Theo Niên giám thống kê của Tổng cục thống kê, tại thời điểm đầu năm học 2015 - 2016, tổng số giáo viên phổ thông trực tiếp giảng dạy của cả nước là 861.300 người. Còn tại thời điểm năm học 2021 - 2022, con số này giảm xuống còn 813.200. Như vậy, cả nước giảm hơn 48.000 giáo viên phổ thông trực tiếp đứng lớp chỉ trong vòng 6 năm.
Trong khi số lượng giáo viên giảm thì lại xảy ra nghịch lý, số lượng học sinh tăng một cách chóng mặt.
Số liệu thống kê cho thấy, năm học 2015 - 2016, tổng số học sinh phổ thông trên cả nước là 15.353.800 em. Chỉ sau 6 năm, con số này tăng lên 17.921.100 học sinh, tức tăng khoảng 2,5 triệu học sinh. Số học sinh tăng ở cả 3 bậc tiểu học, trung học cơ sở và trung học phổ thông.
Đáng chú ý, số học sinh ở cấp học tiểu học tăng mạnh nhất, từ 7.790.000 học sinh tăng lên thành 9.212.000 học sinh (tăng 1.422.000 học sinh).
Chính xu hướng tăng không đồng đều khiến tỉ lệ học sinh trên một lớp học liên tục tăng trong giai đoạn 2015 - 2021.
Ở bậc tiểu học, vào năm 2015, một lớp học trung bình có 27,5 học sinh. 6 năm sau, con số này tăng lên 31,9 học sinh. Tương tự, tại bậc trung học cơ sở và trung học phổ thông, số học sinh trên một lớp học lần lượt tăng từ 33,5 lên 37,3 và 37,8 lên 39,9.
Tại Thông tư 28 năm 2020 về Điều lệ trường tiểu học, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) quy định mỗi lớp học không quá 35 học sinh.
Đối với cấp trung học cơ sở và trung học phổ thông, do đặc thù dạy theo từng môn và tiết học, một lớp không quá 45 học sinh.
Tuy nhiên, số học sinh tăng dần đều qua các năm, tốc độ bổ sung lớp học không thể theo kịp nên tại nhiều tỉnh, thành, việc bảo đảm chỗ học cho học sinh, nhiều lớp lên tới 50 - 60 học sinh đang gặp nhiều khó khăn.
Tại Hà Nội, thực tế, nhiều trường tiểu học ở các quận nội thành như Thanh Xuân, Hà Đông, Hoàng Mai, Cầu Giấy,... luôn xảy ra tình trạng sĩ số hơn 50 học sinh/lớp. Thậm chí có nơi trên 60 em/lớp.
Xu hướng tăng không đồng đều giữa số lượng học sinh và giáo viên còn dẫn đến tình trạng thiếu giáo viên trầm trọng trước thềm năm học mới. Vấn đề này cũng đã được các địa đưa ra tại Hội nghị Tổng kết năm học 2021 - 2022 do Bộ GDĐT tổ chức hồi giữa tháng 8 vừa qua.
Để giải quyết tình trạng này, Bộ GDĐT cũng đề nghị UBND các tỉnh, thành phố chỉ đạo khẩn trương triển khai tổ chức tuyển dụng 27.850 biên chế giáo viên cấp mầm non và phổ thông bổ sung cho các tỉnh, thành phố năm học 2022-2023.
