Khó khăn bủa vây
Ông Trương Chí Thiện - Giám đốc Công ty cổ phần Thực phẩm Vĩnh Thành Đạt - cho biết, doanh nghiệp ông chủ yếu là các khoản vay lưu động ngắn hạn thay vì trung và dài hạn, nên thời gian này không gặp khó khăn khi tiếp cận vốn từ ngân hàng.
Tuy nhiên, nhiều đối tác khách hàng của Vĩnh Thành Đạt như hệ thống phân phối lại gặp khó khăn khi thanh toán với doanh nghiệp, có tình trạng vay vốn từ ngân hàng nhưng tới thời gian đáo hạn thì không được giải ngân lại, khiến thời gian thanh toán kéo dài từ 30 lên 45 ngày.
Ông Võ Tân Thành - Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cũng lý giải, dù thực tế thiếu vốn nhưng doanh nghiệp vẫn khó tiếp cận gói hỗ trợ lãi suất 2%. Các ngân hàng được cấp thêm tín dụng vừa rồi không nhiều, trong khi ưu tiên của Chính phủ hiện nay là kiểm soát lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô, sẽ khó đi theo hướng bơm quá nhiều tín dụng ra thị trường.
Tăng cường giải ngân gói hỗ trợ lãi suất 2%
Nhiều chuyên gia cho rằng, chương trình hỗ trợ lãi suất 2% cần quy định rõ tỉ lệ, chỉ tiêu giải ngân cho các doanh nghiệp SMEs, đặc biệt là doanh nghiệp sản xuất vì họ là các đối tượng rất cần được hỗ trợ lúc này. Phía NHNN cũng cần nêu nhóm đối tượng doanh nghiệp được cấp tín dụng cụ thể hơn.
Hiện gói hỗ trợ lãi suất 2% được triển khai rất chậm, với tổng dư nợ được hỗ trợ lãi suất trên 13.000 tỉ đồng (tính đến cuối tháng 9.2022).
Đề cập đến vấn đề nêu trên, phía Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết, trong thời gian tới sẽ tiếp tục chỉ đạo các ngân hàng thương mại tích cực triển khai chương trình hỗ trợ lãi suất 2%. Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành kịp thời tháo gỡ vướng mắc phát sinh trong triển khai chương trình.
Trong báo cáo vừa gửi tới Quốc hội mới đây, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng khẳng định, áp lực vốn lên hệ thống ngân hàng tăng cao trong bối cảnh thị trường vốn (trái phiếu doanh nghiệp, chứng khoán) gặp nhiều khó khăn và chưa phát triển tương xứng với vai trò cung cấp vốn trung, dài hạn cho nền kinh tế. Trong khi đó, tỉ lệ tín dụng/GDP của Việt Nam có xu hướng tăng nhanh, tiềm ẩn rủi ro đối với hệ thống tài chính.
Các tổ chức quốc tế (IMF, WB) đều cảnh báo về tỉ lệ này của Việt Nam. Đến nay, quan điểm của NHNN vẫn kiên định mục tiêu tăng trưởng tín dụng 14% cho năm nay trước các áp lực lớn về lạm phát, tỉ giá và lãi suất. Đồng thời, NHNN chỉ đạo các tổ chức tín dụng nắn vốn vào các lĩnh vực ưu tiên.
Đưa ra một số nguyên nhân khiến giải ngân gói hỗ trợ lãi suất chậm, ông Nguyễn Trần Mạnh Trung - Phó Tổng Giám đốc VietinBank đề cập, do nhiều doanh nghiệp vay vốn ngân hàng kinh doanh đa ngành nghề, việc bóc tách lĩnh vực được hỗ trợ lãi suất cũng như chứng từ chứng minh đồng vốn vay được sử dụng cho lĩnh vực được hỗ trợ lãi suất là rất khó.
Một trong những điều kiện để được hỗ trợ lãi suất theo quy định của Nghị định 31 là khách hàng phải có phương án về khả năng phục hồi. Tuy nhiên, Ngân hàng Nhà nước vẫn chưa có hướng dẫn về phương án khả năng phục hồi, mỗi ngân hàng hướng dẫn một kiểu khiến khách hàng bối rối cũng như khó khăn cho công tác thanh, kiểm tra sau này.
Theo ông Nguyễn Trần Mạnh Trung, ngoài thủ tục phức tạp, nhiều doanh nghiệp lo ngại sau khi tham gia lại bị cơ quan thanh tra, kiểm toán vào làm việc, rất mất thời gian. Đại diện một số ngân hàng như Vietcombank, BIDV, TPBank... cũng cho biết, bên cạnh nhiều doanh nghiệp bị ngân hàng từ chối duyệt đề nghị hỗ trợ lãi suất 2% vì không đủ điều kiện thì có nhiều doanh nghiệp đủ điều kiện từ chối tham gia vì e ngại thủ tục rườm rà và ngại thanh tra, hậu kiểm về sau.
Để đẩy nhanh tiến độ triển khai gói hỗ trợ, các ngân hàng cũng đề nghị Ngân hàng Nhà nước và các bộ, ngành liên quan sớm kiến nghị Chính phủ mở rộng đối tượng được thụ hưởng chính sách này.
