Chạm đến tự ái nghề nghiệp
Trưa 15.2, Mỹ Tâm phải gỡ MV “Anh thì không” trên tất cả các trang nghe nhạc trực tuyến, đồng thời gửi lời xin lỗi khán giả. Tuy nhiên, lời xin lỗi của cô cũng gây sốc không kém: “Do chưa tìm hiểu kỹ nên chưa xác minh được tác giả viết lời Việt cho ca khúc nhạc Pháp “Anh thì không” nên tạm thời MTE sẽ khóa bài hát này trên kênh YouTube để tôn trọng bản quyền các bạn nhé. Rất xin lỗi khán giả vì sự bất tiện này”.
Rất nhiều thế hệ khán giả biết bài hát này, và nếu cần tra trên mạng, có thể biết tên nhạc sĩ viết lời Việt. Cách nói của Mỹ Tâm vì thế vẫn còn động chạm không ít đến tác giả lời Việt của ca khúc này. Nhiều khán giả cũng thắc mắc rằng trong MV có ghi tên tác giả viết lời Việt là Vũ Xuân Hùng, khiến phía Mỹ Tâm phải nhanh chóng sửa lời xin lỗi thành “...do chưa tìm hiểu kỹ để đóng tác quyền cho tác giả viết lời Việt cho ca khúc nhạc Pháp “Anh thì không” nên tạm thời MTE sẽ khóa bài hát này...”.
“Anh thì không” là một ca khúc nhạc Pháp được nhạc sĩ Vũ Xuân Hùng viết lời Việt, đây cũng là tác phẩm được Mỹ Tâm thực hiện MV trong dịp tết vừa qua và tạo nên cơn sốt trên mạng xã hội, video clip đạt được gần 3 triệu lượt xem. Tuy nhiên, Mỹ Tâm ra MV mà không xin phép cả hai tác giả.
Theo nhạc sĩ Vũ Xuân Hùng, trong gần nửa thế kỷ qua, nhiều nghệ sĩ như Thanh Lan, Ý Lan, Duy Quang, Ngọc Lan, Kiều Nga, Minh Tuyết, Lưu Bích, Thủy Tiên, Minh Hằng, Hồ Ngọc Hà, Đàm Vĩnh Hưng, diễn viên Thúy Nga... đều thể hiện ca khúc này và xin phép ông hoặc gửi ông tiền bản quyền, dù đó chỉ là số tiền mang tính chất tượng trưng nhằm bày tỏ sự tôn trọng tác giả. Riêng Mỹ Tâm và ê-kíp của cô lại không hề xin phép ông.
Về phía nhạc sĩ Vũ Xuân Hùng, ông từng bị Mỹ Tâm “qua mặt” 10 năm trước khi hát ca khúc “Búp bê không tình yêu” trên sân khấu và được giới thiệu là nhạc ngoại, lời Việt: Lê Quang. Tuy nhiên, điều khiến ông phiền lòng là Mỹ Tâm, dù đã tuyên bố không biểu diễn ca khúc này do dính líu đến bản quyền nhưng cô không giữ lời, thậm chí còn tiếp tục “đặt tên” Lê Quang vào phần lời Việt.
Nhạc sĩ còn chia sẻ đến hôm nay ông không màng đến lời xin lỗi hay chuyện tác quyền từ phía nữ ca sĩ. Theo ông Hoàng Văn Bình - Phó giám đốc chi nhánh phía Nam của Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc VN, hiện nay phía Mỹ Tâm vừa phải xin phép tác giả nước ngoài, vừa phải xin phép tác giả trong nước. Sáng 16.2, trên tinh thần hợp tác, ông cùng với nhạc sĩ Vũ Xuân Hùng có ngồi lại với nhau, song cuối cùng, nhạc sĩ vẫn không chấp nhận để Mỹ Tâm phát hành MV trong một thời gian vì cho rằng cô thiếu tôn trọng tác giả.
Như vậy, chỉ vì làm căng quá mà Mỹ Tâm và ê-kíp khó có cơ hội bắt tay với nhạc sĩ Vũ Xuân Hùng, trong khi sự việc lẽ ra sẽ được giải quyết êm thấm và có tình hơn. Việc sửa sai là cần thiết, song thái độ của người vi phạm quyết định việc tác giả có đối thoại và bỏ qua cho họ hay không, hay còn tạo khoảng cách rộng hơn giữa hai bên.
Các ca sĩ khác làm gì khi bị tố vi phạm?
“Chuyện vi phạm tác quyền diễn ra thường xuyên, không có gì lạ” - một nhạc sĩ kiêm luật sư bình luận. Từ các ca sĩ gạo cội trong nghề đến những tân binh cũng đều có thể bị tố vi phạm. Mới đây, thí sinh Sing my song Lê Thiện Hiếu cũng bị Thái Quang - giọng ca The Voice 2013 tố xâm phạm bản quyền ca khúc “Nếu ta còn yêu” mà anh mua độc quyền của nhạc sĩ Quốc Tuấn. Tháng 9.2016, top 2 The Voice đã thể hiện ca khúc này ở chương trình Bữa trưa vui vẻ trên VTV3. Tuy nhiên, trong lúc chuẩn bị ra mắt bài hát thì Thái Quang nhận được tin các trang nghe nhạc trực tuyến đang phát tán “Nếu ta còn yêu” do Lê Thiện Hiếu thể hiện. Theo thông tin từ Thái Quang, khi muốn liên hệ Thiện Hiếu giải quyết về vấn đề bản quyền, thì Hiếu không nghe máy…
Ca sĩ trẻ Phạm Hồng Phước cũng từng hứng chịu gạch đá khi cho ra mắt single “Khi chúng ta già” nhưng không ghi rõ ca khúc được phổ nhạc từ bài thơ “Khi chúng ta già” của Nguyễn Thị Việt Hà. Sau đó, Hồng Phước đã công khai xin lỗi Việt Hà và người hâm mộ vì đã im lặng trong thời gian xảy ra sự cố và từ đó ghi rõ tên tác giả viết lời ca khúc.
Còn rất nhiều câu chuyện ca sĩ bị tố vi phạm bản quyền tiếp nối năm này qua tháng nọ. Chính vì thế, vụ của Mỹ Tâm phải ngưng phát trên các kênh nghe nhạc trực tuyến và YouTube cho thấy đây chính là lúc gióng lên hồi chuông về bản quyền.
Trong một cuộc hội thảo, nhạc sĩ Phó Đức Phương cho biết, theo ông, bảo vệ lợi ích cho nghệ sĩ cũng nhằm mục đích bảo vệ lợi ích chung cho cộng đồng, bởi tái tạo sức lao động của những người làm nghệ thuật sẽ giúp họ có khả năng sáng tác nhiều tác phẩm nghệ thuật có giá trị. Tuy nhiên, ở Việt Nam, vấn đề bản quyền trước giờ vẫn chỉ được bàn đến với tư cách là vì lợi ích của cá nhân nghệ sĩ.
Thế cho nên, đừng nghĩ vi phạm bản quyền thì chỉ cần xin lỗi là xong, quan trọng là cách hành xử sao cho tác giả cảm thấy họ được tôn trọng, thì mới mong sản phẩm đến với công chúng suôn sẻ.
