Tinh hoa nghề điêu khắc hoa văn đồng hồ qua kính hiển vi

Là một trong những thợ đầu tiên làm điêu khắc hoa văn trên mặt đồng hồ ở Hà Nội. Anh Vũ Ngọc Ánh (Nhân Chính, Thanh Xuân, Hà Nội) cho biết để làm được nghề này thì đòi hỏi người thợ phải có sự nhẫn nại, cực kỳ tỉ mỉ và cẩn thận.

Những chi tiết được điêu khắc và chạm khảm đều được làm dưới kính hiển vi, vì hoa văn cực kỳ nhỏ và tinh xảo. Những người thợ như anh Ánh thường phải ngồi nhiều giờ để chạm khắc các chi tiết nhỏ như vậy.

Máy khắc dùng khí nén giảm được công sức cho người thợ trong việc phải ra lực mạnh đến ê ẩm bàn tay nếu muốn khắc trên kim loại – búa và đục thì chỉ đáp ứng được đồ kích thước khá lớn, ko thể làm đồ nhỏ hoặc siêu nhỏ. Mặc dù vậy trên thế giới vẫn đánh giá đồ làm bằng máy khắc là đồ làm thủ công và ngang hàng với kiểu khắc đẩy tay truyền thống vì dù máy sinh ra lực cắt nhưng mọi công việc khác đều phụ thuộc vào bàn tay và trình độ người thợ.

Máy khắc dùng khí nén giảm được công sức cho người thợ trong việc phải ra lực mạnh đến ê ẩm bàn tay nếu muốn khắc trên kim loại . Mặc dù vậy trên thế giới vẫn đánh giá đồ làm bằng máy khắc là đồ làm thủ công và ngang hàng với kiểu khắc đẩy tay truyền thống .

Mặt đồng hồ trung bình với đường kính khoảng 32mm và độ dày chỉ 0.4mm(4/10mm) – người thợ khắc phải đáp ứng sai số đường kính ko được vượt quá 2%mm và độ dày ko được quá 5%mm nếu không sẽ không thể lắp vừa vào vỏ đồng hồ. Độ dày mặt đồng hồ không đúng sẽ dẫn đến việc kim lắp quá sát hoặc chạm mặt số khi hoạt động, lắp cao thì chạm mặt kính – có thể còn ko lắp được kim do mặt dial quá dày.

Mặt đồng hồ trung bình với đường kính khoảng 32mm và độ dày chỉ 0.4mm(4/10mm) – người thợ khắc phải đáp ứng sai số đường kính không được vượt quá 2%mm và độ dày không được quá 5%mm nếu không sẽ không thể lắp vừa vào vỏ đồng hồ. Độ dày mặt đồng hồ không đúng sẽ dẫn đến việc kim lắp quá sát hoặc chạm mặt số khi hoạt động, lắp cao thì chạm mặt kính.

Mặt đồng hồ sau khi chạm khắc sẽ được xử ở nhiệt độ nhất định để tạo màu nâu gụ cho toàn bộ hoa văn bằng thép ko khảm vàng. Dùng nhiệt để tạo màu cho chi tiết thép là kỹ thuật cao cấp trong ngành chế tác đồng hồ đòi hỏi người thợ phải có kinh nghiệm dày dạn - đồng hồ với kim thép xanh nung là tiêu chí hàng đầu trong phân khúc cao cấp. Mỗi nhiệt độ sẽ tạo cho thép 1 màu sắc nhất định bởi độ dày của lớp oxit bề mặt, nhưng lớp oxit này rất mỏng manh và khó điều khiển – chỉ quá 1-2 giây là màu sắc sẽ biến đổi thành màu khác và sẽ phải đánh bóng và làm lại cả quá trình từ đầu.

