Giao thương tăng nhanh trên QL 14D
Quốc lộ 14D có chiều dài 74km, nối Cửa khẩu Quốc tế Nam Giang ở biên giới Việt - Lào với QL 1A, đường Hồ Chí Minh và các khu cảng biển của miền Trung.
Là tuyến giao thông trọng điểm miền Trung nhưng QL 14D đang khá chật hẹp so với quy mô và lưu lượng tải trọng xe cộ qua lại. Nhiều đoạn mặt đường bị bong tróc, trơ ra đá cuội, ổ gà, ổ voi lởm chởm khiến các phương tiện giao thông rất khó khăn, nguy hiểm.
Theo báo cáo của UBND tỉnh Quảng Nam, trong 6 tháng đầu năm 2023, hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh thông quan qua Cửa khẩu Quốc tế Nam Giang đều tăng (lần lượt 37,25%, 79% và 40%) so với cùng kỳ năm 2022.
Cụ thể, tính đến hết ngày 30.6.2023, Chi cục Hải quan Cửa khẩu Nam Giang đã thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu cho 566 tờ khai hải quan (tăng 28%), kim ngạch hơn 48,4 triệu USD, tăng 125% và thông quan cho 6.575 lượt phương tiện vận tải xuất nhập cảnh (tăng 120,7%), thu nộp ngân sách hơn 77 tỉ đồng (tăng 773%).
Đặc biệt, từ cuối tháng 5.2023 đến nay, đã giải quyết thủ tục hải quan cho 80 tờ khai với 1.023 phương tiện vận tải vận chuyển hơn 32.000 tấn quặng nhôm bauxit từ doanh nghiệp Lào, quá cảnh về cảng Chân Mây (Huế), xuất đi Trung Quốc...
Ông Nguyễn Hoàng - Chi Cục trưởng Chi cục Hải quan Cửa khẩu Nam Giang - cho hay, khó khăn nhất hiện nay là tuyến đường QL 14D đang bị xuống cấp nghiêm trọng, ảnh hưởng việc lưu thông của các phương tiện. Mỗi khi có tai nạn lật xe chắn ngang đường, phải mất rất nhiều giờ mới thông xe, ảnh hưởng đến việc vận chuyển hàng hóa.
Theo Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Lê Trí Thanh, việc đầu tư nâng cấp, mở rộng QL 14D là rất cần thiết và cấp bách.
Khó về nguồn vốn
Tháng 9.2022, Quảng Nam đã đề nghị chính phủ, các bộ, ngành Trung ương thống nhất chủ trương đầu tư, mở rộng, nâng cấp QL 14D theo hình thức BOT. Thế nhưng, ngày 24.7.2023, địa phương này buộc phải gửi công văn trình Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) là không thể thực hiện được yêu cầu từ phía các bộ, ngành Trung ương.
Lý do là không doanh nghiệp nào có ý định tài trợ vốn không hoàn lại mở rộng QL 14D theo như đề xuất của Bộ GTVT. Không chỉ việc đầu tư tuyến đường mới hoàn toàn không khả thi, cả hai phương án đầu tư theo hình thức BOT (do Thaco đề xuất) trên tuyến hiện có cũng đều vướng về pháp lý và phương án tài chính thiếu đảm bảo.
Theo báo cáo của UBND tỉnh Quảng Nam, kinh phí đầu tư mở rộng, nâng cấp QL 14D từ cầu Bến Giằng lên tận Cửa khẩu Quốc tế Nam Giang (khoảng 76km) theo tiêu chuẩn bảo đảm xe container vận tải đi lại thuận lợi, an toàn dự kiến gần 2.800 tỉ đồng.
“Nhu cầu nâng cấp QL 14D ngày càng lớn, nhưng địa phương không thể đủ nguồn lực. Do đó, tỉnh Quảng Nam đề nghị Bộ GTVT báo cáo Thủ tướng Chính phủ có chủ trương dừng nghiên cứu đầu tư dự án mở rộng, nâng cấp QL 14D theo hình thức PPP (BOT) và đề xuất Chính phủ bố trí nguồn vốn đầu tư công 2021 - 2025 và 2026 - 2030 để thực hiện” - báo cáo nêu rõ.
Ngày 17.8.2023 vừa qua, Chủ tịch UBND tỉnh Lê Trí Thanh gửi công văn đề nghị Bộ GTVT chỉ đạo Cục Đường bộ Việt Nam nghiên cứu, đề xuất, bổ sung dự án Mở rộng, nâng cấp QL 14D vào danh mục các dự án sử dụng vốn vay nước ngoài để nâng cấp, cải tạo các quốc lộ kết nối Lào.
Ông Văn Anh Tuấn - Giám đốc Sở GTVT tỉnh Quảng Nam - cho biết, hiện ngành giao thông đang tiến hành sửa chữa, duy tu, bảo dưỡng đường định kỳ để giải quyết nhu cầu trước mắt.
Về lâu dài, Sở GTVT tỉnh đã khảo sát, tính toán lưu lượng phương tiện hoạt động, xác định các điểm, đường gấp khúc, góc cua hẹp, các điểm dừng tránh... đề xuất phương án nâng cấp, mở rộng để đảm bảo an toàn giao thông, đáp ứng năng lực vận tải. UBND tỉnh đã gửi công văn, tờ trình đề nghị lên Trung ương và đang chờ hồi đáp.
