“Nó bỏ quê đi biệt xứ rồi”- Cơn thảng thốt của ông Trần Mão, người cha của ngư dân Trần Văn Hạo, ở TP Quy Nhơn, Bình Định.
“Hồi ấy”, cha con ông vay ngân hàng 17,7 tỉ, dồn thêm tiền nhà để đóng một con tàu vỏ thép.
Bây giờ, con tàu vừa được ngân hàng phát mại 1,53 tỉ.
Trên Zing, ông Mão tâm sự rằng: "Tiền phát mại tàu thép và bán ngôi nhà mặt phố Quy Nhơn chưa trả được 1/5 tiền nợ ngân hàng”. Và giờ “bỏ đi biệt xứ” có vẻ là lối thoát duy nhất khi mà “nợ nần chồng chất”.
Bình Định là địa phương đầu tiên thực hiện chương trình cho vay đóng tàu vỏ thép theo Nghị định 67.
Nhưng giờ đây, có tới 48/62 chiếc “hoạt động không hiệu quả”.
Giờ đây, các chủ tàu không trả được nợ gốc/ lãi trong đó 43 chủ tàu phát sinh nợ xấu.
Giờ đây, ngay ở cảng Tam Quan, có những "nghĩa địa" với những con tàu rỉ sét sắt vụn.
Giờ đây, những chủ tàu vỏ sắt mưu sinh bằng cách đi làm thuê cho tàu... vỏ gỗ.
Giờ đây, những người từng là tỉ phú lâm cảnh nợ chồng nợ chất.
Cũng không chỉ ở Bình Định, cũng không phải tới giờ mới xảy chuyện tàu vỏ thép trở thành sắt vụn. Khắp nơi là cảnh cứ ra khơi là lỗ. Khắp nơi là tình trạng bán nhà trả nợ. Khắp nơi là những con tàu nằm bờ.
Năm 2014, trong Chương trình “Dân hỏi Bộ trưởng trả lời” một câu hỏi đặt ra: Năm 2006, cũng có gói hỗ trợ đánh bắt xa bờ... rồi nợ xấu gần 90%. Liệu với gói tín dụng 10.000 tỉ đồng này có thất bại?
Thống đốc Nguyễn Văn Bình khi đó khẳng định là đã có kế hoạch để khắc phục được những mặt yếu kém của chương trình cũ.
Chủ tịch Ngân hàng BIDV năm đó cũng nói về một “chính sách khép kín” và bày tỏ tin tưởng gói tín dụng đóng tàu “chắc chắn sẽ làm nghề cá sinh lời, có hiệu quả cao”.
Nhưng sự thật không giống thế.
Nhớ khi xảy việc tàu vỏ thép bị “trộn thép Trung Quốc giá rẻ thay cho thép đóng tàu chuyên biệt của Hàn, Nhật”, Giáo sư Trần Ngọc Đường đã đề nghị Mặt trận Tổ quốc thực hiện giám sát vì “có nhiều dấu hiệu tiêu cực”.
Còn nhớ chuyện con tàu “Sang Fish 1” đi biển 10 chuyến thì hỏng 4, nằm bờ suốt cả năm khiến ngư dân quyết “trả tàu”. Dường như đã đến lúc “đốt lò”! Để trả lời câu hỏi tiêu cực, trả lời câu hỏi vì sao hàng chục ngàn tỉ bỏ ra, với một chủ trương đúng đắn giờ đang biến ngư dân thành con nợ, biến tàu thép thành sắt vụn?!
