Giá heo trong cả năm qua rớt giá thê thảm, có thời điểm 1kg heo hơi còn rẻ hơn 1kg gà công nghiệp tại trại. Tuy nhiên, giá thịt heo bán lẻ trên thị trường cũng như các sản phẩm chế biến từ thịt heo như chả lụa, giò thủ, chả chiên, lạp xưởng, xúc xích, chà bông... chỉ thấy tăng chứ không hề giảm giá.
Tăng giá đều đều
Các sản phẩm chế biến từ thịt heo những năm trước chỉ trên dưới 120.000 đồng/kg nhưng suốt năm 2017, trong khi giá heo ở trại giảm thê thảm thì những mặt hàng này vẫn tăng giá đều đều, và hiện đã lên tới 150.000-200.000 đồng/kg. Những mặt này vào siêu thị, trung tâm thương mại còn bị đẩy giá thêm 300.000-400.000 đồng/kg.
Ông Nguyễn Khắc Hùng - chuyên sản xuất chả lụa, giò thủ, chả chiên, quế chiên tại TPHCM - cho biết: Thông thường 1kg nguyên liệu thịt heo sẽ cho ra thành phẩm còn khoảng 800g. Ngoài nguyên liệu thịt heo còn có mỡ heo, da, lỗ tai heo... Những cơ sở chế biến chả lụa, giò thủ... thường đặt mua nguyên liệu từ cơ sở giết mổ hoặc chợ đầu mối nên được mức giá sỉ. Do đó, giá thành 1kg sản phẩm chỉ khoảng 80.000-90.000 đồng.
Chưa kể không ít người chế biến còn sử dụng cả thịt heo giá rẻ, cũng như cho thêm một số loại bột vào sản phẩm để lãi nhiều hơn.
Các doanh nghiệp chế biến thực phẩm từ nguyên liệu thịt heo cho hay, sở dĩ giá bán các loại sản phẩm chế biến không điều chỉnh giá theo giá heo ở các trại chăn nuôi là do họ vẫn phải mua heo từ các trại với giá cao theo hợp đồng đã được ký kết cả năm. Nhưng chúng tôi hỏi khi ký hợp đồng mới, giá có giảm theo hay không, thì họ lại bảo là do tình hình mới phải thu mua heo có truy xuất nguồn gốc, heo nuôi phải được chứng nhận VietGAP... nên khó có khả năng giảm được.
Với lập luận trên, ông Nguyễn Kim Đoán - Phó chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai - cho rằng, họ giải thích như vậy là không thuyết phục. Vì giá heo nuôi bình thường với nuôi theo chứng nhận VietGAP cũng tương đương nhau, không có chênh lệch nhiều.
Giảm thì dễ nhưng…
Bà Lê Hồng Hạnh - chủ một cơ sở chế biến thực phẩm ở quận 8, TP.HCM - cho biết, những người sản xuất như bà phải gánh rất nhiều chi phí, nguyên liệu chỉ chiếm một phần trong giá bán. Để ra được giá thành phải tính cả tiền nhân công, quản lý, nguyên phụ liệu, các loại thuế, bảo quản và nhiều loại phí không tên khác.
"Cơ sở sản xuất tạo ra được sản phẩm phải qua nhiều công đoạn, công sức nhưng mức lợi nhuận thu được rất thấp so với khâu lưu thông, phân phối. Chẳng hạn một sản phẩm ra tới thị trường phải qua nhiều trung gian, từ đại lý cấp 1, 2, 3 mới đến tay người bán lẻ. Cho nên giá đến tay người tiêu dùng bị đội lên rất cao", bà Hạnh trần tình.
Các cơ sở sản xuất thực phẩm chế biến khác cho biết muốn đưa sản phẩm vào siêu thị, trung tâm thương mại lại càng vất vả hơn. Ngoài mức chiết khấu cao, còn phải tốn thêm nhiều chi phí khác để được đưa hàng vào, cũng như lên được vị trí đẹp, "mặt tiền", tiếp xúc được tầm nhìn của khách hàng. Còn không, hàng sẽ bị để ở vị trí không ai nhìn thấy hoặc đặt nơi quá cao hay quá thấp...
Doanh nghiệp chế biến cũng như nhà bán lẻ còn thừa nhận theo quy luật, khi giá nguyên liệu giảm thì giá sản phẩm phải giảm theo nhưng trên thực tế, việc điều chỉnh giảm giá bán là rất khó. Bởi việc giảm giá thì dễ nhưng khi muốn điều chỉnh tăng giá trở lại sẽ gặp ngay khó khăn cả dây chuyền phân phối cũng như với khách hàng.
"Cho nên tốt nhất là không giảm giá bán cho dù giá nguyên liệu xuống", đại diện một doanh nghiệp thẳng thắn.
Theo ông Nguyễn Kim Đoán, việc giá heo ở trại thấp, khi ra thị trường lại cao ngất là điều bất hợp lý, ai cũng thấy. Thực phẩm chế biến có mức giá cao gấp 2-3 lần giá thịt thì lại càng vô lý hơn.
Để giải quyết được vấn đề này, theo ông Đoán, không còn cách nào khác phải hoàn chỉnh được chuỗi nhà sản xuất - phân phối - người tiêu dùng. "Phải giải quyết được vấn đề người tiêu dùng không phải mua với giá cao, người sản xuất cũng không phải bán với giá quá thấp, trong khi nhà phân phối lại hưởng hết", ông Đoán đề nghị.
Giá heo hơi nhích nhẹ
Ghi nhận thị trường heo hơi tại trại những ngày đầu tháng 1 đã bắt đầu nhích lên khoảng 30.000 đồng/kg so với tháng trước, do đang rơi vào thời điểm chế biến thực phẩm Tết cũng như thương lái Trung Quốc gom hàng trở lại. Tuy nhiên, theo ông Trần Quang Trung - một hộ nuôi heo ở xã Gia Kiệm, huyện Thống Nhất, tỉnh Đồng Nai - với mức giá này người nuôi vẫn còn lỗ khoảng 4.000 đồng/kg.
Trong khi đó, giá thịt bán ở các chợ lẻ vẫn duy trì ở mức cao, gấp 2-3 lần so với tại trại cũng như chợ đầu mối. Cụ thể, sườn non có giá bán lên tới 130.000 đồng/kg, ba rọi 110.000 đồng/kg, phi lê thăn 100.000 đồng/kg, nạc đùi 90.000 đồng/kg, mỡ heo 45.000 đồng/kg, da 40.000 đồng/kg…
