Tại Hội thảo tập huấn hướng dẫn triển khai Đề án chăm sóc sức khỏe người cao tuổi (NCT) giai đoạn 2017 - 2025 do Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình, Bộ Y tế phối hợp với Tổ chức Y tế Thế giới WHO, PV đã có cuộc phỏng vấn PGS.TS Phạm Lê Tuấn - Thứ trưởng Bộ Y tế về vấn đề này.
“Trung bình một người cao tuổi mắc 3 bệnh”
Thưa ông, ông có thể đánh giá về tình hình già hóa dân số ở Việt Nam hiện nay?
- Việt Nam chính thức bước vào giai đoạn già hóa dân số năm 2011, với tỉ lệ người cao tuổi trên 60 tuổi chiếm 10% dân số. Tốc độ già hóa dân số của Việt Nam được các nhà khoa học trong nước và quốc tế dự báo thuộc hàng nhanh nhất thế giới. Việt Nam chỉ mất khoảng 20 - 22 năm để chuyển từ giai đoạn già hóa dân số sang giai đoạn dân số già. Việt Nam hiện có hơn 10 triệu người cao tuổi (NCT), dự báo đến năm 2030, sẽ có gần 19 triệu và năm 2050 là hơn 28 triệu người.
Già hóa dân số mang đến thách thức gì cho Việt Nam?
- Sự chuyển đổi nhân khẩu lớn lao này mang đến những cơ hội và cả những thách thức lớn, tác động đến mọi mặt của đời sống kinh tế - xã hội của quốc gia và từng địa phương, tới mọi cộng đồng và mỗi gia đình, đòi hỏi hệ thống chăm sóc xã hội và chăm sóc sức khỏe cần có sự điều chỉnh, thích nghi phù hợp.
Bệnh tật ở NCT chủ yếu là không lây nhiễm và mạn tính, khiến cho chi phí chăm sóc sức khỏe ngày càng tăng cao. Không những vậy, NCT còn có những yêu cầu về chăm sóc sức khỏe khác biệt và đặc thù hơn nhiều so với nhóm dân cư khác.
Công tác chăm sóc sức khỏe NCT tại Việt Nam hiện nay còn gặp nhiều khó khăn. NCT Việt Nam chủ yếu sống ở nông thôn, là nông dân và làm nông nghiệp. Đời sống vật chất của NCT Việt Nam còn nhiều khó khăn. 72,3% số NCT sống cùng với con cháu, trong khi xu hướng quy mô gia đình Việt Nam đang chuyển dần từ gia đình truyền thống sang gia đình hạt nhân.
Tăng thêm 10% NCT được khám sức khỏe định kỳ ít nhất 1 lần/năm
Giải pháp để giải quyết những khó khăn và thách thức này là gì, thưa ông?
- Trước những thực trạng và thách thức đó, ngày 30.12.2016, Bộ trưởng Bộ Y tế đã ban hành Quyết định số 7618/QĐ-BYT phê duyệt Đề án Chăm sóc sức khỏe NCT giai đoạn 2017 - 2025. Mục tiêu tổng quát của Đề án là đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe NCT thích ứng với giai đoạn già hóa dân số, góp phần thực hiện Chương trình hành động Quốc gia về NCT, Chiến lược Dân số và Sức khỏe sinh sản, Chiến lược Quốc gia bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân.
hoạt động chủ yếu của Đề án là tăng cường truyền thông, giáo dục thay đổi hành vi, nâng cao nhận thức, tạo môi trường xã hội đồng thuận tham gia chăm sóc sức khỏe NCT; xây dựng, phát triển phong trào chăm sóc sức khỏe NCT; củng cố, hoàn thiện hệ thống cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu, khám, chữa bệnh cho NCT; xây dựng và phổ biến mô hình chăm sóc sức khỏe dài hạn cho NCT; phát triển nguồn nhân lực chăm sóc sức khỏe NCT.
Cùng với đó, hoàn thiện chính sách, pháp luật về chăm sóc sức khỏe NCT, khuyến khích hỗ trợ doanh nghiệp, tổ chức cá nhân tham gia chăm sóc sức khỏe NCT. Tăng cường nghiên cứu, hợp tác quốc tế; củng cố, phát triển hệ thống chỉ báo thống kê về quản lý chăm sóc sức khỏe NCT.
Xin cảm ơn ông!
