Vụ việc ông Nguyễn Xuân Anh lấy bằng tiến sĩ của Trường Southern California University for Professional Studies (SCUPS) - một trường chỉ đào tạo và cấp bằng cho các chương trình đào tạo online, chưa được Bộ GDĐT công nhận tiếp tục gây xôn xao dư luận.
Ở thời điểm ông Xuân Anh lấy bằng là vào tháng 12.2006, trường này chưa nhận được bất cứ một chứng nhận kiểm định chất lượng nào, dù đã được cấp giấy phép từ năm 1978. Tại Mỹ không cấm việc đào tạo chương trình chưa qua kiểm định, nhưng giá trị văn bằng này sẽ không được công nhận. Văn bằng chỉ hợp pháp khi được cấp bởi cơ sở giáo dục đã qua kiểm định.
Mặt khác, theo quy định của Bộ GDĐT Việt Nam, việc công nhận văn bằng của người Việt Nam do cơ sở giáo dục nước ngoài cấp hiện nay được thực hiện theo quyết định số 77/2007/QĐ-BGDĐT (do Bộ GDĐT ban hành ngày 20.12.2007) và Thông tư số 26/2013/TT-BGDĐT (cũng của Bộ GDĐT, ban hành ngày 15.7.2013) sửa đổi, bổ sung một số điều của quyết định 77.
Như vậy, văn bằng do cơ sở giáo dục nước ngoài cấp cho người học theo hình thức học từ xa, sẽ chỉ được công nhận khi đảm bảo đồng thời hai điều kiện: các chương trình giáo dục từ xa để cấp văn bằng đã được cơ quan kiểm định chất lượng giáo dục công nhận và được Bộ GDĐT cho phép đào tạo hoặc liên kết đào tạo tại Việt Nam.
Tại Hội thảo Công nhận văn bằng giáo dục đại học được Bộ GDĐT tổ chức tại Hà Nội hồi tháng 3, ông Vũ Ngọc Hà – Cục Quản lý chất lượng, Bộ GDĐT cho biết: Đào tạo từ xa đã được nhiều nước trên thế giới công nhận là xu thế tất yếu, tuy nhiên, vẫn có nhiều quốc gia chưa công nhận hình thức đào tạo này. Lí do có thể là vì sợ canh tranh với các cơ sở trong nước, trong khi đó, những quốc gia như Việt Nam lại đang lo lắng về vấn đề kiểm soát chất lượng của hình thức đào tạo này.
Ông Hà đưa ra một ví dụ: Có một hồ sơ gửi đến Cục Quản lý chất lượng để đề nghị công nhận văn bằng đào tạo tiến sĩ từ xa do một trường đại học ở Hồng Kông (Trung Quốc) cấp. Tuy nhiên, qua quá trình xác minh nhận thấy người học trong suốt quá trình đào tạo chỉ sang Hồng Kông vài ngày. Do vậy, văn bằng tiến sĩ này đã không được công nhận vì không đảm bảo chất lượng. Từ đó, ông Vũ Ngọc Hà kiến nghị cần phải sớm có quy định, tiêu chuẩn và công cụ để công nhận văn bằng học theo hình thức đào tạo từ xa.
