Liên quan tới kết luận thanh tra Chính phủ tại dự án mở rộng giai đoạn 2 Công ty Gang thép Thái Nguyên (TISCO), tại cuộc họp báo Chính phủ Thường kỳ (ngày 1.3), ông Bùi Ngọc Lam - Phó tổng Thanh tra Chính phủ cho biết, cơ quan thanh tra đã công bố công khai kết luận thanh tra tại dự án này. Trong kết luận có nhiều nội dung, từ giải pháp, kể cả những giải pháp nhằm tháo gỡ, khắc phục.
Bên cạnh đó, Thanh tra Chính phủ cũng đã chuyển kết luận sang Uỷ ban Kiểm tra Trung ương để cơ quan này xem xét, xử lý theo thẩm quyền đối với cán bộ, đảng viên thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý có liên quan đến khuyết điểm, sai phạm nêu tại kết luận thanh tra. Thanh tra Chính phủ cũng đã chuyển hồ sơ tài liệu sang Bộ Công an xem xét, điều tra những vi phạm có dấu hiệu hình sự - ông Lam thông tin.
Cơ quan thanh tra cũng yêu cầu Tổng công ty Gang thép Thái Nguyên rà soát lại toàn bộ hợp đồng đã ký với tổng thầu Tập đoàn xây lắp luyện kim Trung Quốc (MCC) để khởi kiện theo quy định pháp luật.
Trước đó, ngày 20.2, Thanh tra Chính phủ có thông báo kết luận thanh tra dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 - Công ty Gang thép Thái Nguyên.
Kết luận thanh tra nêu rõ, chủ trương đầu tư Dự án là phù hợp với yêu cầu thực tế nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động khai thác quặng, sản xuất thép, ổn định việc làm, tăng thu nhập cho gần 5.000 cán bộ, công nhân viên.
Tuy nhiên, quá trình thực hiện Dự án, TISCO, MCC, VNS, Bộ Công Thương, các cơ quan, đơn vị, cá nhân có liên quan đã có những khuyết điểm, sai phạm.
Đến thời điểm thanh tra, tổng giá trị TISCO đã thanh toán cho Dự án là 4.421.522 triệu đồng; tổng dự nợ gốc, lãi vay ngân hàng phải trả là 3.896.838 triệu đồng (hiện lãi vay phải trả trên 40 tỉ đồng/tháng), trong đó thanh toán cho MCC trên 92% giá trị hợp đồng (Phần E là 2,9 triệu USD/3,1 triệu USD, 92,77%; Phần P 106,6 triệu USD/114,8 triệu USD 92,89%) nhưng các hạng mục của Dự án đều chưa hoàn thành, đến năm 2013 MCC và các nhà thầu đã dừng thi công.
TISCO đã thanh toán thay MCC tiền thuế là 11,6 triệu USD, thanh toán chi phí xếp dỡ, bảo quản thiết bị là 4,737 tỉ đồng, vượt giá trị hợp đồng, trong khi MCC chưa chuyển đủ thiết bị, cung cấp nhiều máy móc thiết bị sai khác về xuất xứ, thông số kỹ thuật, không phù hợp với quy chuẩn Việt Nam với giá trị xác định bước đầu là 38,8 triệu USD (42 xe ôtô là 1,033 triệu USD, 05 đầu máy toa xe là 5,4 triệu USD...). Hiện một số thiết bị đã rỉ sét, hư hỏng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiến độ, chất lượng Dự án, thiệt hại vốn đầu tư.
Từ sai phạm các dự án, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng xử lý về kinh tế với số tiền sai phạm lên tới hàng ngàn tỉ đồng, gồm thu hồi khoản tiền thanh toán cho MCC số tiền hơn 13 triệu USD; xử lý số tiền thanh toán sai cho các nhà thầu phụ hơn 876 tỉ đồng, gần 10 tỉ đồng chi cho việc tiếp khách, đi công tác nước ngoài;... đồng thời, kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo TISCO, VNS, Bộ Công thương, các cơ quan của Chính phủ… kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân.
