Từ những lần trắng đêm tác nghiệp...
Alô Minh Hà à, đúng 17h chiều nay bên Trung tâm Khí tượng Thủy văn Quốc gia tổ chức thông tin báo chí về cơn bão số 4 nhé!
Kết thúc câu thông báo của đồng nghiệp cũng là lúc đồng hồ điểm 16h, tôi vội vàng chuẩn bị máy móc, thiết bị và nhanh chóng đi đến Trung tâm Khí tượng Thủy văn Quốc gia.
Tôi còn nhớ như in đó là ngày 27.9.2022, cơn bão số 4 (Bão Noru) đang tiến sát đất liền nước ta. Đây là cơn bão được đánh giá mạnh nhất trong vòng 20 năm trở lại đây ảnh hưởng đến Trung Trung Bộ.
Quãng đường đến cơ quan khí tượng, lòng tôi ngổn ngang những suy nghĩ. Tôi thấp thỏm khi nhớ lại hậu quả nặng nề một số cơn bão trước từng gây ra cho đồng bào. Liệu rằng, cơn bão có gây thiệt hại nặng nề cho khúc ruột miền Trung?
16h45’, tôi có mặt tại Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, bắt đầu cập nhật tin tức, dự báo của chuyên gia về đường đi và ảnh hưởng của cơn bão. Không khí làm việc vô cùng căng thẳng, tập trung cao độ.
18h30’, cuộc họp kết thúc, đa số mọi người đều nhanh chóng rời đi. Riêng tôi cùng một vài đồng nghiệp báo khác cố nán lại, để đợi chờ, theo dõi thông tin. Nếu chẳng may bão đổ bộ vào Việt Nam ngay trong đêm, sẽ phải có thông tin kịp thời tới bạn đọc. Cứ thế, 1 giờ, 2 giờ, rồi 3 giờ trôi qua… Chúng tôi đã tác nghiệp trắng đêm, thức cùng hàng chục con người tại ''đầu não'' của ngành khí tượng, vừa cập nhật thông tin, ghi hình phỏng vấn chuyên gia rồi những bản tin bão mới nhất 20h, 22h, 24h, 3h, 6h lần lượt được phát đi.
Từng giờ, từng phút, tôi mong những thông tin dự báo đến với đông đảo bạn đọc nhanh nhất để người dân và các địa phương kịp thời nắm bắt, chủ động ứng phó. Căng thẳng, áp lực, chạy đua cùng thời gian để kịp tin bài phục vụ độc giả, tôi trở về nhà lúc 8h sáng hôm sau, khi cơn bão đã suy yếu trên đất liền các tỉnh miền Trung. Khi đó, tôi mới an tâm chợp mắt.
Đây không phải lần duy nhất tôi trắng đêm cùng chiếc máy quay, laptop của mình.
Ngày 27 tháng Chạp năm Nhâm Dần - giáp Tết Quý Mão 2023, để có thể khai thác được câu chuyện về những lao động bốc vác tại chợ đầu mối hoa quả Long Biên trong đêm đông giá rét, tôi đã lựa chọn thời điểm tác nghiệp lúc 2h sáng. Đây là thời gian chợ hoạt động nhộn nhịp nhất, người lao động làm việc hết công suất bất chấp thời tiết khắc nghiệt, nhiệt độ xuống dưới 10 độ C. Tôi trở về nhà lúc 4h sáng sau khi đã thu thập đủ hình ảnh, thông tin cho bài viết. Thay đồ, chợp mắt, 6h sáng, tôi thức giấc và bắt đầu công việc.
Tôi không thể nhớ nổi đây là lần thứ bao nhiêu phải thức xuyên đêm để sản xuất và hoàn thiện ''đứa con tinh thần'' của mình. Sau mỗi lần tác nghiệp, những sản phẩm được lên sóng, được bạn đọc đón nhận là một lần tôi cảm thấy "thăng hoa" với nghề.
… hành trình trở thành phóng viên đa - di năng
4 năm trước (năm 2019) khi vừa tốt nghiệp Học viện Báo chí và Tuyên truyền, tôi - cô sinh viên chập chững bước vào nghề với sự tự tin và khát khao được cống hiến. Dù đã chuẩn bị tinh thần, nhưng trong mơ, tôi cũng không thể hình dung, nghề báo lại áp lực, khắc nghiệt đến vậy.
