Cụ thể, dự kiến đầu tháng 7.2017, HĐND TP.Hà Nội sẽ bàn về dự thảo Nghị quyết tăng cường quản lý phương tiện giao thông nhằm giảm ùn tắc và ô nhiễm môi trường trên địa bàn TP giai đoạn 2017-2020, tầm nhìn 2030. Theo đó, Hà Nội sẽ đưa ra lộ trình hạn chế phương tiện cá nhân, tiến tới dừng hoạt động xe cá nhân trong nội thành vào năm 2030.
Thưa ông, tháng 7 tới, HĐND thành phố sẽ họp, có xem xét nội dung quan trọng về giao thông của thành phố, trong đó có vấn đề hạn chế xe máy cá nhân, tiến tới cấm xe máy trong nội thành, các chuyên gia nói đây là việc khó, ông thấy sao?
Tôi chưa mường tượng được tốc độ tăng phương tiện giao thông thời gian tới sẽ thế nào. Những năm vừa qua, phương tiện đường bộ đã tăng 16-18%. Nói đến phương tiện giao thông đường bộ, ôtô cũng có vấn đề chứ không chỉ hạn chế xe máy là xong. Hạ tầng vận tải công cộng thành phố phải cố gắng đáp ứng. Từ nay đến 2020, thành phố sẽ tăng thêm 62 tuyến xe buýt. Hiện nay Hà Nội đang bù giá cho xe buýt là 1.000 tỷ đồng, tới đây số bù giá còn lên tới 2.000 tỷ đồng nhưng vẫn phải làm. Đối với đầu tư hạ tầng lớn nhất là tàu điện ngầm, cả tuyến đó là 38 tỷ USD, để làm được thành phố cũng phải cân đối vốn, có như vậy mới đáp ứng được hạ tầng.
Mỗi người dân cũng phải đóng góp vào chính sách chung của thành phố để cho giao thông ngày càng tốt hơn. Tốc độ tăng dân số hiện nay vẫn cao, khoảng 200.000 người/năm.
Ngoài vấn đề đầu tư cho hạ tầng giao thông thì cũng phải tính các giải pháp như mở rộng diện tích, điều chuyển bớt dân cư giãn ra ngoài trung tâm thành phố?
Cái đó Hà Nội cũng đang đầu tư rất lớn và cũng kêu gọi đầu tư xã hội chứ nguồn vốn ngân sách không có nhiều. Tổng nguồn vốn ngân sách đầu tư cho TP.Hà Nội một năm có 30.000 tỷ đồng. Nói đến việc xây dựng hạ tầng, chỉ tính riêng tuyến đường Hoàng Cầu - Voi Phục, một đoạn như vậy đã phải đầu tư 7.300 tỷ đồng. Bên cạnh đó, còn đầu tư đôi tàu điện ngầm. Vậy thì phải tính tuyến vành đai, rồi các tuyến xuyên tâm đều phải đầu tư. Có đầu tư thêm, mở cơ sở hạ tầng tốt thì người dân mới ra ngoài trung tâm thành phố sống được, chứ cứ hô hào người dân mà hạ tầng không tốt chẳng ai ra.
Và kể cả có cơ sở hạ tầng nữa thì cũng còn phải xây dựng thói quen thì người ta mới ra, chứ ai tự nhiên muốn ra đâu, cứ hô thế thôi nhưng người ta vẫn ngồi trong này, có ra được đâu. Hà Nội còn 5 khu đô thị vệ tinh nữa mà ta cũng phải thay đổi cách. Cũng có nhà đầu tư nhận làm đô thị vệ tinh, nhận luôn đường sắt đưa đến, nhưng như vậy cũng mất cả chục năm chứ không đơn giản, có phải muốn là được ngay đâu. Rồi kể cả nhà đầu tư khi làm đô thị vệ tinh (như Sóc Sơn, Xuân Mai, Sơn Tây, Phú Xuyên…) thì cũng phải có thời gian, người dân mới ra chứ không phải ngay lập tức người ta ra. Cái đó phải có thói quen.
Huy động đầu tư hạ tầng rất khó khăn như thế thì trong nhiệm kỳ này, kế hoạch sẽ thế nào, thưa ông?
Trong hội nghị đầu tư, tôi đã nói TP. Hà Nội chỉ lo được 20% còn lại 80% là huy động từ xã hội. Muốn huy động được phải tạo môi trường, cơ chế, điều kiện thì nhà đầu tư mới đầu tư.
Qua mấy hội nghị với doanh nghiệp, nhà đầu tư vừa rồi, Hà Nội đánh giá khả năng thu hút, tham gia của nhà đầu tư vào lĩnh vực hạ tầng thế nào, từ phương thức BOT, BT, PPP... có đo lường, đong đếm được không?
Cái đó thì cũng đo được nhưng tỷ lệ cũng chỉ 50/50 thôi. Vì các nhà đầu tư đưa ra ý tưởng vậy nhưng quy trình đầu tư, các thủ tục cũng rất lâu. Mình nói, 1 dự án thì phải 10 năm mà vừa rồi cho triển khai một số thì đều là các dự án từ 12 năm trước đây rồi, toàn những dự án đã có rất lâu, từ thời còn Hà Tây. Khi đó còn cả trăm dự án, vì nhiều dự án liên quan đến năng lực nhà đầu tư, rồi có dự án chỉ là xếp chỗ để đấy, phải từng bước thu hồi lại rồi kêu gọi nhà đầu tư khác.
Rồi mọi việc cũng phụ thuộc rất nhiều vào môi trường nữa, mong muốn nhưng ví dụ thị trường không lên thì cũng không kêu gọi nhà đầu tư làm được, có phải tiền của mình đâu. Rồi lại ngân hàng nữa, kể cả mình mong muốn, nhà đầu tư mong muốn nhưng ngân hàng không cho vay thì cũng không làm gì được. Họ cũng còn phải nghe ngóng thị trường xem khả năng có ấm áp thì mới làm.
Vừa rồi Hà Nội có đề xuất một số cơ chế đặc thù cho các dự án giao thông, lý do gì thành phố muốn xin cơ chế đó, thưa ông?
- Điều mong muốn của TP bao giờ cũng là muốn làm nhanh vì sức ép, ví dụ như những đoạn kết nối. Toàn TP có rất nhiều đoạn kết nối không phải ở những tuyến lớn, tuyến đại lộ hay quốc lộ lớn và đoạn kết nối từ các khu đô thị lớn, mà nếu làm được thì cũng thay đổi rất nhiều. Ví dụ như đường đi dưới thấp của hồ Linh Đàm hiện nay, nhưng khi làm thì thủ tục lại vướng nhiều quá. Nếu như làm tắt lại không đúng luật, chính vì thế nên TP muốn có một cơ chế đặc thù để làm nhanh vì đây là những dự án gần như là cấp cứu, giải quyết những nhu cầu rất cấp bách, bức xúc.
Xin cảm ơn ông!
