đảm bảo các chế độ về thẻ bảo hiểm, hộ nghèo, hộ cận nghèo, vay vốn phát triển kinh tế… thì ở xóm “xâm cư” mới được ưu ái làm con đường bêtông. Địa phương cũng đề xuất làm thủy lợi, hệ thống nước sinh hoạt và điểm trường để người dân sản xuất được thuận lợi, trẻ nhỏ không phải đi học xa nữa.