“Sốc” – đấy chính xác là tâm trạng của tôi khi bắt đầu guồng quay công việc.
Không chỉ đơn thuần là ghi nhận, thu thập thông tin như những gì tôi đã được học, phóng viên phải đa năng, nhanh nhạy, vừa tổ chức sản xuất, vừa viết kịch bản, quay phim, dẫn chương trình, sau đó dựng hình. Một người phải đảm nhận nhiều vị trí, công việc để phục vụ báo in, báo điện tử và truyền hình theo yêu cầu của tòa soạn.
Những kiến thức, những kinh nghiệm non nớt tích lũy trên ghế giảng đường đại học không thể đáp ứng những đòi hỏi, những tiêu chuẩn khắt khe đối với 1 phóng viên đa phương tiện.
Từ một cô sinh viên đầy tự tin, khát vọng, tôi chợt nhận ra, mình phải bắt đầu từ con số “0”. Tôi phải học từ những kỹ năng cơ bản nhất như giao tiếp, tương tác với nhân vật; cách cầm mic, cách chọn góc máy quay….
Tôi đã mất 3 năm - thời gian không quá dài, nhưng đủ để tôi theo đuổi, học hỏi, xây dựng nền tảng, hành trang vững chắc trước khi trở thành phóng viên chính thức của Báo Lao Động.
Bắt đầu học nghề, theo đuổi nghề, khó khăn đầu tiên tôi phải đối mặt và vượt qua là vấn đề thể lực. Với những phóng viên đa phương tiện như tôi, hành trang mang theo mình luôn là balô nặng trĩu trên vai với đủ các loại máy móc, trang thiết bị. Thân con gái mỏng manh, yếu đuối, lại liên tục phải di chuyển, đeo vác balô khiến đôi vai tôi mỏi nhừ, đôi chân đau nhức. Dù vậy, áp lực về thể lực không thể nào so sánh với áp lực về tốc độ, thời gian. Trong thời buổi công nghệ số, hàng loạt báo điện tử cùng cạnh tranh nhau về nội dung, thời gian, chất lượng tin bài.
Để làm được điều đó, từng giờ, từng phút, từng giây, tôi luôn phải tự học hỏi, trau dồi và rèn luyện. Học hỏi từ đồng nghiệp trong cơ quan, học hỏi từ đồng nghiệp báo bạn, học từ chính những lần vấp ngã.
Không ít lần tôi bật khóc vì không thể hoàn thành đề tài được giao, bật khóc vì tìm đủ mọi cách vẫn không thể tiếp cận đề tài, tiếp cận nhân vật, bật khóc vì những tuyến bài đang ở khâu cuối cùng của việc hoàn thiện nhưng hỏng ở phút chót vì những lỗi tác nghiệp cơ bản. Cũng không ít lần tôi tự trách, dằn vặt bản thân chưa thể đáp ứng được kỳ vọng, khát khao được cống hiến...
Không chỉ đơn giản là tình yêu nghề mà còn là nhiệt huyết và trách nhiệm. Chúng tôi, khi đã bước chân vào ngôi nhà chung “Lao Động”, phải liên tục học hỏi, liên tục trau dồi kỹ năng tác nghiệp, hoàn thiện bản thân mỗi ngày để đáp ứng thị hiếu bạn đọc, thích ứng với những đòi hỏi khắt khe của tờ báo 95 năm tuổi.
Vượt qua thử thách để ''nghề chọn mình''
Sau 4 năm theo đuổi nghề báo và 2 năm gắn bó với Lao Động, tôi nhận thấy, mình “lãi” nhất là sự trải nghiệm.
Điều duy nhất đo lường năng lực của phóng viên chính là những tin bài chất lượng, kịp thời để cung cấp thông tin cho bạn đọc.
Tôi ước, 1 ngày có nhiều hơn 24 giờ để tôi có đủ thời gian cống hiến cho nghề, chăm sóc gia đình, con cái. Giữa những bộn bề bủa vây: Gia đình, con cái, thời gian, sự nghiệp, đam mê, tài chính... đã có thời điểm, tôi rơi vào trạng thái mất phương hướng, có chút dao động, ngoài hoài nghi về con đường mình đã lựa chọn. Nhưng chính thời khắc đấu tranh giữa việc đi hay ở lại, tôi chợt nhận ra, “nghề đã chọn mình”.
