Ước tính, theo định biên, TP.Hạ Long thiếu khoảng 160 giáo viên, Móng Cái thiếu 133 giáo viên, Quảng Yên thiếu 77 giáo viên, Uông Bí thiếu khoảng 66 giáo viên… Để khắc phục tình trạng này, các địa phương đang xoay sở nhiều giải pháp, như: Dồn lớp; huy động tất cả thầy, cô tăng cường dạy thêm, dạy hỗ trợ cho các trường bạn.
Tăng cả vạn học sinh nhưng không thêm giáo viên
Theo bà Vi Bích Hạnh - Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo TP.Hạ Long, vài năm trở lại đây, số lượng học sinh ở 3 cấp: Mầm non, tiểu học, trung học sơ cở trên địa bàn thành phố tăng trung bình từ 1.500-2.000 em/năm. Đặc biệt năm học này, số học sinh tăng đột biến - khoảng 2.500 học sinh. “Căn cứ vào định biên của Bộ GD-ĐT tính trên số học sinh thì Hạ Long hiện còn thiếu khoảng 160 giáo viên nữa” - bà Hạnh cho hay.
Không tăng nhiều như TP.Hạ Long, nhưng TP.Uông Bí năm nay số lượng học sinh cũng tăng khoảng 700 em so với năm học trước và số tăng lũy kế của những năm trước tổng cộng lại lên tới vài ngàn em. Tăng khiêm tốn như thị xã Quảng Yên, năm học này riêng cấp tiểu học cũng thêm 8 lớp học. Vấn đề là, trong khi lượng học sinh tăng quá lớn thì lượng giáo viên không được bổ sung; chưa kể hàng trăm giáo viên nghỉ hưu và nghỉ thai sản mỗi năm.
Được biết, tỉnh Quảng Ninh đã tạm dừng việc tuyển biên chế cho ngành giáo dục từ nhiều năm nay và chính thức dừng tuyển giáo viên hợp đồng từ đầu năm 2017. Theo bà Vũ Thị Liên Oanh - Giám đốc Sở Giáo dục - Đào tạo tỉnh Quảng Ninh, việc này là nhằm đánh giá lại đội ngũ giáo viên để tính toán sử dụng hiệu quả nguồn nhân lực cũng như chi ngân sách.
Theo một lãnh đạo ngành giáo dục, việc thiếu giáo viên không phải bây giờ mới xảy ra, nhưng nay trở nên trầm trọng do lượng học sinh tăng quá nhanh lũy kế qua nhiều năm, trong khi lượng giáo viên giảm nhiều.
Ông Trần Nam Hải - Phó Trưởng phòng Giáo dục - Đào tạo TP.Uông Bí - cho biết, tỉnh ấn định giao tổng giáo viên biên chế và hợp đồng cho Uông Bí từ năm 2012 là 1.311 giáo viên. Tuy nhiên, đến nay, con số này giảm xuống còn 1.287 giáo viên trong khi quy mô dân số Uông Bí đã tăng nhiều kể từ khi chuyển từ thị xã lên thành phố.
Vì lẽ đó, hiện ở hầu hết các thành phố lớn của Quảng Ninh, hầu hết các lớp ở các cấp, sĩ số học sinh đều vượt nhiều so với định biên của Bộ GDĐT. Có những lớp tiểu học, sĩ số học sinh lên tới trên 50 em trong khi quy định chỉ là 35. Quan ngại hơn là, không đủ giáo viên để đứng lớp theo quy định; chưa kể, lớp đông, phòng học nhỏ ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục, đào tạo.
Thầy, trò quay cuồng
Để học sinh được đến trường, ngành giáo dục, chính quyền địa phương và các thầy cô đã phải xoay sở mọi giải pháp có thể. Trong đó, hầu hết các trường phải tạm dồn một số lớp và chờ khi có đủ giáo viên mới tách ra. Giải pháp tốt nhất hiện nay là kêu gọi tất cả giáo viên dạy vượt giờ, dạy hỗ trợ cho các trường khác thiếu giáo viên trầm trọng hơn. Hiện, tại Hạ Long và Uông Bí, đã có nhiều giáo viên cùng một lúc dạy nhiều trường để ứng cứu cho nhau. Không những vậy, ban lãnh đạo các trường tiểu học cũng phải tăng giờ đứng lớp.
Cô giáo Đào Thị Bích Thủy - Hiệu trưởng Trường Tiểu học Lý Thường Kiệt, phường Thanh Sơn, TP.Uông Bí - cho biết: “Theo quy định, hiệu trưởng dạy 2 tiết/tuần, nhưng trường thiếu giáo viên nên hiện mỗi tuần tôi đứng lớp 14 tiết. Hiệu phó dạy 16 tiết/tuần, trong khi quy định chỉ là 4 tiết/tuần. Chúng tôi kêu gọi giáo viên tham gia dạy thêm, nhưng ban lãnh đạo nhà trường phải gương mẫu trước”.
Tuy nhiên, việc chi trả cho các thầy, cô dạy vượt giờ hiện đang vướng mắc bởi không có nguồn tiền cụ thể, nên các trường đành lấy từ nguồn chi thường xuyên để tạm ứng.
“Giáo viên nào nghỉ hưu cũng đồng nghĩa với việc lương của giáo viên đó bị cắt khỏi quỹ lương của nhà trường, trong khi đó những người ở lại vẫn phải tiếp tục hoàn thành công việc của các giáo viên về hưu để lại” - lãnh đạo một trường tiểu học tại Hạ Long chia sẻ - “Dẫu vậy, các thầy, cô vẫn tận tâm, tận lực để đảm bảo kế hoạch”.
Nhằm giảm áp lực công việc cho giáo viên của mình, nhiều trường thuê giáo viên bên ngoài về dạy, theo hợp đồng thời vụ. Tuy nhiên, thu nhập quá thấp, chỉ khoảng 2 triệu đồng/tháng, lại không có chế độ gì, nên rất khó tìm hợp đồng dạng này.
“Có người dạy vài tháng rồi xin nghỉ bởi vì ra ngoài làm công việc nhẹ nhàng, đơn giản hơn mà lương 4-5 triệu đồng/tháng” - bà Hoàng Thị Hiền - Trưởng phòng Giáo dục - Đào tạo thị xã Quảng Yên - cho biết.
