Thời gian gần đây, câu chuyện chợ truyền thống ở các đô thị lớn rơi vào cảnh ế ẩm, đìu hiu được dư luận quan tâm. Nhiều nguyên nhân được các tiểu thương, chuyên gia kinh tế đưa ra. Ở chiều hướng ngược lại, người Việt “nghiện” dịch vụ giao đồ ăn và mua hàng online.
Dữ liệu được công bố từ báo cáo “Nền Kinh tế số Đông Nam Á” của Google, Temasek và Bain & Company hồi tháng 11.2022 cho thấy, phần lớn người tiêu dùng tập trung vào các dịch vụ giao đồ ăn (chiếm 60%) và mua hàng tạp hóa trực tuyến (chiếm 54%).
Nguyễn Kim Bách – sinh viên trường Đại học Công nghiệp Hà Nội là một trong những người “nghiện” những dịch vụ này. Bách cho biết, do sự tiện lợi từ các hình thức online (không phải đi xa) nên từ lâu đã không quan tâm đến các mặt hàng trong chợ truyền thống.
“Từ khi đặt chân lên đất Hà Nội, tôi chưa bao giờ đặt chân vào các chợ truyền thống. Thông thường, tôi sẽ mua những mặt hàng thiết yếu như quần áo, giày dép, kem đánh răng, sữa rửa mặt… qua các mạng xã hội; còn đồ ăn tôi sẽ đặt các app (ứng dụng) giao hàng”, Bách cho hay.
Đồng quan điểm, sinh viên Trương Quang Hải (quê Hải Dương) chia sẻ đã từng mua những mặt hàng ở chợ truyền thống nhưng qua trải nghiệm mua hàng bằng nhiều hình thức khác nhau, dần dần Hải không còn mấy quan tâm nữa. Hải giải thích, do chợ truyền thống không có những thứ cậu cần dùng tới.
“Ví dụ như quần áo, khi mua đồ online sẽ tiện hơn, mẫu mã đa dạng hơn. Hơn nữa, hình thức này tiết kiệm được nhiều thời gian cho tôi để tranh thủ học tập, nghỉ ngơi. Có lẽ cả một năm, tôi chỉ ghé chợ truyền thống đôi ba lần để mua một số đồ ăn, đồ chơi truyền thống – mang mục đích gợi lại kỷ niệm thời xưa là chính”, Hải nói.
Sinh sống và làm việc ở TP Hồ Chí Minh đã nhiều năm, anh Vũ Thành Được cho biết, tại nơi anh sống thì khoảng cách giữa chợ truyền thống và các cửa hàng tiện lợi tương đối gần nhau. Theo anh Đươc, hiện nay, các cửa hàng tiện lợi “đánh” vào những thứ thuận tiện hơn cho người dân nên thu hút được nhiều khách hàng hơn.
Lý do đầu tiên, theo anh Được, chợ truyền thống thường không được sạch sẽ bằng. Thứ hai, các chương trình giảm giá – đôi khi là một thứ rất là hấp dẫn đối với cá nhân anh. Một điểm nữa, anh Được quan sát, khi người dân bước chân vào cửa hàng tiện lợi, họ có thói quen là quan sát, tiện tay có thể lấy thêm thứ gì đó hay không - bên cạnh những thứ được khuyến mại. Đó là thứ mà chợ truyền thống không thể mang lại.
“Tuy nhiên, ở chợ truyền thống có một số đặc điểm mà các hình thức kinh doanh không có. Ví dụ như những thức ăn tươi, hay những đồ ăn mang tính dân gian nhiều hơn như cà pháo, mắm tôm – những thứ mà cửa hàng tiện lợi chưa thể mang lại cho người tiêu dùng”, anh Được chia sẻ.
Bàn về nguyên nhân các chợ truyền thống ở các đô thị lớn ế ẩm, chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long cho rằng, hiện nay người dân thường sẽ ghé vào các trung tâm thương mại, siêu thị, hay các chợ cóc gần nhà, gần đường đi làm về.
Ông giải thích, bởi đôi khi mua mớ rau mà phải vào chợ truyền thống lại phải gửi xe mất 5-10 nghìn đồng thì cũng không đáng. Một nguyên nhân khác nữa, là hiện nay có rất nhiều hình thức kinh doanh cạnh tranh nhau, nhiều chương trình thu hút khách hàng nên dẫn đến chuyện chợ truyền thống vắng khách. Có những thứ tồn tại hàng trăm năm, nhưng đến thời điểm hiện tại nó lỗi thời, không phù hợp nữa thì nên dừng lại (!?)
“Chúng ta nên suy nghĩ xem chợ truyền thống có còn nên tồn tại hay không? Hay nên biến thành các siêu thị, trung tâm thương mại? Để có thể đem chợ truyền thống trở lại vị thế vốn có, tôi cho rằng cần đặt vấn đề với Bộ Công Thương. Đây là một bài toán đối với cơ quan quản lý”, chuyên gia Ngô Trí Long cho hay.
