Quá nhiều "giấy phép con"
Tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 7, ngày 3.8, Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết, trên cơ sở rà soát đề xuất giảm mức phí, Bộ Tài chính đã có công văn ngày 31.7 báo cáo Thủ tướng Chính phủ việc xem xét giảm mức phí, chi phí đầu vào cho doanh nghiệp.
Tuy nhiên, một số thành viên Chính phủ như Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà; Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP Mai Tiến Dũng cho rằng, báo cáo của Bộ Tài chính chưa nêu được bức tranh tổng thể về chi phí của doanh nghiệp và đề nghị Chính phủ cần chỉ đạo căn cơ hơn. Theo Bộ trưởng, Chủ nhiệm Mai Tiến Dũng, còn các loại chi phí trong các lĩnh vực như giấy phép xây dựng, chi phí lao động, vốn, tiếp cận thị trường..., cần có cái nhìn tổng quan hơn.
Đặc biệt, Bộ trưởng nêu rõ, theo Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, trong 243 ngành nghề kinh doanh có điều kiện, hiện có tổng số 5.719 điều kiện kinh doanh (thường được gọi là giấy phép con). Trong đó, nhiều nhất là Bộ Công Thương có 27 ngành nghề kinh doanh có điều kiện thuộc phạm vi quản lý với 1.220 điều kiện kinh doanh. Ít nhất là Bộ Xây dựng cũng có 17 ngành nghề kinh doanh có điều kiện với 106 điều kiện kinh doanh.
“Kiến nghị Thủ tướng giao thêm Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì rà soát toàn bộ các lĩnh vực khác, ngoài các lĩnh vực mà Bộ Tài chính đã chuẩn bị. Từ đó, giảm cả chi phí chính thức và phi chính thức”, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Mai Tiến Dũng phát biểu.
Theo Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, một lĩnh vực khiến doanh nghiệp còn phải gánh chi phí rất lớn là kiểm tra chuyên ngành với hàng hóa xuất nhập khẩu. Hiện tỷ lệ lô hàng phải kiểm tra chuyên ngành lên tới 35% nhưng tỷ lệ sai phạm chỉ là 0,06%. Mục tiêu đặt ra là phải kéo giảm tỷ lệ lô hàng phải kiểm tra chuyên ngành xuống còn 15%.
Xem lại cung cách làm việc của Bộ
Kết luận nội dung này, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá, việc giảm lãi suất vừa qua và các kết quả mà Bộ Tài chính báo cáo là rất thiết thực với doanh nghiệp.
Tuy nhiên, vẫn còn nhiều chi phí ở mức cao, nhất là chi phí vốn, chi phí bảo hiểm xã hội... Hiện mức đóng bảo hiểm xã hội tại Việt Nam đang cao nhất khu vực ASEAN, khi lên tới 32,5% mức lương tháng (doanh nghiệp đóng 22%, người lao động đóng 10,5%). Trong khi đó, cùng khu vực, tại Malaysia, mức đóng bảo hiểm xã hội chiếm 13% lương tháng, Philippines là 10%, Indonesia 8%... Theo Thủ tướng, đây là việc cần nghiên cứu, trao đổi lại.
Cùng với đó, chi phí vận tải, logistic còn cao. Các chi phí trong đăng ký kinh doanh, đăng ký thương hiệu, khai báo thuế, hải quan... tuy có giảm nhưng giảm rất chậm. Đặc biệt, Thủ tướng nhấn mạnh tới chi phí cấp giấy phép con với các ngành nghề kinh doanh có điều kiện.
Đồng tình cao với kiến nghị của Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP Mai Tiến Dũng, Thủ tướng nhấn mạnh rằng, “giấy phép kinh doanh rất nhiều, rất nhiều, người ta kêu nhiều lắm, cần rà lại. Đây cũng là khâu phát sinh nhiều vấn đề phức tạp”. “Bộ trưởng thấy doanh nghiệp lên xếp hàng rất lâu thì phải xem lại cung cách làm việc của Bộ. Phải loại bỏ điều kiện kinh doanh mang tính áp đặt không hợp lý”, Thủ tướng nhấn mạnh.
Thủ tướng giao Bộ Tài chính có trách nhiệm rà soát toàn bộ phí, lệ phí thủ tục hải quan, thuế, nhất là các biện pháp giảm tỷ lệ lô hàng xuất nhập khẩu phải kiểm tra chuyên ngành. Bộ Kế hoạch và Đầu tư rà soát lại toàn bộ thủ tục liên quan đến giấy phép đầu tư, giấy phép xây dựng, tiếp cận đất đai, tiếp cận thông tin, chí phí phát sinh để làm các thủ tục. NHNN đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt, thanh toán qua ngân hàng.
Đối với những chi phí không chính thức, cần nhiều biện pháp, đặc biệt là công khai, minh bạch, ứng dụng công nghệ thông tin, cải cách thủ tục hành chính để người làm thủ tục và cán bộ giải quyết thủ tục không gặp trực tiếp, tăng cường kiểm tra, thanh tra trách nhiệm người đứng đầu và các cơ quan đơn vị được giao.
