Nhưng để tiện so sánh, phải nhấn mạnh giá bán xăng tại Mỹ thời điểm hiện tại có khu vực chỉ còn 13 cent, tương đương 2.900 đồng mỗi lít.
Và vì vậy, câu hỏi không thể không đặt ra, là vì sao trong hơn 10 năm qua, từ năm 2004-2016, trong khi giá dầu thế giới đã giảm từ 40USD về dưới 30USD/thùng thì giá xăng trong nước lại tăng từ 5.600 đồng lên 16.000 đồng/lít?
Vì sao trong khi giá dầu được dự báo có nguy cơ xuống đến 10USD/thùng mà xăng trong nước vẫn sẽ chỉ dao động quanh mức 16.000 đồng/lít?
Người dân đã nhìn thấy ngay điều vô lý đó, trong đằng đẵng những điều chưa hợp lý trong điều hành giá xăng dầu. Rằng giá dầu thế giới hắt hơi, giá xăng trong nước lập tức sốt nóng trong khi ngược lại, khi giá dầu tụt đến đáy thì giá xăng dầu trong nước lại như một con rùa ỳ ạch lê lết với ti tỉ thứ lý do.
Hôm trước, chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long đã nói đến hai chữ vô lý khi “Dầu thô thế giới năm nay giảm tới gần 40% kéo theo giá xăng dầu thành phẩm giảm mạnh, song giá xăng trong nước hiện chỉ thấp hơn đầu năm gần 1.200 đồng/lít, tức chỉ giảm khoảng 6-7%”. Nguyên nhân chính là bởi mỗi lít xăng hiện nay đang “cõng” 7 khoản thuế phí các loại: Thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế bảo vệ môi trường, thuế VAT, chi phí định mức, lợi nhuận định mức, và thậm chí cả Quỹ bình ổn giá. Theo ông Ngô Trí Long, thuế nhập khẩu chiếm 20% (khi chưa thực thi cam kết Hiệp định thương mại ASEAN là ở mức 35%), thuế tiêu thụ đặc biệt chiếm 10%, 2 khoản chi phí định mức và lợi nhuận định mức là 1.350 đồng/lít, thuế bảo vệ môi trường 3.000 đồng/lít... tổng cộng chiếm từ 47-52% tổng giá thành của một lít xăng.
Chính quá nhiều thứ thuế, phí, quỹ trong khi “Chúng ta đang thu thuế từ xăng dầu quá lớn bắt đầu từ năm nay nên không còn nhiều dư địa cho việc giảm giá”. Có thể, cơ quan chức năng giải thích do nguyên nhân này, yếu tố nọ mà không quan tâm đến việc người dân có nghe không, có phục không. Nhưng sự thật là sự thật. Người dân không đáng để phải nghe những kiểu giải thích bao biện kiểu đó!
Nếu đã gọi là điều hành theo thị trường thì không thể có thị trường một mình một kiểu như vậy được.
