110 bản tham luận đi sâu vào luận giải vai trò và những đóng góp của lực lượng công an nhân dân, an ninh miền Nam, của mặt trận Sài Gòn - Gia Định trong chiến dịch lịch sử này, nhằm đúc kết những bài học kinh nghiệm có giá trị về lý luận và thực tiễn.
Phát biểu khai mạc hội thảo, Thượng tướng PGS-TS Nguyễn Văn Thành - Thứ trưởng Bộ Công an - nhấn mạnh: Cách đây 50 năm, vào Tết Mậu Thân năm 1968, cuộc tổng tiến công nổi dậy của quân và dân ta nổ ra hàng loạt ở 4 thành phố lớn, 37 thị xã và hàng trăm thị trấn trên toàn miền Nam. Cuộc nổi dậy làm tan rã 600 ấp chiến lược và giải phóng hơn 100 xã và hơn 1,6 triệu dân.
Đây là sự kiện có ý nghĩa chiến lược, buộc chính quyền Mỹ phải xuống tay chấm dứt cuộc chiến tranh phá hoại đối với miền Bắc, chấp nhận đàm phán tại hội nghị Paris.
Thượng tướng GS-TS Tô Lâm phân tích trong bản tham luận của mình: Công an nhân dân là một trong những lực lượng chi viện chiến trường miền Nam sớm nhất, nhiều nhất, kịp lúc, kịp thời, toàn diện về cán bộ, vũ khí, phương tiện kỹ thuật hậu cần, góp phần chuyển biến tương quan lực lượng… Từ năm 1965-1968, Bộ Công an chi viện gần 2.000 cán bộ chiến sĩ ưu tú cho an ninh miền Nam, riêng năm 1968 chi viện 788 cán bộ chiến sĩ cho các chiến trường.
“Tuy nhiên, trong thắng lợi đó, có biết bao đồng chí của chúng ta đã vĩnh viễn nằm lại trong lòng đất mẹ ở chiến trường miền Nam; biết bao đồng chí còn đang mang trong mình thương tật và di chứng của chiến tranh. Những hy sinh ấy không gì có thể bù đắp được” - Thượng tướng nhấn mạnh.
Theo đại tá TS Phan Thanh Long - Phó Viện trưởng Viện Lịch sử Công an - vai trò của Trung ương Cục miền Nam với “nghị quyết Quang Trung” chỉ đạo Mậu Thân 1968 là hết sức đúng đắn, chọn thời điểm bất ngờ nhất, đồng loạt đưa chiến tranh vào đô thị, sào huyệt địch. Tuy nhiên, cuộc tập kích chiến lược xuân Mậu Thân cũng đã để lại bài học quý giá, đó là: Ta đã chủ quan trong việc đánh giá tình hình, cho nên đề ra yêu cầu chiến lược chưa thật sự sâu sát so với tình hình thực tế lúc bấy giờ, nhất là sau đợt tiến công Tết Mậu Thân, đáng lẽ phải kịp thời đánh giá lại tình hình và có chủ trương chuyển hướng kịp thời...” (NQ Ban Chấp hành T.Ư Đảng lần thứ 21). Còn theo bà Thân Thị Thư - Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy TP.Hồ Chí Minh - bài học từ “căn cứ lòng dân” là một trong những yếu tố cực kỳ quan trọng đưa đến thắng lợi của cuộc cách mạng giải phóng dân tộc và thống nhất tổ quốc.
Phát biểu tại hội nghị, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TPHCM Tất Thành Cang phân tích: Trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968, lực lượng an ninh miền Nam đã có những đóng góp quan trọng vào những thắng lợi của lực lượng cách mạng. Tình hình hiện nay đòi hỏi lực lượng công an TPHCM phải kế thừa truyền thống vẻ vang của an ninh miền Nam, lực lượng CAND, vừa công tác, vừa chiến đấu, vừa xây dựng lực lượng; phát triển theo hướng chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, đáp ứng ngày càng cao các yêu cầu, nhiệm vụ Đảng bộ và nhân dân thành phố đặt ra trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
