Xúc phạm thế nào thì bị phạt?
Những ngày qua, Dự thảo Nghị định Xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giáo dục mà Bộ GDĐT đưa ra để lấy ý kiến thu hút sự quan tâm của dư luận. Rất nhiều giáo viên lo lắng khi mọi quy chuẩn về đạo đức nhà giáo đều bị quy ra tiền, đánh trực tiếp vào túi tiền giáo viên.
Đặc biệt, Dự thảo nghị định nêu rằng “Phạt tiền từ 10 đến 20 triệu đồng đối với hành vi xúc phạm nhân phẩm, danh dự người học” mà không xét đến tính chất, động cơ và hậu quả, khiến giáo viên lo lắng sẽ phải lên lớp trong tâm trạng nơm nớp lo bị phạt.
Một giáo viên đặt câu hỏi: “Đứng xó lớp, dọa cho điểm thấp, mách bố mẹ… là kiểu phạt phổ biến được không ít giáo viên sử dụng để nhằm “răn đe” học sinh khi các em không nghe lời. Vậy những hình phạt trên có bị coi là xúc phạm danh dự, nhân phẩm người học và có bị phạt tiền hay không?”.
Một giáo viên của Trường Tiểu học Tam Hiệp (Thanh Trì, Hà Nội), khi phóng viên hỏi ý kiến về quy định phạt tiền từ 10-30 triệu đồng nếu giáo viên xúc phạm, xâm phạm thân thể học sinh - cũng bày tỏ hoang mang: “Nếu tôi mắng học trò, phạt đứng vào góc bảng, không hề dùng lời lẽ khó nghe nhưng phụ huynh kiện lên trên, bảo như thế là xúc phạm, là làm nhục học sinh và yêu cầu xử phạt, lúc đó giáo viên chúng tôi phải làm thế nào? Biết dạy học sinh ra sao nữa”.
Giáo viên đang công tác tại một trường trung học phổ thông của Hà Nội cũng chung tâm trạng. Khi hằng ngày giáo viên và học sinh tiếp xúc với nhau thậm chí còn nhiều hơn với cha mẹ nên không tránh khỏi những lúc cáu giận. Nếu học trò cố ý quan trọng hóa vấn đề, quy cho giáo viên là xúc phạm danh dự, thì tiền lương của thầy cô cũng không đủ để nộp phạt.
Phạt tiền chỉ là biện pháp “ngắt ngọn”
Dự thảo Nghị định Xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giáo dục được công bố đúng thời điểm đang xảy ra những tranh cãi quanh câu chuyện cô giáo dạy thể dục bắt cả lớp tiểu học ngậm bút vì mất trật tự xảy ra ở Trường Tiểu học Lê Lợi (Thừa Thiên - Huế). Sự việc tranh cãi là bởi ranh giới để phân biệt đâu là dạy dỗ, đâu là hành vi xúc phạm danh dự học sinh rất mong manh.
Trong khi không ít phụ huynh cho rằng hình phạt của cô giáo là bình thường, còn cha mẹ của những em bị phạt ngậm bút lại phản đối, tố cô giáo xúc phạm con em mình.
Kết quả, cô bị kiểm điểm, phải xin lỗi công khai học sinh, phụ huynh và nhận cú sốc khi không ngờ hình phạt của mình bị mang ra phân tích, mổ xẻ, phán xét.
Nhìn từ đồng nghiệp, nhất là sau này Nghị định Xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giáo dục có hiệu lực, trong khi không quy định rõ đâu là hành vi xúc phạm danh dự, việc nào chỉ dừng ở mức nhắc nhở người học, càng khiến giáo viên thêm hoang mang.
Chia sẻ quan điểm về vấn đề này, PGS -TS Trần Xuân Nhĩ - nguyên Thứ trưởng Bộ GDĐT - cho rằng cần có những mức độ quy định cụ thể thế nào là xúc phạm nhân phẩm, xâm phạm thân thể người học thì mới có thể áp dụng phạt tiền. Hoặc có thể quy định nếu giáo viên và người học vi phạm lần đầu thì nhắc nhở, kiểm điểm, nếu tái phạm, hay mức độ nghiêm trọng thì mới xử phạt.
PGS Trần Xuân Nhĩ cho rằng, giáo dục là lĩnh vực đặc thù, nên phải lấy giáo dục làm gốc. Còn việc đánh vào túi tiền của giáo viên, học sinh hay phụ huynh, có thể ngăn chặn tiêu cực, nhưng chỉ là cách làm “ngắt ngọn”.
