Rút ngắn khoảng cách thời gian điều hành
Tại dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 83/2014/NĐ-CP về kinh doanh xăng dầu, Bộ Công Thương đã đưa ra 2 phương án thời gian điều hành giá xăng dầu.
Phương án 1: Thời gian điều hành giá xăng dầu sẽ vào ngày mùng 1, ngày 11 và ngày 21 hằng tháng. Đối với các kỳ điều hành trùng vào ngày nghỉ, ngày nghỉ lễ theo quy định của nhà nước, thời gian điều hành được lùi sang ngày làm việc tiếp theo sau kỳ nghỉ.
Trường hợp giá cơ sở các mặt hàng xăng dầu tăng cao bất thường so với giá cơ sở kỳ liền kề trước đó có thể ảnh hưởng lớn đến kinh tế - xã hội, Bộ Công Thương có trách nhiệm báo cáo Thủ tướng Chính phủ.
Phương án 2: Thời gian giữa 2 lần điều chỉnh giá xăng dầu liên tiếp là 15 ngày như hiện hành. Trường hợp các yếu tố cấu thành biến động làm cho giá cơ sở tăng trên 7% so với giá cơ sở liền kề trước đó, Bộ Công Thương có trách nhiệm báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, cho ý kiến về biện pháp điều hành cụ thể.
Nói về việc rút ngắn thời gian giữa các kỳ điều hành giá xăng dầu, chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh cho hay, đây là điều cần thiết trong bối cảnh giá xăng dầu biến động từng giờ. Bởi, việc điều chỉnh giá xăng dầu theo chu kỳ 15 ngày/lần như hiện nay còn nhiều bất cập, không sát với diễn biến của thị trường.
"Biến động giá xăng dầu trên thế giới có thể tăng giảm liên tục nhưng điều hành trong nước chưa theo sát do chưa đến kỳ, phải chờ đợi 15 ngày theo quy định, hoặc tính trung bình giá xăng dầu trong 15 ngày lại không tăng/giảm theo giá thế giới tại ngày điều chỉnh", ông Doanh nói.
Chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long nêu quan điểm phù hợp nhất là điều chỉnh hàng ngày khi có biến động giá. Còn khi thị trường xăng dầu đã cạnh tranh thực sự, không còn doanh nghiệp nào giữ vị trí thống lĩnh thị trường, giá hoàn toàn do thị trường quyết định.
"Theo tôi, nên sửa lại theo hướng càng ngắn ngày càng tốt, đảm bảo sát giá thế giới”, ông Long cho hay.
Đề xuất thay cách tính giá cơ sở với xăng dầu
Cũng theo dự thảo này, công thức tính giá cơ sở xăng dầu có sự thay đổi. Theo đó, giá cơ sở xăng dầu gồm cả giá nhập khẩu và sản xuất trong nước.
Cụ thể, công thức tính giá cơ sở theo đề xuất sẽ bao gồm: Giá xăng dầu từ nguồn nhập khẩu X tỷ trọng (%) sản lượng xăng dầu từ nguồn nhập khẩu cộng + Giá xăng dầu từ nguồn sản xuất trong nước nhân với X tỷ trọng (%) sản lượng xăng dầu từ nguồn trong nước.
Giá xăng dầu từ nguồn nhập khẩu bao gồm các yếu tố và được xác định bằng giá xăng dầu thế giới + chi phí đưa xăng dầu từ nước ngoài về cảng Việt Nam + Chi phí kinh doanh định mức + Mức trích lập Quỹ Bình ổn giá xăng dầu + Lợi nhuận định mức + Các khoản chi phí về thuế, phí và các khoản trích nộp khác theo quy định của pháp luật hiện hành.
Với giá xăng dầu từ nguồn sản xuất trong nước, dự thảo đưa ra 2 phương án.
Phương án 1: Giá xăng dầu từ nguồn sản xuất trong nước bao gồm các yếu tố và được xác định bằng giá xăng dầu thế giới cộng + hoặc trừ - Premium (nếu có) + Chi phí đưa xăng dầu từ các nhà máy lọc dầu trong nước về đến cảng (nếu có) + Chi phí kinh doanh định mức + Mức trích lập Quỹ bình ổn giá xăng dầu + Lợi nhuận định mức + Các khoản chi phí về thuế, phí và các khoản trích nộp khác theo quy định của pháp luật hiện hành.
Phương án 2: Giá xăng dầu từ nguồn sản xuất trong nước là giá bán xăng dầu bình quân của các nhà máy lọc dầu cộng các loại thuế, phí, lợi nhuận định mức, mức trích lập Quỹ Bình ổn giá theo quy định.
Cơ quan soạn thảo nghiêng về phương án 1 do sẽ thuận lợi cho công tác quản lý, điều hành giá, khi ngoài biến số đầu vào là giá thế giới, các chi phí định mức khác đều có thể kiểm soát.
