Thương mại điện tử là xu hướng toàn cầu
Ông Vũ Đức Thịnh - Giám đốc Lazada Express - cho biết: “Việt Nam có tiềm năng lớn trong thương mại điện tử. Việt Nam là nước có tỉ lệ dân số trẻ, tỉ lệ tiếp cận công nghệ mới cao và có tỉ lệ tăng trưởng GDP cao và ổn định. Thực tế, hàng loạt các tên tuổi lớn của thương mại điện tử thế giới đang kinh doanh và đầu tư vào Việt Nam, cùng sự đầu tư mạnh mẽ của các trang thương mại điện tử trong nước với sự đầu tư từ các tập đoàn lớn. Hiện nay, hàng hóa xuyên biên giới đang là xu hướng của các nước”.
Tốc độ tăng trưởng bán lẻ trực tuyến của Việt Nam được dự báo sẽ tăng 35 % 1 năm, các doanh nghiệp chuyển phát tăng trưởng từ 62% - 200 %, dự kiến tăng trưởng từ 5 tỉ USD lên 10 tỉ USD trong vòng 4 năm tới.
Ông Trần Thanh Hải- Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) - nhấn mạnh, TMĐT muốn phát triển mạnh, không thể thiếu các dịch vụ logistics có chất lượng. Ngược lại, dịch vụ logistics là 1 mắt xích then chốt để hoàn tất mua bán trực tuyến các sản phẩm hữu hình. Thời gian qua, chúng ta đã chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ, sự liên kết chặt của các DN TMĐT và logistics, tuy nhiên, sự phát triển và liên kết vẫn còn bộc lộ nhiều bất cập, khó khăn.
Theo đại diện của Liên minh hỗ trợ xuất khẩu Việt Nam, thương mại điện tử đang và sẽ là nhân tố dẫn dắt chính sự phát triển của Logistic toàn cầu trong thời gian tới. Thương mại điện tử đang là xu thế chủ đạo của Liên thương mại toàn cầu. Năm 2017, tốc độ tăng trưởng của thương mại điện tử Việt Nam là trên 25 % và tốc độ này có thể được duy trì trong 3 năm tiếp theo là 2018 đến 2020. Theo tính toán, khoảng 40 % tổng chi phí bán hàng trên mạng tập trung vào giai đoạn khách hàng nhấn vào biểu tượng mua. Năm 2017, chi phí logistics tại Việt Nam ước tính khoảng 16,8% GDP trong khi đó, chi phí này ở Thái Lan là 15% và Singapore là 8,5 %.
Thách thức chính
Ông Vũ Đức Thịnh chỉ ra một số thách thức chính trong ngành Logistics hiện tại của Việt Nam hiện nay bao gồm: Thứ nhất, các quy định về giao thông thường xuyên thay đổi, thủ tục hành chính phức tạp, nhiều quy định cấm đã có từ lâu nhưng không thực sự thay đổi để phù hợp với sự phát triển của thị trường. Thứ hai, đối với phương tiện vận chuyển không đa dạng, thiếu, giá thành cao, chủ yếu là giao hàng bằng xe máy, hiệu quả thấp khiến cho chi phí đầu tư và vận hành cao. Vấn đề nguồn nhân lực có trình độ và kinh nghiệm hiện được đánh giá là một trong những vấn đề khiến các doanh nghiệp logistics đau đầu bởi các nhân lực chủ yếu vừa làm vừa học, thiếu kiến thức nền tảng về logistics. Mức độ cạnh tranh về nhân lực giữa các công ty trong thị trường của công ty mới ngày càng cao.
Thứ ba, về vấn đề thanh toán bằng tiền mặt. Việt Nam hiện sử dụng tiền mặt nhiều nhất so với các nước khác trong khu vực Đông Nam Á, vì vậy, rủi ro khi nhân viên giao nhận phải mang theo một lượng tiền mặt rất lớn, thêm vào đó, tỉ lệ giao hàng không thành công khi khách hàng không chấp nhận gói hàng đã đưa đến hoặc hủy đơn hàng trước khi được giao.
Thứ tư, về vấn đề công nghệ, việc ứng dụng công nghệ trong e-Logistics còn thấp, phần nhiều mới chỉ là các hoạt động thủ công dẫn tới sai sót, chi phí cao, nhất là khi sản lượng tăng trưởng.
Theo ông Vũ Đức Thịnh, chi phí logistics tại Việt Nam hiện nay đang chiếm khoảng 30 % doanh thu, đây là tỉ lệ rất cao so với ngành nghề thương mại truyền thống. Cụ thể, chi phí e-Logistics tại Việt Nam hiện đang cao nhất so với nhiều nước khác như Ấn Độ từ 5-15%, Mỹ là 11,7%, Trung Quốc là 12 %.
Theo ông Đào Trọng Khoa - Phó Chủ tịch Hiệp hội DN dịch vụ logistics Việt Nam - rào cản khiến DN khó hợp tác là do thiếu niềm tin, sợ các đối tác không đáp ứng được các nhu cầu mong muốn, sợ mất khách hàng… Các DN logistics đều đang cải thiện, cố gắng để làm tốt hơn, tuy nhiên, để đáp ứng tốt nhất tất cả những yêu cầu của doanh nghiệp TMĐT thì không đơn giản. Giải pháp cho vấn đề này là, DN phải biết liên kết lại với nhau, tận dụng được thế mạnh của nhau để tạo ra 1 hệ thống các dịch vụ khép kín nhằm đáp ứng được tốt nhất yêu cầu của khách hàng, cạnh tranh tốt với các DN logistics có vốn đầu tư nước ngoài đang hoạt động tại Việt Nam. Việc các DN TMĐT Việt Nam liên kết với các DN dịch vụ logistics theo hướng “DN ưu tiên sử dụng dịch vụ của nhau” cũng sẽ góp phần giúp DN logistics Việt Nam nâng cao sức cạnh tranh, giảm phụ thuộc vào các DN nước ngoài đang hoạt động tại Việt Nam.
