Đề xuất gói 27.600 tỉ đồng hỗ trợ đối tượng bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19: Điều kiện phải phù hợp thực tế để người lao động được thụ hưởng

3 nhóm chính sách cho đối tượng gặp khó khăn

Theo Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, làn sóng dịch lần thứ 4 ở nước ta “có yếu tố phức tạp, nhạy cảm mới và đặt ra những tình huống mới”. Dịch lan trong cộng đồng, rất nhiều địa phương, trong đó có nhiều tỉnh, thành tập trung đông công nhân, người lao động ở các khu công nghiệp chịu ảnh hưởng nặng nề bởi dịch bệnh.

Cụ thể, có 60.000 người lao động trong các khu công nghiệp ở Bắc Giang, 40.000 lao động ở Bắc Ninh và 23.000 người lao động ở TPHCM, Bình Dương bị ảnh hưởng. Cùng với đó, có đến 5.840 công nhân đã trở thành F0, 37.496 công nhân là F1 và 5.900 doanh nghiệp đã rút khỏi thị trường.

Trước khó khăn, Bộ LĐTBXH đề xuất gói hỗ trợ mới trị giá gần 27.600 tỉ đồng. Trong đó, các nhóm chính sách sẽ tập trung hỗ trợ trực tiếp người lao động và người sử dụng lao động. Chính phủ cũng giao Bộ LĐTBXH nghiên cứu đề xuất một số chính sách cấp bách trước mắt để hỗ trợ trực tiếp cho người lao động và người sử dụng lao động, tập trung vào 3 nhóm chính. Cụ thể:

Nhóm 1: Các chính sách liên quan đến bảo hiểm xã hội.

Nhóm 2: Hỗ trợ trực tiếp nhóm đối tượng bị ảnh hưởng sâu, không có khả năng lao động và không có khả năng phục hồi, đặc biệt là những người phải nghỉ việc, ngừng việc, giãn việc do yêu cầu của cấp thẩm quyền.

Nhóm 3: Chính sách hỗ trợ tín dụng để doanh nghiệp trả lương, phục hồi sản xuất để đón đơn hàng khi quay trở lại.

Quá nhiều điều kiện, đối tượng thụ hưởng sẽ không thể đáp ứng

Trao đổi với PV Lao Động chiều 25.6, bà Nguyễn Thị Lan Hương - nguyên Viện trưởng Viện Khoa học Lao động Xã hội (Bộ LĐTBXH) - cho rằng, lâu nay nhiều chính sách, gói hỗ trợ không đi vào đời sống do đưa ra quá nhiều điều kiện và đối tượng thụ hưởng không đáp ứng được. “Em dâu tôi cũng là người lao động làm hồ sơ nhận hỗ trợ nhưng không tiếp cận được các gói đó” - bà Hương nói.

Bà Hương cũng cho rằng, không nhất thiết phải đưa ra các gói hỗ trợ mới, mà thực hiện tốt các gói cũ và bỏ bớt điều kiện cho nhóm đối tượng thụ hưởng.

“Đề ra gói A, gói B mà người ta không tiếp cận được cũng bằng không” - bà Hương nhấn mạnh.

Về vướng mắc lớn nhất khiến đối tượng không tiếp cận được, bà Hương liệt kê: Thứ nhất, do đưa ra quá nhiều điều kiện không đáp ứng được. Thứ hai, với thị trường lao động, ngã ở đâu phải đứng lên ở đấy. “Cứ bắt người ta về quê, về tận UBND chỗ lao động đăng ký thường trú làm giấy tờ là không đúng. Với thị trường lao động, người ta vào làm ở TPHCM thì gói hỗ trợ phải triển khai ở TPHCM. Cũng có khả năng sợ người lao động khai gian, nhưng chỉ cần làm qua phần mềm, mấy năm sau vẫn truy lại được” - bà Hương cho hay.

Theo bà Hương, các gói hỗ trợ hiện nay đa chiều, rộng khắp... nhưng vấn đề ở chỗ chính sách vẫn... qua tivi. Chính sách tốt chỉ khi anh bỏ bớt điều kiện đi, làm phải nhanh, triển khai rộng. Xác định đối đối tượng nào cần hỗ trợ nhiều nhất.

Bà Hương cung cấp thông tin, theo điều tra của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam - VCCI thì chỉ có hơn 2% doanh nghiệp tiếp cận được gói hỗ trợ trước đây. Hoặc DN không có thông tin, hoặc họ chỉ là doanh nghiệp nhỏ và vừa, muốn có gói hỗ trợ tiền lương cho người lao động thì phải gửi bảng lương, trong khi quy mô DN quá nhỏ không quyết toán sổ sách.

Bà Hương đặc biệt lưu ý thị trường lao động phải để ý ở “đầu đến” chứ không phải “đầu đi”. Ví dụ, người lao động từ Thanh Hóa vào TPHCM làm việc thì chính sách hỗ trợ phải ở TPHCM. Cũng nên đưa thêm phần mềm quản lý lao động để sau này đánh giá tác động cho chính xác.

“Tóm lại bây giờ phải tăng cường khả năng tiếp cận cho đối tượng thụ hưởng. Chính sách của mình tốt, đầy đủ nhưng phải rút kinh nghiệm từ đợt 1: tại sao người thụ hưởng không tiếp cận được; tại sao DN không mặn mà với hệ thống chính sách? Đừng nói bao nhiêu nghìn tỉ, thật ra đâu có?” - bà Hương nói.