Triển khai dự án nhà ở xã hội còn nhiều khó khăn
Trong năm 2024, TP Hà Nội dự kiến hoàn thành khoảng 10.000 căn hộ nhà ở xã hội tại 7 dự án, trong đó 3 dự án đang triển khai dự kiến hoàn thành 78.000m2 sàn với 1.180 căn hộ; 4 dự án phát triển mới với 0,7 triệu m2 sàn, khoảng 9000 căn hộ. Như vậy, giai đoạn 2021 - 2030, TP Hà Nội đã và đang triển khai 63 dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội với khoảng 61.900 căn hộ. Theo đó, TP Hà Nội cơ bản đáp ứng chỉ tiêu đã được Chính phủ giao tại Đề án 338.
Tuy nhiên, số liệu từ Liên đoàn Lao động TP Hà Nội cho thấy, tính đến thời điểm hiện tại đang có khoảng 170.000 công nhân, người lao động đang làm việc trong các khu công nghiệp, khu chế xuất của TP Hà Nội, 80% số đó là người lao động ngoại tỉnh, hầu hết đều có nhu cầu về nhà ở. Tuy nhiên, TP Hà Nội mới có ba khu công nghiệp (Thạch Thất, Thăng Long và Phú Nghĩa) có dự án nhà ở xã hội cho công nhân lao động, cung cấp được 1.532 phòng (khoảng 11.520 chỗ ở), đáp ứng được khoảng 6,8% nhu cầu.
Như vậy, TP Hà Nội cơ bản hoàn thành chỉ tiêu về nhà ở xã hội do Chính phủ giao, nhưng trên thực tế quá trình đô thị hóa nhanh, kéo theo sự gia tăng về dân số cơ học dẫn đến vấn đề về nhà ở đang gây ra nhiều áp lực cho chính quyền Thủ đô, trở thành vấn đề nan giải trong bài toán an sinh xã hội về nhà ở dành cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp. Nhiều người lao động có thu nhập thấp phải chấp nhận thuê những căn phòng chưa đủ điều kiện về chất lượng, kém an toàn.
Ông Đỗ Viết Chiến - Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cho biết, theo đề án 1 triệu căn NƠXH kèm theo Quyết định 338/QĐ-TTg ngày 3.4.2023, mục tiêu đến năm 2030, nước ta sẽ hoàn thành 1,06 triệu căn NƠXH.
Tuy nhiên, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cho rằng đến nay, các doanh nghiệp đầu tư NƠXH thực hiện các dự án vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc trong tiếp cận đất đai (quy hoạch bố trí quỹ đất, công khai dự án); nguồn vốn và khả năng tiếp cận tín dụng; thủ tục hành chính (trong đầu tư xây dựng, lựa chọn nhà đầu tư, phê duyệt giá bán nhà)…
Luật Thủ đô (sửa đổi) thêm nhiều cơ chế phát triển NƠXH
Để tạo điều kiện và hiện thực hóa tầm nhìn, khát vọng phát triển của Thủ đô trong thời gian tới, mới đây, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật Thủ đô (sửa đổi) với 7 Chương và 54 Điều. Đáng chú ý, luật đã dành riêng Điều 30 để quy định về vấn đề phát triển nhà ở nói chung và NƠXH nói riêng.
Theo luật sư Đặng Văn Cường - Đoàn Luật sư TP Hà Nội, Luật Thủ đô (sửa đổi) đã có nhiều cơ chế thông thoáng hơn thúc đẩy nhà ở xã hội phát triển. Theo đó, tại khoản 5 Điều 30 quy định chi tiết về việc phân cấp, ủy quyền cho HĐND và UBND TP trong việc điều chỉnh quy hoạch tạo quỹ đất cho phát triển NƠXH.
Bên cạnh đó, Luật Thủ đô (sửa đổi) quy định việc chủ động bố trí kinh phí ngân sách lập quy hoạch, lựa chọn chủ đầu tư; bố trí thay thế quỹ đất xây dựng NƠXH tương đương vào trong các khu NƠXH trên địa bàn đối với các dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại, khu đô thị có quy mô sử dụng đất từ 2ha đến dưới 10ha khi doanh nghiệp nộp số tiền tương ứng với quỹ đất 20% vào Quỹ đầu tư phát triển TP để phát triển NƠXH.
Ông Nguyễn Thế Điệp - Phó Chủ tịch CLB Bất động sản Hà Nội cho rằng, việc phân cấp, phân quyền HĐND và UBND TP trong việc điều chỉnh quy hoạch tạo quỹ đất giúp tạo nền tảng phát triển nhà xã hội. Đây là một trong những điểm mới mang tính đột phá. Theo đó, trước đây, quy trình phải xin từ Trung ương đến địa phương rất phức tạp.
Bởi vậy, quy định này giúp Thủ đô có thể bứt phá và thúc đẩy nhà xã hội phát triển. Tuy nhiên, điều quan trọng nhất là các cấp chính quyền thành phố phải quyết liệt và thực hiện những chỉ tiêu mang tính pháp lệnh, triển khai các dự án đồng bộ thì quy định mới thực sự đi vào cuộc sống và đạt hiệu quả.
Ông Nguyễn Thế Điệp phân tích, Luật Thủ đô (sửa đổi) quy định các dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại, khu đô thị có quy mô sử dụng đất 2 ha đến dưới 10ha là phải dành 20 % quỹ đất để xây dựng nhà xã hội là một chính sách đúng hướng và giúp có thể triển khai được nhiều khu nhà xã hội quy mô lớn hơn và sớm đạt được mục tiêu mà Chính phủ đề ra.
