Chiều 29.8, sau 1 tuần thực hiện ca phẫu thuật tách rời cặp song sinh dính nhau, GS Trần Đông A - cố vấn chuyên môn BV Nhi đồng 2 TPHCM - cho biết, trường hợp hai bé Điểu Thị Bảo Hân và Điểu Thị Bảo Ân là một dạng dính nhau khá hiếm.
Từ năm 1975 đến nay, cả nước mới có 1 ca. Còn theo y văn thế giới, đây là ca thứ 29. “Phải đợi 1 tuần sau mổ, chúng tôi mới dám thông báo là ca mổ đã thành công. Thực sự, đây là một ca mổ khó và đáng nhớ”, GS Trần Đông A chia sẻ.
Hai bé song sinh Bảo Hân - Bảo Ân, 13 tháng tuổi, ngụ tỉnh Bình Phước được phẫu thuật tách rời vào ngày 23.8 với 8 ê-kíp gồm 40 bác sĩ đến từ nhiều chuyên khoa của BV Nhi đồng 2 và sự hỗ trợ chuyên môn của bác sĩ khoa bỏng tạo hình của BV Chợ Rẫy.
Hai bé chào đời vào ngày 24.7.2016 trong một ca mổ bắt con. Khi mới sinh, hai bé không những rất yếu do sinh non ở tuần thai thứ 33 mà còn bị dính liền phần mông trong tư thế nằm đối lưng, mặt hướng ra ngoài.
Kết quả chụp MRI cho thấy, đoạn xương cùng cụt của 2 bé dính nhau với chiều dài khoảng 15cm. Điều này cũng có nghĩa hai bé chung một đoạn tủy sống khá dài. Các bé được chuyển đến BV Nhi đồng 2 chăm sóc ngay sau sinh và BV dự kiến sẽ mổ tách rời sau 3 tháng. Tuy nhiên, ca mổ không thể thực hiện đúng như dự kiến do quá trình đặt túi giãn da không thành công.
Sau quá trình điều trị kéo dài một năm, các bác sĩ quyết định phẫu thuật tách rời 2 cháu. GS Trần Đông A nhận định, càng để lâu thì nguy cơ tử vong trong quá trình phẫu thuật càng cao.
Tuy nhiên, do trường hợp cặp song sinh này dính nhau ở vùng cùng cụt và chung nhau một đoạn tủy sống nên có nguy cơ 2 chi dưới của các bé không thể hoạt động sau phẫu thuật. Đồng thời, việc đóng màng tủy cũng không dễ dàng, có thể dẫn đến nhiễm trùng não và tử vong khiến các bác sĩ cân nhắc rất lâu.
BS Trần Thanh Trúc, Phó Phòng Kế hoạch tổng hợp, BV Nhi đồng 2 chia sẻ, để hạn chế mọi rủi ro có thể xảy ra cho ca phẫu thuật, hơn 40 bác sĩ bao gồm cả các bác sĩ của khoa Phẫu thuật – Tạo hình, BV Chợ Rẫy đã tiến hành hội chẩn nhiều lần và tập dượt để đề phòng những tình huống bất ngờ.
7 giờ sáng 23.8, dưới sự cố vấn của GS Trần Đông A, 40 bác sĩ được chia thành 8 ê-kíp thực hiện tách dính cho 2 bé Bảo Hân – Bảo Ân. Đến 18h30 cùng ngày, ca mổ mới kết thúc. Hai em bé được chuyển sang phòng hồi sức đặc biệt.
Theo BS Đặng Đỗ Thanh Cần, Trưởng khoa Ngoại – Thần kinh, cái khó nhất trong ca mổ là làm sao sau khi tách rời vẫn đảm bảo chi dưới của 2 bé hoạt động được do ở phần dính nhau, các dây thần kinh của 2 bé như chùm đuôi ngựa, đan xen vào nhau. Các bác sĩ phải xác định được dây thần kinh nào chi phối bé nào để bóc tách.
Ngoài ra, hai bé còn chung nhau một đoạn tủy, cần phải tách phần tủy này ra. Trong khi đó, cấu trúc thần kinh của cặp song sinh lại rất lộn xộn, các bé quá nhỏ, do đó các bác sĩ phải sử dụng máy kích thích thần kinh để dò chức năng thần kinh của từng bé, sử dụng kính hiển vi và dụng cụ vi phẫu để phẫu thuật.
“Khi tách xong, chúng tôi phải làm sao đóng kín màng cứng để tránh xì dò dịch não tủy, đồng thời phải tính toán kỹ lưỡng khi đóng da bởi nếu da quá ít, không thể đóng kín thì phẫu thuật coi như thất bại”, bác sĩ Cần cho biết thêm.
Hiện sức khỏe 2 bệnh nhi đã ổn định, có thể uống sữa và đi ngoài bình thường. Theo kinh nghiệm, Giáo sư Trần Đông A cho biết, việc tách cặp song sinh đã thành công bước đầu. Nếu bảo đảm tách thần kinh tốt, sau này 2 bệnh nhi sẽ phát triển bình thường. Tuy nhiên, để đánh giá được điều này, phải chờ thêm một thời gian nữa.
Theo GS Trần Đông A, song sinh dính liền nhau trước đây tại Việt Nam nói riêng và trên thế giới nói chung chủ yếu là dính phần ngực bụng, ít ca nào dính liền phần mông như ca trên. Nguyên nhân song sinh dính liền theo giải thích của các nhà khoa học là quá trình thụ tinh có 2 tinh trùng cùng “chui” vào 1 trứng.
Theo nguyên tắc, sau 1 tuần thụ tinh phải tách đôi thành 2 phôi. Tuy nhiên, do yếu tố nào đó, có thể là môi trường nên việc tách đôi bị trễ, dẫn đến sự dính liền một phần cơ thể. Tuy nhiên, giải thích trên chưa tìm được chứng cứ và chỉ mới là giả thiết được nhiều người đồng tình.
