Cuối năm 2021, những người quan tâm đến TP.Đà Lạt một phen dậy sóng bởi quyết định của chính quyền tỉnh Lâm Đồng liên quan đến việc chọn phương án xây quần thể khách sạn 10 tầng trên đồi Dinh tỉnh trưởng Đà Lạt.
Phương án của tỉnh Lâm Đồng về việc nâng Dinh tỉnh trưởng Đà Lạt lên 28m so với vị trí ban đầu, đồng thời xây dựng tổ hợp khách sạn, thương mại, trung tâm hội nghị 1.500 chỗ, đến nay vẫn còn nhiều ý kiến phản biện. Có không ít người mong muốn chính quyền cần lắng nghe dư luận, cần thận trọng bảo tồn nguyên vẹn di tích Dinh tỉnh trưởng Đà Lạt để tránh trường hợp sai không thể sửa.
Theo Kiến trúc sư Ngô Viết Nam Sơn, Đà Lạt trong nhiều năm qua được biết đến với danh hiệu đô thị di sản, mà ở đó, khu vực Trung tâm Hòa Bình khu vực di sản mang đậm chất phố Việt, khu vực Dinh tỉnh trưởng lại là di sản phố Tây. Đây là một điều đặc biệt, rất riêng của đô thị Đà Lạt mà không nơi nào có được.
Với việc tỉnh Lâm Đồng quyết định chọn xây quần thể khách sạn 10 tầng trên đồi Dinh tỉnh trưởng Đà Lạt, Kiến trúc sư Ngô Viết Nam Sơn cho rằng đây là quyết định không tốt cho TP.Đà Lạt. Theo ông Sơn, có một điều dễ thấy là nếu chốt phương án nâng Dinh tỉnh trưởng Đà Lạt lên cao 28m thì đồng nghĩa với việc đập bỏ kết cấu công trình cũ và xây lại một công trình mới hoàn toàn. Chưa hết, toàn bộ các cây cối xung quanh khu vực Dinh cũng sẽ được phá bỏ để phục vụ cho việc xây khách sạn.
Trong câu chuyện của Dinh Tỉnh trưởng ở Đà Lạt, với kinh nghiệm trong công tác làm quy hoạch, Kiến trúc sư Ngô Viết Nam Sơn cho rằng việc bảo tồn, chỉnh trang khu đô thị di sản Đà Lạt sẽ đem lại giá trị kinh tế cho người dân một cách bền vững hơn là thay đổi kiến trúc theo hướng có lợi cho một số nhà đầu tư. Cụ thể, tỉnh Lâm Đồng có thể chỉnh trang các khu vực nhà cửa, khách sạn xung quanh Dinh tỉnh trưởng Đà Lạt và bảo tồn khu vực Dinh.
Hơn nữa, ngoài khu vực Dinh tỉnh trưởng Đà Lạt thì hiện tại, quỹ đất của Đà Lạt cũng còn nhiều. Chính quyền có thể khuyến khích nhà đầu tư lựa chọn vị trí khác để xây khách sạn, nhà hàng...
Còn theo ông Trần Văn Hiệp - Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng, sau khi tham vấn ý kiến Hội Kiến trúc sư, tỉnh Lâm Đồng sẽ tiếp tục tổ chức một các hội thảo lấy ý kiến rộng rãi của chuyên gia, kiến trúc sư, người dân để đi đến kết quả cuối cùng liên quan đến phương án tác động vào Dinh Tỉnh trưởng.
Trước những ý kiến của dư luận về việc bảo tồn, giữ nguyên trạng Dinh tỉnh trưởng Đà Lạt, ông Trần Văn Hiệp chia sẻ, việc giữ nguyên hiện trạng dinh Tỉnh trưởng đúng là có những giá trị riêng. Tuy nhiên, đặt trong bối cảnh của sự phát triển, thì phương án nâng Dinh tỉnh trưởng Đà Lạt lên 28m so với vị trí ban đầu là phương án xử lý hài hòa nhất.
Dinh tỉnh trưởng Đà Lạt được xây dựng từ trước năm 1910, gắn với lịch sử hình thành phát triển của thành phố Đà Lạt. Đây là nơi sinh sống và làm việc của thị trưởng Đà Lạt kiêm tỉnh trưởng Tuyên Đức trước kia. Do đó, người dân địa phương vẫn quen gọi là “Dinh tỉnh trưởng”. Dinh nằm ở cuối đường Lý Tự Trọng, P.1, Đà Lạt và cách chợ Đà Lạt khoảng vài trăm mét. Dinh thự này là một tòa nhà đồ sộ tọa lạc trên đỉnh đồi cao hơn 1.500m (so với mực nước biển) có kiến trúc đẹp bậc nhất ở Đà Lạt, được người Pháp xây dựng khoảng trước năm 1910. Mật độ xây dựng công trình Dinh chỉ khoảng 10%.
Trong cuốn sách Đà Lạt xưa của Tạp chí Xưa & Nay do NXB Văn hóa Sài Gòn phát hành năm 2008, tác giả Lê Phỉ có bài viết Kiến trúc Đà Lạt thời Pháp thuộc xếp dinh vào nhóm các công trình kiến trúc lớn. Trong đó, tác giả mô tả: “Vào khoảng năm 1917, Công sứ Outrey, các Công sứ, Thị trưởng kế tiếp ở tại đó. Dinh thị trưởng chỉ có 2 tầng... Đó là một kiến trúc khối có 4 cửa: Cửa chính có bậc thang (perron) lên từ hai bên... dinh thị trưởng xe đến thì dừng trước cửa nhưng khách phải lên bậc thềm vì ở dưới có tầng hầm... Cửa vào ngả sau dành cho gia đình có lối lên và xuống cho xe hơi”.
