Tắc nghẽn ở đâu?
Theo ông Nguyễn Văn Sinh - Thứ trưởng Bộ Xây dựng, thời gian qua thị trường BĐS đã phát triển nhanh, tác động đến nhiều ngành nghề và có những đóng góp tích cực cho phát triển kinh tế xã hội. Tuy nhiên, thị trường này gần đây có một số dấu hiệu phát triển không ổn định.
Điển hình nguồn cung, nhiều dự án đầu tư vướng thủ tục pháp lý chưa triển khai thực hiện hoặc dừng thi công khiến nguồn cung giảm. Đến hết quý III/2022, cả nước có 104 dự án đang triển khai (bằng 51% so với cùng kỳ) và 63 dự án nhà ở thương mại hoàn thành.
Cơ cấu sản phẩm BĐS đang ở tình trạng mất cân đối, chưa phù hợp nhu cầu thị trường. Có thể kể đến như nhà ở thương mại cao cấp nhiều trong khi dự án nhà ở giá trung bình phù hợp với đại đa số người dân lại ít, nhất là nhà ở xã hội, nhà ở công nhân.
Ngoài ra, mất cân đối trong cơ cấu, giá nhà ở vì thế ở mức cao, người dân khó tiếp cận, tác động đến tính thanh khoản, lượng giao dịch giảm, nhất là trong quý IV năm nay.
Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh cho biết, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực BĐS khó khăn tiếp cận vốn tín dụng khiến cho dự án BĐS dừng thi công.
Ngoài ra, lãi suất cho vay, tỉ giá ngoại tệ, giá nguyên vật liệu tăng đã có tác động đến doanh nghiệp đầu tư BĐS…
Theo vị này, những khó khăn trên diễn ra trong thời gian ngắn. Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã có những chỉ đạo quyết liệt với tinh thần Chính phủ đồng hành cùng doanh nghiệp trong khó khăn và tháo gỡ khó khăn. Chính phủ đã thành lập Tổ công tác với sự tham gia của các bộ ngành nhằm đôn đốc, tháo gỡ khó khăn vướng mắc cho các doanh nghiệp.
Một số chuyên gia cho rằng, còn tồn tại khá nhiều liên quan đến đền bù giải phóng mặt bằng dù chính quyền tích cực hỗ trợ doanh nghiệp; định giá đất; quy hoạch sử dụng đất; giao đất thực hiện dự án…
Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) - ông Phạm Tấn Công cũng nhấn mạnh, thị trường BĐS và các doanh nghiệp BĐS Việt Nam vừa trải qua một năm 2022 đầy biến động. Đáng chú ý, dòng vốn cho BĐS suy giảm trong nhiều giai đoạn.
Các doanh nghiệp BĐS vừa là nguyên nhân, vừa là nạn nhân của những khó khăn này. Chứng khoán cũng giảm sâu, nhiều doanh nghiệp bán giải chấp khiến dòng vốn đầu tư ngày càng khó khăn. Tất cả những điều này tạo ra bối cảnh hết sức khó khăn cho ngành BĐS.
Giải pháp khơi thông
Theo ông Nguyễn Mạnh Hà - Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội BĐS Việt Nam, Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ cần hoạt động có hiệu quả hơn, trực diện hơn với những khó khăn của doanh nghiệp và cùng địa phương giải quyết khó khăn của doanh nghiệp.
Trước mắt, tổ công tác cần tập hợp danh mục dự án khó khăn của địa phương, phân loại khó khăn đang đối mặt như: Dự án vướng giải phóng mặt bằng, vướng do định giá đất hay đang triển khai nhưng “tắc vốn”… để từ đó có giải pháp cụ thể.
Vấn đề tiếp theo được ông Nguyễn Mạnh Hà đề cập là nguồn vốn. Cách đây 10 năm, thị trường BĐS khó khăn, Chính phủ có gói hỗ trợ 30.000 tỉ đồng. Nguồn vốn này không phải lớn so với tổng dư nợ ở thời điểm đó nhưng đã góp phần giải quyết nhiều vấn đề, tạo ra nguồn vốn mồi, góp phần kích thích tiêu dùng, thúc đẩy thị trường BĐS phát triển kéo theo nhiều ngành nghề khác như vật liệu xây dựng, tạo việc làm cho công nhân xây dựng.
Chính vì thế, ông Hà đề xuất cần có nguồn vốn cụ thể cho thị trường BĐS, nhất là cho nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, nhà ở thương mại với giá thấp hiện nay.
Trong khi đó, ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu Xây dựng Việt Nam cho rằng, thị trường BĐS rất đa dạng, mỗi địa phương lại có vướng mắc khác nhau. Để giải quyết vấn đề này, Tổ công tác của Chính phủ cần có khuyến cáo tới từng địa phương.
Trong khi đó ông Vương Duy Dũng - Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và Thị trường BĐS (Bộ Xây dựng) cho biết, Bộ đang nghiên cứu tháo gỡ khó khăn trong quy định pháp luật và các thủ tục triển khai dự án. Rà soát các quy định về đất đai, quy hoạch, xây dựng, nhà ở và xây dựng BĐS… gây rào cản khó khăn cho doanh nghiệp.
Ngoài ra, Bộ cũng đang dự kiến trình Chính phủ Nghị định sửa đổi các nghị định về quy hoạch, nhà ở thương mại, nhà ở xã hội…
“Với đồng bộ các giải pháp sẽ tháo gỡ tổng thể về mặt thể chế và quy định pháp luật cho việc triển khai dự án, tạo ra nguồn cung mới cho thị trường trong tương lai”, ông Dũng đặt kỳ vọng.
