Angkor, thành phố rộng lớn, phát triển mạnh từ thế kỷ 9 đến thế kỷ 15, đã dần hé lộ quá khứ bí ẩn cho các nhà khảo cổ học trong nhưng năm gần đây nhưng tổng dân số ở đây vẫn là ẩn số.
Ước tính mới, được công bố qua nghiên cứu của Đại học Oregon, Mỹ, là ước tính đầu tiên cho toàn bộ diện tích 3.000 km2 của khu vực Greater Angkor - kết hợp giữa cảnh quan thành thị và nông thôn.
Phát hiện được công bố ngày 7.5 trên tạp chí Science Advances.
Với dữ liệu tổng hợp, bao gồm cả dữ liệu từ nhiều thập kỷ nghiên cứu của các nhà nghiên cứu quốc tế và Campuchia, nghiên cứu mới tiết lộ chi tiết dân số của trung tâm thành phố nghi lễ của Angkor, đô thị mở rộng ra bên ngoài như vùng ngoại ô hiện đại và các bờ bao kết hợp các khu vực nông nghiệp. Kết quả xác định Angkor là thành phố có mật độ dân số thấp, với dân số trải dài trên một khu vực rộng lớn.
Đồng tác giả nghiên cứu Roland Fletcher của Đại học Sydney, Australia, giám đốc chương trình Nghiên cứu Angkor, nói rằng, ước tính dân số ban đầu là 750.000 cư dân trong khu vực 1.000 km vuông xung quanh trung tâm Angkor. Trong khu vực này là những đền tôn giáo bằng đá, bao gồm cả Angkor Wat.
Nhà khảo cổ Đại học Oregon Alison K. Carter cho biết, bên ngoài những ngôi đền đá ở trung tâm Angkor là những ngôi nhà và vị trí của các công trình hỗ trợ, tất cả đều được làm bằng vật liệu hữu cơ đã bị rừng rậm bao phủ.
Carter là đồng tác giả chính của nghiên cứu cùng với học giả Sarah Klassen, hiện là nhà nghiên cứu sau tiến sĩ tại Đại học Leiden. Hai nhà nghiên cứu đã lên kế hoạch và thiết kế nghiên cứu này khi Klassen là học giả thỉnh giảng tại Đại học Oregon. Nghiên cứu có tổng số 14 nhà nghiên cứu Angkor lâu năm tham gia.
Các nhà nghiên cứu đã ghi lại và lập bản đồ 20.000 đối tượng địa lý chưa từng thấy trước đây, bổ sung vào cơ sở dữ liệu 5.000 địa điểm trước đó.
Nhà khảo cổ Alison K. Carter, người đứng đầu Phòng thí nghiệm khảo cổ học Đông Nam Á của Đại học Oregon, cho hay, dữ liệu mới được sắp xếp theo các giai đoạn phát triển khác nhau của Angkor, đặc biệt là trong các đời vị vua có ảnh hưởng lớn nhất đến sự thay đổi cơ sở hạ tầng.
“Chúng tôi đã xem xét sự phát triển của thành phố Angkor theo thời gian. Chúng tôi nhận thấy rằng các khu vực khác nhau của thành phố phát triển theo những cách khác nhau. Cách chúng tôi nghĩ về sự gia tăng dân số ở các thành phố và vùng ngoại ô ngày nay có lẽ cũng giống với Angkor" - nhà khảo cổ Carter nói thêm.
Đồng tác giả Miriam T. Stark - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Đông Nam Á của Đại học Hawaii tại Manoa, Mỹ, cho biết, phát hiện từ nghiên cứu mới về đô thị cổ ở Campuchia giúp nâng cao "hiểu biết tương đối về đô thị tiền hiện đại".
“Nghiên cứu dân số của Angkor là rất quan trọng để hình dung ra kiến trúc đô thị với sự thay đổi khí hậu toàn cầu trong tương lai. Angkor là thành phố nhiệt đới tồn tại qua nhiều thế kỷ biến động chính trị và khí hậu. Theo dõi lịch sử và thời điểm phát triển của nó có thể giúp các nhà quy hoạch đô thị hiểu được một số vấn đề phải đối mặt khi số lượng thành phố trên thế giới ngày càng tăng" - ông Stark nói.
