Space.com ngày 16.12 đưa tin, các nhà thiên văn học đã chụp được những hình ảnh sắc nét và sâu nhất từ trước đến nay về trung tâm của Dải Ngân hà. Nó cho phép các nhà khoa học ước tính khối lượng của hố đen khổng lồ trong lòng thiên hà của chúng ta với độ chính xác chưa từng có. Hố đen đó có tên là Sagittarius A*.
Các quan sát về Dải Ngân hà - được thực hiện với Giao thoa kế Kính viễn vọng Very Large (VLTI) tại Đài quan sát Nam Âu (ESO) ở Chile - cũng cho thấy một ngôi sao chưa từng biết trước đây đang quay quanh hố đen Sagittarius A* bí ẩn.
Kính viễn vọng Very Large là một trong những đài quan sát không gian quang học tiên tiến nhất thế giới. Bao gồm 4 kính thiên văn chính, mỗi kính có đường kính 8,2m và 4 kính thiên văn phụ, đường kính 1,8m. Đài quan sát có thể phát hiện các vật thể sao mờ hơn bốn tỉ lần so với những gì có thể nhìn thấy bằng mắt thường.
Một kỹ thuật gọi là giao thoa (interferometry) cho phép các nhà thiên văn kết hợp ánh sáng đi qua 4 kính thiên văn chính thành một hình ảnh duy nhất. Họ đã sử dụng kỹ thuật này trong nhiều năm, nhưng lần mới nhất đã mang lại sự cải thiện đáng kinh ngạc về độ sắc nét và chi tiết gấp 20 lần so với hình ảnh thu được từ các kính thiên văn riêng lẻ.
"VLTI mang lại cho chúng tôi độ phân giải không gian đáng kinh ngạc. Chúng tôi bị choáng váng bởi sự chi tiết, cũng như hoạt động và số lượng các ngôi sao xung quanh hố đen mà hình ảnh tiết lộ", nhà nghiên cứu sau tiến sĩ Julia Stadler từ Viện Vật lý Thiên văn Max Planck ở Garching, Đức nói.
Vì hố đen ở trung tâm Dải Ngân hà không phát ra ánh sáng nên không thể quan sát trực tiếp được. Các nhà thiên văn chỉ có thể tìm hiểu về các đặc tính của nó bằng cách nghiên cứu chuyển động của các ngôi sao trong vùng lân cận.
Đồng tác giả nghiên cứu Reinhard Genzel cho biết, việc theo dõi các ngôi sao trên quỹ đạo gần xung quanh Sagittarius A* cho phép chúng ta thăm dò chính xác trường hấp dẫn xung quanh hố đen khổng lồ gần Trái đất nhất, để kiểm tra thuyết tương đối rộng và xác định các đặc tính của hố đen.
Các phép đo - được thực hiện từ tháng 3 đến tháng 7.2021 - cho thấy Sagittarius A* có khối lượng bằng 4,3 triệu Mặt trời và nằm cách Trái đất 27.000 năm ánh sáng. Cả hai số liệu này đều là những ước tính chính xác nhất cho đến nay.
Trong nghiên cứu, các nhà thiên văn học đã quan sát ngôi sao S29 - ngôi sao gần Sagittarius A* nhất từng được biết đến. Họ cũng phát hiện ra một ngôi sao hoàn toàn mới nằm gần trung tâm của thiên hà. Khám phá về ngôi sao - được đặt tên là S300 - có thể là một bước phát triển đầy hứa hẹn cho những nghiên cứu sâu hơn về trung tâm Dải Ngân hà đầy hấp dẫn.