Mặt đồng hồ sau khi chạm khắc sẽ được xử ở nhiệt độ nhất định để tạo màu nâu gụ cho toàn bộ hoa văn bằng thép không khảm vàng. Dùng nhiệt để tạo màu cho chi tiết thép là kỹ thuật cao cấp trong ngành chế tác đồng hồ đòi hỏi người thợ phải có kinh nghiệm dày dạn - đồng hồ với kim thép xanh nung là tiêu chí hàng đầu trong phân khúc cao cấp.

Một bộ đồ nghề cơ bản để chạm khắc gồm có máy khắc, bộ máy nén khí, eto cầu chuyên cho chạm khắc, mũi đục, bộ dưỡng và máy mài mũi đục chuyên dụng.. Ngoài ra còn cần rất nhiều đồ nghề và dụng cụ hỗ trợ khác – cơ bản để bắt đầu khoảng 20Tr, nếu đầu tư làm nghề có thể lên tầm cả trăm triệu vì nếu mua máy của Mỹ từ 1400$- có loại riêng 1 tay máy 3000$.

Một bộ đồ nghề cơ bản để chạm khắc gồm có máy khắc, bộ máy nén khí, eto cầu chuyên cho chạm khắc, mũi đục, bộ dưỡng và máy mài mũi đục chuyên dụng..nếu đầu tư làm nghề có thể lên tầm cả trăm triệu vì nếu mua máy của Mỹ từ 1400$- có loại riêng 1 tay máy 3000$.

Thông thường khách hàng tìm đến chạm khắc đồng hồ đều là những người sành sỏi về chơi đồng hồ và có nhu cầu cá nhân hóa cao. Khách hàng thường khắc trên những đồng hồ thương hiệu lớn như Rolex, Bell&Ross, đồng hồ vintage vỏ vàng khối hoặc 1 số mẫu hiếm của Seiko – hầu hết khách hàng thường yêu cầu giữ kín bản quyền hình ảnh. Thời gian trung bình để thực hiện 1 tác phẩm chạm khắc là 3 tuần, một số mẫu Rolex khắc full cả bộ dây kim loại có thể mất tới vài tháng để hoàn thiện – nhất là với những mẫu chi tiết khó và có khảm vàng.

Thông thường khách hàng tìm đến chạm khắc đồng hồ đều là những người sành sỏi về chơi đồng hồ và có nhu cầu cá nhân hóa cao. Thời gian trung bình để thực hiện 1 tác phẩm chạm khắc là 3 tuần, một số mẫu Rolex khắc full cả bộ dây kim loại có thể mất tới vài tháng để hoàn thiện.

Một chiếc đồng hồ của khách đặt được lấy cảm hứng thiết kế từ tấm bình phong Long hóa cây cỏ chầu chữ Phúc của cung đình Huế. Mẫu được vẽ lại bằng tay và đưa vào máy tính để in ra kích thước chuẩn trước khi chuyển hình sang mặt đồng hồ. Thép được chọn làm mặt số của mẫu này vì sau đó sẽ dùng kỹ thuật patina lên màu bằng nhiệt tạo màu nâu gụ liên tưởng đến chất gỗ của nguyên mẫu. Tất cả màu vàng trên mặt số đồng hồ là khảm vàng 24k – kỹ thuật khảm vàng trong chạm khắc là 1 kỹ thuật khó và đặc biệt khó hơn khi làm trên mặt số đồng hồ đeo tay.

Một chiếc đồng hồ của khách đặt được lấy cảm hứng thiết kế từ tấm bình phong Long hóa cây cỏ chầu chữ Phúc của cung đình Huế. Tất cả màu vàng trên mặt số đồng hồ là khảm vàng 24k – kỹ thuật khảm vàng đặc biệt khó khi làm trên mặt số đồng hồ đeo tay.

Giá chạm khắc của một bộ mặt số đồng hồ thông thường dao động từ 3-5 triệu đồng. Những mặt số có họa tiết cầu kỳ hơn hoặc khảm thêm vàng thì có giá dao động từ 8-12 triệu đồng. Có những bộ đặc biệt lên tới 50 triệu đồng.