Tự cường trên mọi khía cạnh
Nhất trí cao với chủ đề ASEAN 2018 nhằm xây dựng “ASEAN Tự cường và Sáng tạo”, các Bộ trưởng dự AMM Retreat 2018 nhấn mạnh cần nâng cao tính tự cường mọi mặt của khu vực, nhằm nâng cao tình đoàn kết và vai trò trung tâm của ASEAN. Cụ thể, tính tự cường cần được nâng cao cả trong các nội dung chính trị - an ninh lẫn hợp tác kinh tế - thương mại.
Các nước cho rằng, để ứng phó hiệu quả với các thách thức, vừa nâng cao đoàn kết, tự cường ASEAN, cần tận dụng các cơ hội của cách mạng công nghiệp 4.0 và đề ra các giải pháp kịp thời, sáng tạo. Theo đó, các bộ trưởng kiến nghị lãnh đạo cấp cao thông qua Tuyên bố Tầm nhìn các lãnh đạo ASEAN về một ASEAN Tự cường và Sáng tạo và Tuyên bố các lãnh đạo về Hợp tác An ninh mạng.
Đoàn đại biểu Việt Nam do Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh dẫn đầu có nhiều đóng góp thực chất và cụ thể vào các nội dung thảo luận tại hội nghị cấp Bộ trưởng Ngoại giao đầu tiên của ASEAN do Singapore chủ trì trong 2018.
Phát biểu tại AMM Retreat 2018, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phạm Bình Minh nhất trí cao với chủ đề và trọng tâm hợp tác ASEAN do Singapore - Chủ tịch ASEAN 2018 đề xuất, cam kết phối hợp chặt chẽ bảo đảm thành công của ASEAN 2018.
Phó Thủ tướng cho rằng, tự cường khu vực phải được phát huy trên mọi khía cạnh, cả về chính trị lẫn kinh tế, từ đó kiến tạo động lực mới cho ASEAN chuyển sang giai đoạn phát triển mới. Trưởng đoàn đại biểu Việt Nam nhấn mạnh, ASEAN cần đề cao các giá trị và nguyên tắc cơ bản, củng cố đoàn kết và thống nhất Hiệp hội, khẳng định tiếng nói thống nhất của ASEAN trên các vấn đề thuộc quan tâm và lợi ích chung ở khu vực.
Đàm phán thực chất về COC
Tại AMM Retreat 2018, trao đổi về quan hệ đối ngoại của ASEAN, các bộ trưởng nhất trí tăng cường quan hệ với các đối tác của ASEAN là việc làm hết sức cần thiết, tranh thủ thêm nguồn lực để xây dựng Cộng đồng.
Tuy nhiên, ASEAN cần đoàn kết, thống nhất, duy trì các quy định, quy trình, không để bên ngoài tác động, chia rẽ. Đặc biệt nhất là cần nâng cao hiệu quả các cơ chế do ASEAN thành lập và dẫn dắt. Từ đó, bảo đảm các định hướng của cấu trúc khu vực.
Các Bộ trưởng nhất trí trong trường hợp 1-2 nước ASEAN bị ảnh hưởng, cả 10 nước cần thể hiện tình đoàn kết.
Tại hội nghị, trao đổi sâu về tình hình quốc tế và khu vực, trong đó có tình hình bán đảo Triều Tiên và Biển Đông, các bộ trưởng khẳng định lại lập trường lâu nay của ASEAN về các nội dung này. Trong đó, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì các quan điểm chung, coi đây là biểu hiện rõ nét của tự cường khu vực, đoàn kết ASEAN.
Các bộ trưởng nhất trí với đề xuất về triển khai đàm phán thực chất ASEAN - Trung Quốc về Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC), chỉ đạo các quan chức cấp cao tổ chức thành công vòng đàm phán đầu tiên tại Việt Nam trong tháng 3.2018.
Góp ý kiến về đối ngoại của ASEAN tại AMM Retreat 2018, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phạm Bình Minh cho rằng, ASEAN cần xây dựng cách tiếp cận chung cân bằng, hiệu quả trong quan hệ với bên ngoài. Phó Thủ tướng đề nghị các nước kiên định với các quan điểm của ASEAN về các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm, trong đó có các nội dung về Biển Đông.
Theo Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh: Trong quá trình xây dựng COC, các nước đồng thời cần thực hiện đầy đủ Tuyên bố về Ứng xử giữa các Bên ở Biển Đông (DOC) và đẩy mạnh thực hiện các biện pháp xây dựng lòng tin. Riêng về COC, ASEAN và Trung Quốc cần trao đổi thực chất về nội dung văn kiện này, từ đó đạt được Bộ Quy tắc Ứng xử COC hiệu quả và có tính ràng buộc, góp phần quan trọng cho thúc đẩy hoà bình và ổn định tại khu vực.
