Tăng động giảm chú ý không phải là tự kỷ
Tăng động giảm chú ý là rối loạn phát triển thường gặp, có thể ảnh hưởng đến tất cả khía cạnh cuộc sống của một đứa trẻ. Biểu hiện này không phải là chứng rối loạn tự kỷ. Tuy nhiên, khoảng 2/3 số trẻ tăng động có ít nhất một triệu chứng giống với trẻ tự kỷ và đến một nửa trẻ tự kỷ cũng có những triệu chứng ở trẻ tăng động. Triệu chứng tăng động giảm chú ý có thể làm chậm chẩn đoán rối loạn tự kỷ.
Sự thiếu tập trung, bốc đồng ở trẻ tăng động bao giờ cũng biểu hiện rõ ràng hơn so với các dấu hiệu khó khăn trong tương tác xã hội, giao tiếp, hành vi lặp lại ở trẻ tự kỷ... Kết quả là nhiều triệu chứng của tăng động giảm chú ý đã làm lu mờ các dấu hiệu của rối loạn tự kỷ, dẫn tới việc khó khăn trong việc chẩn đoán chứng rối loạn tự kỷ ở trẻ.
Đó cũng là lý do phải mất trung bình tới 3 năm mới phát hiện ra trẻ thực sự bị tự kỷ hay tăng động đơn thuần. Hiểu theo một cách khác thì 3 năm này chính là khoảng thời gian vàng cho sự tiếp nhận điều trị ở trẻ cũng như tạo nên một sự khác biệt lớn trong tương lai của mỗi bé.
ADHD - Hội chứng rối loạn tăng động, giảm chú ý (Attention DeficitHyperactivity Disortder) là rối loạn phát triển thường gặp nhất ở trẻ trong khoảng 5 - 12 tuổi, với tỉ lệ mắc bệnh 3 - 17% tùy từng quốc gia. Hội chứng này gây ảnh hưởng đến việc học tập, mối quan hệ trong gia đình và xã hội của trẻ. Nếu không được phát hiện kịp thời và điều trị đúng cách, trẻ có nhiều nguy cơ phát triển lệch lạc nhân cách do bệnh lý.
Không ít ngôi sao trên thế giới đã lên tiếng thừa nhận từng mắc phải hội chứng này. Người hâm mộ khó có thể tin rằng Adam Levine (Maroon 5) - người đoạt 3 giải Grammy, 2 giải Billboard, 2 giải AMA, 1 giải MTV Video Music và 1 giải World Music lại mắc hội chứng này. Nam ca sĩ chia sẻ, anh được bác sĩ chẩn đoán mắc ADHD ở tuổi niên thiếu. Việc chẩn đoán giúp anh lý giải được những khó khăn thường vấp phải ở trường học, khi Adam không thể tập trung hay ngồi yên một chỗ để hoàn thành bài tập đã giao.
Nữ diễn viên Hollywood Michelle Rodriguez từng góp mặt trong bộ phim Avatar, Fast and Furious, Resident Evil... cũng phải nỗ lực rất nhiều để đối phó với hội chứng ADHD.
Ngoài Adam Levine và Michelle Rodriguez, danh sách những người nổi tiếng mắc ADHD phải kể đến chính trị gia James Carville, tỉ phú Richard Branson... Họ đều được chẩn đoán và điều trị sớm để giảm thiểu những tác hại của bệnh gây ra.
Cách nhận biết trẻ mắc ADHD
Hiện nay, nhiều trẻ em phải đối mặt với những khó khăn do chứng ADHD gây ra mà chưa nhận được sự thấu hiểu, quan tâm, giúp đỡ của cha mẹ và thầy cô. Các em mắc ADHD thường gặp khó khăn trong việc tập trung chú ý, không thể ngồi yên một chỗ, hành động bộc phát, thiếu kiềm chế. Cha mẹ dễ hiểu lầm và cho rằng trẻ hư hỏng, không biết nghe lời. Việc la mắng trong trường hợp này dễ khiến trẻ mặc cảm và gây trở ngại trong chuyện học tập và trong những mối quan hệ với người khác.
Để tránh những hệ lụy không mong muốn, cha mẹ nên đưa trẻ đi thăm khám sớm, nếu quan sát trẻ có những biểu hiện sau kéo dài hơn 6 tháng:
- Hoạt động thái quá: Trẻ hoạt động liên tục, chạy nhảy leo trèo, không ngồi yên một chỗ, thường xuyên chuyển từ hoạt động này sang hoạt động khác…
- Kém tập trung: Trẻ thiếu tập trung, chú ý trong học tập, làm việc, sinh hoạt hàng ngày và ngay trong lúc chơi. Trẻ mơ màng và có nhiều bất cẩn khi hoàn thành một nhiệm vụ nào đó.
- Phối hợp, kiểm soát động tác kém: Trẻ hoạt động mang tính chất xung động tức thì, hay gây ồn ào, làm phiền người khác liên tục.
- Bốc đồng, nói leo: Trẻ thường làm gián đoạn, cắt ngang hoặc hấp tấp đưa ra câu trả lời trước khi giáo viên kết thúc một câu hỏi.
Khi được chẩn đoán chính xác về tình trạng rối loạn ADHD, phương pháp điều trị tốt nhất hiện nay là kết hợp trị liệu hành vi và dùng phác đồ thuốc. Một số loại thuốc đã được chứng minh có hiệu quả tốt trong việc điều trị cho trẻ ADHD là methylphenidate, amphetamine...…
