Liên quan đề nghị của doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu về việc hoàn trả phần lợi nhuận và chi phí kinh doanh định mức cho doanh nghiệp, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đã giao Bộ Công Thương và Tài chính nghiên cứu, xem xét đề xuất này. Tuy nhiên, theo nhận định của các chuyên gia, việc hoàn trả chi phí định mức kinh doanh, lợi nhuận cho doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu rất khó.
Trao đổi với Lao Động, ông Đậu Anh Tuấn - Phó tổng thư kí, Trưởng ban Pháp chế Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) - cho rằng, yêu cầu hoàn trả lại chi phí kinh doanh, lợi nhuận định mức cho doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu rất khó thực hiện, bởi mỗi doanh nghiệp, mỗi mô hình kinh doanh, bối cảnh một khác.
"Tôi cho rằng, cần có một lộ trình để thị trường hơn, điều này kỳ vọng vào việc sửa đổi nghị định về kinh doanh xăng dầu, gỡ bỏ bớt điều kiện kinh doanh, bỏ giới hạn phạm vi mở cây xăng hiện nay tránh độc quyền, trao quyền cho doanh nghiệp định giá, chủ động chọn nguồn mua" - ông Tuấn nói.
PGS.TS Ngô Trí Long - nguyên Viện trưởng Viên nghiên cứu thị trường giá cả (Bộ Tài chính) - cho rằng, chi phí kinh doanh xăng dầu định mức là chi phí lưu thông xăng dầu trong nước (chi phí bán buôn, chi phí bán lẻ ở nhiệt độ thực tế) của các thương nhân đầu mối. Bao gồm chi phí dành cho thương nhân phân phối, thương nhân nhận quyền bán lẻ, tổng đại lý, đại lý xăng dầu.
Trong đó, có các chi phí khấu hao tài sản của hệ thống phối trộn xăng E5, chi phí hao hụt trong quá trình phối trộn, chi phí vận hành, chi phí giám định cấp chứng chỉ hợp chuẩn, hợp quy, chi phí tài chính, chi phí vận chuyển phát sinh do cung đường vận chuyển hàng hóa thay đổi, chi phí cải tạo cửa hàng chuyển sang kinh doanh xăng E5...
Thông tư 104 xác định yếu tố cấu thành trong công thức giá cơ sở xăng dầu đã liệt kê tính gồm chi phí kinh doanh định mức là 1.050 đồng/lít và lợi nhuận định mức là 300 đồng/lít. Nhưng, trong Thông tư 104 không ghi rõ tỉ lệ phân chia ở khâu bán buôn là bao nhiêu và khâu bán lẻ là bao nhiêu, chiết khấu bao nhiêu.
Từ đó, các doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu, muốn quy định thẳng vào Nghị định 95 về kinh doanh xăng dầu và Thông tư 104 của Bộ Tài chính về xác định yếu tố cấu thành trong công thức giá cơ sở xăng dầu là bao nhiêu phần trăm.
Tuy nhiên, việc phân chia chiết khấu hoa hồng như thế nào lại là thoả thuận của các doanh nghiệp, không mang tính chất hành chính. "Bộ Công Thương đã nêu rất rõ, đây là quan hệ thoả thuận giữa hai bên. Nếu doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu không chấp nhận thì có thể đi tìm đầu mối khác để làm đại lý" - ông nói.
Khi được hỏi, các doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu đề xuất các bộ, ngành liên quan lập hội đồng để phân chia lại chi phí định mức và lợi nhuận định mức, phân chia cho doanh nghiệp bán lẻ khi sửa đổi Nghị định 95 về kinh doanh xăng dầu, ông Ngô Trí Long cho rằng, hiện quy định lợi nhuận định mức là 300 đồng/lít. Vậy lợi nhuận định mức sẽ hình thành ở khâu nào. Thực tế, lợi nhuận định mức được hình thành trên cơ sở giá. Như vậy, bên đại lý nghiễm nhiên phải chiết khấu và chia lợi nhuận định mức cho bên bán lẻ.
"Thẳng thắn nhìn nhận, kiến nghị của doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu không khả thi vì không có sự ràng buộc và không mang tính chất hành chính, cho nên nhà nước không can thiệp. Đây là quan hệ dân sự" - ông Long nói.
