Tháng 12 năm ngoái, bên lề kỳ họp thứ 10, HĐND Thành phố Hà Nội, Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội từng giải thích nguyên nhân đá vỉa hè có độ bền 70 năm vỡ nát chỉ sau một thời gian ngắn sử dụng là vì: Đá lát vỉa hè được khai thác bằng phương pháp nổ mìn, cho nên bị “om”. Ngoài ra, đá marble thường có gân đá, không đồng chất, khi mưa xuống thì bị giãn nở, tự vỡ.
Giải thích, rất có tính "giải trí" sau đó đã lan toả khắp mạng xã hội. Đến độ, người dân đùa rằng: Thế thì logic giải pháp sẽ phải là lắp mái che cho vỉa hè.
Đến hôm qua, “mưa” đã chính thức được minh oan, trong chính báo cáo của Sở Xây dựng.
Theo đó, có 4 nguyên nhân đá vỉa hè nứt vỡ: Việc khảo sát thiết kế thiếu những thông tin cơ bản nhất về các công trình ngầm, khớp nối hạ tầng kỹ thuật, nơi quy hoạch bãi đỗ xe, số liệu địa chất, hiện trạng sử dụng vỉa hè...
Thứ hai: Tỷ lệ kích thước của viên đá lát hoặc chưa phù hợp, hoặc chưa đảm bảo quy định... một số có thớ đá phân tách tự nhiên... không đạt yêu cầu độ bền uốn cong.
Khi thi công, thì thường thi công đêm, trong khi giám sát chưa thường xuyên. Một số do chưa đồng bộ về hạ tầng kỹ thuật, sau đó bị các đơn vị hạ ngầm thoát nước, điện lực, viễn thông đào xới và khi hoàn trả không đảm bảo kỹ thuật, dẫn tới hư hại, xuống cấp.
Và quá trình duy tu, bảo dưỡng không tốt, có đoạn trở thành nơi dừng đỗ ôtô hoặc làm vị trí lên xuống của nhiều phương tiện tải trọng lớn.
Đá vỉa hè, với việc liên tục đào xới, liên tục thay đổi, liên tục nứt vỡ luôn là một chủ đề nhạy cảm, luôn là một nỗi nhức nhối ở Thủ đô.
Có ý kiến rất hay rằng dường như Hà Nội đang bỏ quên vai trò của người dân, cả trong việc giám sát thi công và gìn giữ hè phố.
Ở làng Phù Lưu, Từ Sơn, Bắc Ninh có một con đường lát đá xanh gần 100 năm rồi mà vẫn bền đẹp.
Nó khác đá vỉa hè Thủ đô là vì đó là những viên đá đổi bằng 30 kg thóc tự nguyện đóng góp từ người dân. Được chính người dân góp công góp của làm nên. Được nâng niu gìn giữ bằng trái tim người dân. Đó là tài sản chung, là niềm tự hào mà người làng Phù Lưu bao đời nay vẫn gìn giữ.
Việc thi công đá vỉa hè Hà Nội liệu có xảy ra ẩu tả trí trá hời hợt không, nếu nó được chính những người dân giám sát? Nó có vỡ nát nếu được người dân quan tâm gìn giữ?!