Doanh nghiệp chậm trả nợ có tài chính yếu
Theo Bộ Tài chính, trong quý I/2023, khối lượng TPDN đã phát hành được 24.708 tỉ đồng. Trong đó khối lượng phát hành kể từ ngày 6.3 khi Nghị định 08/2023/NĐ-CP có hiệu lực là 23.825 tỉ đồng, tương đương 96% khối lượng. Lãi suất, kỳ hạn phát hành bình quân tương ứng là 7,75%/năm và 2,37 năm.
Về cơ cấu, 98,2% khối lượng phát hành thuộc lĩnh vực bất động sản, khách hàng chủ yếu là nhà đầu tư tổ chức chiếm 99,99%, trong đó các ngân hàng chiếm 77%.
Đáng chú ý, về tình hình thanh toán nợ trái phiếu và tái cơ cấu, trong quý I/2023, có 69 doanh nghiệp phát hành chậm thanh toán gốc, lãi TPDN với tổng giá trị chậm thanh toán khoảng 19.200 tỉ đồng; có 23 tổ chức phát hành có phương án đàm phán với nhà đầu tư và báo cáo cho Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội với khối lượng khoảng 9.600 tỉ đồng (chiếm 50% khối lượng chậm thanh toán).
Trước đó, theo nghiên cứu từ đơn vị xếp hạng tín nhiệm FiinRatings, bên cạnh các yếu tố tác động chung của môi trường kinh doanh như chính sách kiểm soát tín dụng, môi trường lãi suất cao, kênh huy động trái phiếu suy giảm mạnh, pháp lý dự án bị đình trệ hoặc thay đổi chính sách thì các tổ chức phát hành rơi vào tình trạng chậm trả nợ trái phiếu doanh nghiệp đều có 3 đặc điểm chính về chất lượng tín dụng yếu trong một thời gian dài trước khi vi phạm nghĩa vụ nợ.
Một là mức đòn bẩy nợ rất cao. Hai là dòng tiền trả nợ yếu do vay nợ tăng nhưng vốn chủ yếu tồn đọng ở các khoản phải thu và đầu tư tài chính dài hạn thay vì tạo ra tài sản cố định hữu hình hoặc hàng tồn kho hoàn thành dẫn đến rủi ro thanh khoản ở mức cao và rất cao. Ba là mất cân đối về kỳ hạn. Kỳ hạn nợ ngắn trong khi dòng tiền kinh doanh âm nhiều kỳ liên tiếp trước khi xảy ra sự kiện vi phạm nợ.
Tiếp tục theo dõi việc thanh toán của doanh nghiệp
Trao đổi về vấn đề này, phía Bộ Tài chính cho biết, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã làm việc trực tiếp với một loạt các doanh nghiệp và có văn bản yêu cầu từng doanh nghiệp phát hành ưu tiên sử dụng mọi nguồn lực của doanh nghiệp để thanh toán nợ gốc, lãi trái phiếu đến hạn cho nhà đầu tư theo đúng cam kết, có trách nhiệm tới cùng trong việc thanh toán nghĩa vụ trái phiếu theo nguyên tắc "lợi ích hài hòa, khó khăn chia sẻ", đảm bảo giữ uy tín của doanh nghiệp với nhà đầu tư và trên thị trường.
"Trường hợp có khó khăn trong cân đối nguồn chi trả, phải chủ động làm việc với nhà đầu tư để có phương án thanh toán trái phiếu phù hợp, đảm bảo quyền, lợi ích của nhà đầu tư, không gây mất trật tự xã hội" - phía Bộ Tài chính cho hay.
Bộ Tài chính đã có 2 văn bản yêu cầu các doanh nghiệp phát hành công bố thông tin minh bạch, đầy đủ, chủ động sử dụng các dịch vụ kiểm toán, xếp hạng tín nhiệm, định giá tài sản để đánh giá tình hình hoạt động của doanh nghiệp và công bố thông tin cho nhà đầu tư.
Bên cạnh đó, Bộ Tài chính cũng đang đề xuất Bộ Công an tích cực đẩy nhanh tiến độ điều tra, xử lý các vụ việc vi phạm thời gian vừa qua để sớm có phương án xử lý, thanh toán tiền cho nhà đầu tư TPDN, góp phần ổn định tâm lý thị trưởng.
Về theo dõi thanh toán TPDN đến hạn, Bộ Tài chính cho hay, sẽ tiếp tục theo dõi việc công bố thông tin của doanh nghiệp, làm việc trực tiếp với doanh nghiệp có trái phiếu đến hạn lớn và yêu cầu các doanh nghiệp có trách nhiệm đến cùng về việc thanh toán đầy đủ nghĩa vụ trái phiếu cho nhà đầu tư theo điều kiện, điều khoản đã cam kết.
Bộ Tài chính chỉ đạo Sở Giao dịch chứng khoán khẩn trương xây dựng và đưa hệ thống giao dịch TPDN riêng lẻ vào hoạt động từ 16.6 tới đây để phát triển thị trường thứ cấp minh bạch, tăng tính thanh khoản cho TPDN riêng lẻ.
Cơ quan này cũng đề nghị Ngân hàng Nhà nước phối hợp với Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước, các đơn vị liên quan tiếp tục tăng cường công tác thanh tra, giám sát, chấn chỉnh hoạt động của các tổ chức, các định chế tài chính có hoạt động liên quan đến phát hành TPDN theo quy định của pháp luật.
